فردای اقتصاد: وزیر دارایی آلمان اخیرا در مورد جنگ تجاری بین اروپا و ایالات متحده هشدار داد. به نظر می‌رسد گسترش روابط تجاری فرا آتلانتیک به دلیل تصویب قانون کاهش تورم (IRA) در ماه اوت از سوی کنگره ایالات متحده، با مانع مواجه شده است. قانون کاهش تورم آمریکا معافیت‌های مالیاتی قابل توجهی برای شرکت‌های مختلف در نظر گرفته است و اروپایی‌ها آن را به زیان شرکت‌های خود می‌دانند.
این قانون بزرگترین سرمایه‌گذاری بوده که تاکنون برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی تصویب شده و طیف وسیعی از شرکت‌ها، از بخش تولید خودرو گرفته تا کمپانی‌های فعال در فناوری سبز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افزون بر این، دولت بایدن محدودیت‌های فزاینده‌ای بر روابط تجاری با اروپا و سایر کشورها اعمال می‌کند.
نگرانی اروپا از سیاست اقتصادی حمایت‌گرایانه
بر اساس گزارش پایش تحولات جهانی که از سوی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تهیه شده، فارغ از اینکه ایالات متحده آمریکا به‌عنوان شریک ارزشمند اتحادیه اروپا تلقی می‌شود، اما اتخاذ سیاست اقتصادی حمایت‌گرایانه شدید و اعطای یارانه‌های جدید از سوی دولت ایالات متحده، کشورهای اروپایی را بسیار نگران کرده است.
شایان توجه است که اقتصاد آلمان، برخلاف فرانسه، ارتباط تنگاتنگی با بازار ایالات متحده دارد. آمریکا، بازار بزرگی برای خودروهای آلمانی به شمار می‌رود؛ این در حالی است که خودروسازان فرانسوی به آمریکا صادرات ندارند. به همین جهت آلمان هیچ علاقه‌ای به جنگ تجاری با آمریکا ندارد و بر دیپلماسی اقتصادی تاکید دارد.
بر اساس قانون IRA، دولت آمریکا ۳۷۰میلیارد دلار برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و امنیت انرژی، از جمله اعطای یارانه برای خودروهای الکتریکی، باتری‌ها و پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر که در ایالات متحده ساخته شده‌اند را پرداخت خواهد کرد. بر اساس این لایحه، به ازای تولید هر سازه واجد شرایط از انرژی تجدیدپذیر در یک کارخانه ایالات متحده، معافیت مالیاتی اعطا می‌شود. مهمتر آنکه ۳۰درصد معافیت مالیاتی بیشتر برای کارخانه‌های جدید یا ارتقا یافته که قطعات سازگار با محیط زیست تولید کنند، تعلق می‌گیرد.
تنها کشورهایی مانند کانادا و مکزیک که با ایالات متحده قرارداد تجارت آزاد امضا کرده‌اند، می‌توانند از این یارانه بهره‌مند شوند. تسلا و سایر خودروسازان آمریکایی قرار است از قانون کاهش تورم بهره ببرند. شایان توجه است که این قانون و اعطای یارانه‌ها با انتقاد شدید رهبران تجاری و سیاستمداران اتحادیه اروپا مواجه شده است، زیرا شرکت‌های اروپایی را در وضعیت نامساعدی قرار می‌دهد.
رهبران اتحادیه اروپا می‌گویند که ۲۰۷میلیارد دلار از مجموع بودجه در نظر گرفته شده، مربوط به تولید داخلی ایالات متحده است که به‌طور بالقوه، ناقض قوانین سازمان تجارت جهانی (WTO) به شمار می‌رود. این در حالی است که وجود قوانین اتحادیه اروپا، کشورهای این اتحادیه را از ارائه معافیت‌های مالیاتی سخاوتمندانه مانند ایالات متحده به شرکت‌هایی که به دنبال راه‌اندازی کارخانه هستند، باز می‌دارد. علاوه بر اتحادیه اروپا، کره جنوبی نیز از اعطای یارانه‌های جدید دولت آمریکا ابراز نگرانی شدید کرده است؛ زیرا خودروسازان این کشور، واجد شرایط معافیت‌های مالیاتی آمریکا نیستند.
خطر جنگ تجاری تشدید می‌شود
پیش از این اعلام شده بود که برای رفع نگرانی اروپا، یک «گروه کاری» مشترک بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده تشکیل شود. چون در هفته‌های اخیر، خطر جنگ تجاری آشکارا مورد توجه قرار گرفته است. برونو لومر، وزیر اقتصاد فرانسه، در جریان سفر به برلین در ماه اکتبر، از این عبارت استفاده کرد و خواستار اجتناب از چنین جنگی شد و اولاف شولز، صدراعظم آلمان نیز به خطر یک جنگ بزرگ تعرفه‌ها اشاره کرد.
البته جنگ تجاری در روابط بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا موضوع جدیدی نیست، زیرا دو طرف در سال‌های اخیر مجبور به حل و فصل بسیاری از اختلافات بوده‌اند. از جمله رویارویی غول هواپیماسازی اروپایی «ایرباس» و رقیب آمریکایی آن «بوئینگ» است. این مناقشه نیز حول یارانه‌های دولتی و اعمال تعرفه‌های اضافی توسط دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا بر فولاد و آلومینیوم بود.