فردای اقتصاد: هر زمان که یک رویداد بی‌سابقه مانند جنگ در اوکراین یا همه‌گیری کووید-۱۹ رخ می‌دهد، توجه ما به طور طبیعی به مدیریت ریسک معطوف می‌شود: چگونه می‌توانیم برای رویدادهایی که نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم، بهتر آماده شویم؟ بیایید به تاریخچه مدیریت ریسک مدرن برگردیم.
مدیریت ریسک در طول تاریخ
مدیریت مدرن ریسک از خاکستر جنگ جهانی دوم و از برخی منابع خاص بیرون آمد که پایه و اساس درک ما را ایجاد کرد:
• واریانس میانگین (یا نظریه مدرن پورتفولیو) توسط هری مارکوویتز در آغاز دهه ۱۹۵۰ منتشر شد. این روش، سبد کسب و کار شما را از طریق تجزیه و تحلیل دقیق ریسک بهینه می‌کند.
• نظریه ترجیح کار، که توسط کنت ارو و جرارد دبرو منتشر شد، نشان داد که مسئولیت نهایی بازار اوراق بهادار، تقسیم ریسک در جامعه به طور عادلانه و کارآمد است.
• مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ی (CAPM) در دهه ۱۹۶۰ توسط ویلیام شارپ منتشر شد و بر تصمیم‌گیری در مورد کاهش ریسک‌های خاص تأثیر می‌گذارد.
این روش‌شناسی‌ها راهی را برای تجزیه و تحلیل رویدادهای نامشخصی که هنوز رخ نداده‌اند، اما احتمالاً رخ داده‌اند، ارائه می‌کنند و سپس نحوه ارائه نتایج مثبت و نتایج تجاری را مشخص می‌کنند. راهنمای بدنه دانش مدیریت پروژه (راهنمای PMBOK) در سال ۱۹۸۷ منتشر شد که شامل مفاهیمی بود که در سطح استراتژیک و مالی تدوین شده بود و سپس به سطح عملیاتی کاهش یافت. این بدان معناست که در نهایت، مدیران ابزارهایی برای مدیریت خطرات و کاهش آنها در صورت امکان در اختیار داشتند.
با این حال، از آن زمان‌ها، ما واقعاً آن مفاهیم اصلی را توسعه زیادی نداده‌ایم. ایزو ۳۱۰۰۰ و هفت نسخه از راهنمای PMBOK هر دو جریان اصلی یکسانی را ترسیم می‌کنند:
۱. خطرات را شناسایی کنید.
۲. آنها را ارزیابی یا کمیت آنها را تعیین کنید.
۳. اقدامات لازم را تعریف کنید.
۴. آنها را اجرا کنید.
۵. نتایج را ارزیابی کنید، تکرار و نظارت کنید.
روش‌های جدید برای دوران نااطمینانی‌ها
ابتدا باید بپرسیم: آیا این جریان هنوز برای امروز هم معتبر است؟ بدون شک، مفاهیم ذاتی مدیریت مدرن ریسک هنوز قابل اجرا هستند. با این حال، نکات ظریفی وجود دارد که ارزش کاوش دارد. به طور معمول، شرکت‌ها روی ریسک‌هایی تمرکز می‌کردند که احتمال نسبتاً بالایی دارند، و در طول تمرین‌های مدیریت ریسک، به ندرت به رویدادهایی که اصطلاحا «قوی سیاه» می‌گویند، توجه می‌شد. اینها رویدادهای غیرمعمول و غیرقابل پیش‌بینی هستند که خارج از محدوده انتظارات معمولی وجود دارند و بنابراین ما به ندرت از آنها آگاه هستیم.
اگرچه این واقعیت همچنان پابرجاست که به نظر می‌رسد این رویدادهای قوی سیاه با بسامدی بیشتر از گذشته در حال وقوع هستند. برای ما طبیعی است که احتمال وقوع چنین رویدادهایی را انکار کنیم زیرا احتمال آن بسیار کم به نظر می‌رسد، اما با نگاهی به چند سال گذشته، واضح است که قوهای سیاه نسبتاً غول‌پیکرتر اما سریع‌تر شده‌اند.
بیشتر کسب‌وکارها و دولت‌ها با همه‌گیری کووید-۱۹ کاملاً غافلگیر شدند، با وجود اینکه برخی کارشناسان به ما هشدار داده بودند که وقوع چنین پدیده‌ای به تاخیر افتاده است. تغییرات اقلیمی با آتش‌سوزی‌های جنگلی در کالیفرنیا، اروپا و استرالیا، سیل‌های ویرانگر در آلمان و پاکستان و خشک‌سالی‌ها و از بین رفتن محصولات کشاورزی در آفریقا ویرانی به بار آورده است که ما آمادگی کافی برای هیچ یک از آنها نداشتیم. در عین حال، اوکراین و مردم و اقتصاد آن پیش‌بینی نمی‌کردند که جنگ با روسیه در آستانه خانه خودشان باشد. واضح است که ما در زمانی زندگی می‌کنیم که بی‌شمار تهدیدهای جهانی غیرقابل پیش‌بینی وجود دارد.
خواه یک بیماری همه‌گیر جدید، تشدید جنگ جهانی یا تشدید بحران‌های انرژی باشد، این ریسک‌ها ممکن است احتمال کمی داشته باشند اما همه آنها پتانسیل ایجاد تاثیر فوق‌العاده بالایی را دارند. برای محافظت در برابر چنین قوهای سیاه، کسب‌وکارها به سرمایه گذاری و به کارگیری طرح‌های احیا پس از وقوع بلایا نیاز دارند. علاوه بر این، احیای پس از وقوع بلایا باید جزء جدایی‌ناپذیر هر فرآیند مدیریت پروژه منظم باشد.
اعتبار خود را آزمایش کنید
برای آزمایش اینکه شرکت شما واقعاً چقدر قوی است، از خود بپرسید: چه چیزی این پتانسیل را دارد که کسب و کار ما را در یک روز به طور کامل نابود کند؟ تیمی را تشکیل دهید تا مشخص کند برای جلوگیری یا خنثی کردن چنین رویدادی چه کاری می‌توان انجام داد. سازمان خود را به عملکردهای خاص تقسیم کنید و با حذف هر ستون به نوبه خود تجزیه و تحلیل "چه می‌شود اگر" را انجام دهید تا ببینید آیا شرکت شما زنده خواهد ماند یا خیر.
تاکتیک‌های دیگری برای کمک به مقابله با رویدادهای قو سیاه وجود دارد، مانند برون سپاری عملکردهای کلیدی، تنوع بخشیدن به فروشندگان متعدد، انتقال دانش در داخل کسب و کار و، البته، ایجاد یک ضربه‌گیر مالی قوی.
همچنین بسیاری از فن‌آوری‌های آزمایش شده وجود دارند که مستقیماً با موضوع احیای پس از بلایا سروکار دارند. با ارزیابی عاقلانه گزینه‌های موجود و انجام یک بررسی ریشه‌ای و صادقانه از فرآیندهای داخلی، می‌توانید به خودتان اطمینان دهید که وقتی قوی سیاه بعدی به شما برخورد می‌کند، در وضعیت خوبی خواهید بود.
منبع: فوربس
نویسنده: رومن رزنیکوف
مترجم: شادی آذری حمیدیان