فردای اقتصاد - فعالیت دو ماهه ایلان ماسک در رأس شرکت توییتر آزمایش ناخوشایندی بوده است. ۲۵۰ میلیون کاربر این شبکه اجتماعی دو ماه است که فیلمی خسته‌کننده را تماشا می‌کنند و ایلان ماسک شخصیت اصلی این فیلم بوده است. بسیاری از تبلیغ‌کنندگان از این شبکه اجتماعی فرار کرده‌اند.
بر اساس برآوردها در سال ۲۰۲۱، توییتر ۲۲۱ میلیون دلار از دست داد و اکنون با مسیری که در پیش گرفته است، احتمالا ۴ میلیارد دلار را در سال ۲۰۲۲ از دست بدهد. این ویروس به شرکت تسلا، شرکت خودروسازی ایلان ماسک هم سرایت کرده است. یکی از دلایل این اتفاق آنجاست که تسلا از اوایل سپتامبر تا کنون حدود نیم تریلیون دلار از ارزش بازار خود را از دست داده است و حتی باعث شده ایلان ماسک دیگر به عنوان ثروتمندترین مرد جهان شناخته نشود.
چند روز پیش ایلان ماسک اقدام به برگزاری نظرسنجی در توییتر کرد و به نظر می‌رسید که ماسک ممکن است پس از اینکه به کناره‌گیری او از سمتش در توییتر رأی دادند، از سمت اجرایی خود کناره‌گیری کند. به طور کلی این یک ماجراجویی پرهزینه بود. اما از زاویه‌ای دیگر میتوان این برداشت را داشت که مدیریت آشفته وی در این شبکه اجتماعی به سود بقیه دنیا بوده است. چرا که طی دو ماه گذشته، ماسک در یک دوره آموزشی عمومی درباره اصول آزادی بیان بوده و به خوبی مبادلات مربوط به حفاظت از آزادی بیان آنلاین را به نمایش گذاشته است.
غافلگیری ایلان ماسک از چالش‌های توییتر
اداره کردن توییتر برای کسی که کار روزانه‌اش ساخت ماشین‌های خودران و موشک‌های فضایی بود، از بیرون ساده به نظر می‌رسید. ایلان ماسک که خود را مدافع مطلق آزادی بیان می‌دانست، نگران شده بود که توییتر توسط اظهارات و سرزنش‌های جناح چپ آمریکا سانسور و تسخیر شده است. مدت کمی پس از موافقت وی با خرید این شبکه اجتماعی، رویکرد خود برای ایجاد اعتدال را اینگونه توضیح داد: «منظورم از «آزادی بیان» چیزی است که با قانون مطابقت دارد.»
این اظهار نظر از سوی ایلان ماسک نشان می‌دهد که او در عمل دریافته است که حق بیان با سایر حقوق افراد می‌تواند در تعارض باشد. یکی از آنها ایمنی است. ماه گذشته ماسک گفت که تعهد او به آزادی بیان به این معنی است که او حساب توییتری را که محل اختفای جت شخصی او را توییت می‌کند، ممنوع نمی‌کند، حتی باوجود اینکه این موضوع را یک خطر امنیتی می‌دانست. اما در ۱۴ دسامبر پس از اینکه یک "استکر" (به معنای شخصی که به صورت غیرقانونی فرد دیگری را در یک دوره زمانی تحت نظر قرار می‌دهد و او را دنبال می‌کند) پسرش را اذیت کرد، نظرش را تغییر داد. در ادامه پس از تعلیق حسابی که مکان جت شخصی‌اش را افشا می‌کرد، توییتر قوانینی را وضع کرد که گزارش‌دهی مکان واقعی افراد را غیرقانونی می‌کرد.
موضوع دیگری که ایلان ماسک روی آن دست گذاشته است، بحث توهین به دیگران است. در اکتبر سال جاری میلادی، با استقرار تیم جدید ایلان ماسک، تعداد بازدیدهای توییت‌هایی که تشویق به نفرت پراکنی می‌کردند، دو برابر شد. توییتر پس از آن به جای اجازه دادن به انتشار این محتوای قانونی اما زننده، آنها را سرکوب کرد و در نوامبر بازدید توییت‌های نفرت‌انگیز یک سوم شد. در اوایل ماه جاری میلادی، توییتر حساب کاربری کانیه وست، رپر معروف آمریکایی را پس از به انتشار تصویری از یک صلیب شکسته در ستاره داوود، به حالت تعلیق (Suspend) درآورد. تصویری که هرچند عجیب و نامتعارف بود اما با این وجود بر اساس قوانین ایالات متحده مجاز است.
ایلان ماسک حتی زمانی که دید موضوع سخنرانی-آزاد در حال آسیب رساندن به سودآوری توییتر است، آن را محدود کرد. پس از اینکه توییت‌هایی با نام‌های تجاری مانند پپسی ("کوکاکولا بهتر است") و نستله ("ما آب شما را می‌دزدیم و به شما می‌فروشیم") ارسال شدند، توییتر برای جلوگیری از فرار تبلیغ‌کنندگان، چنین رفتاری را غیرقانونی اعلام کرد. سپس در ۱۸ دسامبر، برای جلوگیری از مهاجرت کاربران توییتر، اعلام کرد که افراد از به اشتراک‌گذاری لینک به شبکه‌های اجتماعی رقیب یا ارسال نام کاربری‌شان در شبکه‌های اجتماعی دیگر منع خواهد کرد. زمانی که این پرسش مطرح شد که آیا قانون‌گذاران چنین اقدامی را ضدرقابتی می‌دانند، ماسک عذرخواهی کرد و آزادی بیان دوباره برقرار شد.
دو درس‌آموز ایلان ماسک از تجربه مدیریت توییتر
همه این موارد دو درس برای هر کسی که آقای ماسک را به عنوان رئیس توییتر دنبال می‌کند (که احتمالا آن را ترک کند) دارد. یکی از آنها این است که اعتدال محتوا را به صورت پایاپای حفظ کنید یعنی حقوق هر دو طرف ماجرا باید حفظ شود. شخصی که تصمیم می‌گیرد آیا یک پست قابل قبول است یا خیر، در صورتی که مسئول افزایش تعامل بین کاربران و هزینه‌های تبلیغ کنندگان باشد، دچار سوگیری خواهد شد. مارک زاکربرگ (که شهرت او با توجه به اشتباهات ماسک افزایش یافته است) متوجه این موضوع شد و بزرگترین دردسرهای اعتدالی فیس‌بوک را در سال ۲۰۲۰ به یک "هیئت نظارت" مستقل واگذار کرد.
درس دوم این است که اعتدال راه حل‌های تمیز و پاکی ندارد، حتی برای «تکنوکینگ‌ها» با دیدگاه‌های قوی و حتی تا حدی افراطی درباره آزادی بیان. بیان آزاد مشکلی مانند و محدود به مسائل و قوانین فیزیک نیست که میتوان آنها را نسبتا ساده حل کرد و راه حل خطی ندارد. این یک معضل است که نیاز به مبادلات نامرتب دارد که شاید هیچکس را خوشحال نکند. در چنین تجارت و موقعیتی، فروتنی و شفافیت اهمیت زیادی دارد.
این موضوعات برای بسیاری در سیلیکون ولی، که برای دگرگون کردن روش‌های سنتی و ثابت انجام کارها بی‌صبر هستند، مفاهیم بدیعی است. اما درست همانطور که علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال اخیراً درسی سخت و مهم در مورد ارزش احتیاط مالی که اتفاقا مفهومی کسل کننده و قدیمی محسوب می‌شود، دریافت کرده‌اند، آقای ماسک و دیگر علاقه‌مندان به آزادی بیان هم در حال یادگیری هستند که چرا بیان آزاد باعث شده است که بسیاری در طول قرن‌ها به این مفهوم سخت فکر کنند. ارزش سهام شرکت‌های فناوری در سال ۲۰۲۲ دچار اصلاح شدیدی شده است. از سوی دیگر سالی تنبیه‌کننده برای خودخواهان فناوری بوده است.
منبع: اکونومیست