فردای اقتصاد: بورس تهران امروز حال و هوای برجامی به خود گرفته بود و به نظر می‌رسد که دستیابی به توافق را قطعی می‌داند. پس از برگشت خوبی که بازار سرمایه در روز گذشته و پس از چراغ سبز ایران به بحث مذاکرات هسته‌ای داشت، انتظار می‌رفت که امروز نیز روند تقاضا با قدرت خوبی در صنایع برجامی ادامه پیدا کند. این انتظار در ابتدای صبح نیز محقق شد اما در ادامه شاهد چرخش مسیر نماگر اصلی تالار شیشه‌ای بودیم. به این ترتیب امروز شاخص کل بورس تهران پس از رشد صبحگاهی، در نهایت با افت ۰.۲۹ درصدی مواجه شد. شاخص کل بورس این روزها عملکرد ضعیف‌تری در صعود نسبت به شاخص هم‌وزن دارد که دلیل اصلی آن نیز اقبال بیشتر به سهام شرکت‌های کوچک و داخلی مانند خودرو، بانکی، حمل‌ونقل و... است که به دلیل خوش‌بینی به احیای برجام و اتفاقات مثبتی که می‌تواند در آینده به وضعیت عملیاتی و مالی این شرکت‌ها کمک کند، ایجاد شده است. نماگر هم‌وزن امروز ۰.۳۵ درصد صعود کرد. ارزش معاملات اما باز هم افزایشی بود و امروز به حدود ۴ هزار میلیارد تومان رسید که از ۶ تیرماه نظیری برای آن نمی‌توان یافت.
تقابل دلار و بورس
همانطور که در گزارش «جهت‌یابی برجامی دلار و بورس» در سایت «فردای اقتصاد» نیز اشاره شد، تا قبل از سال ۱۴۰۰، بازار سرمایه همواره نگاه ویژه‌ای به روند قیمت دلار داشت و هم‌جهت با آن حرکت می‌کرد. این موضوع که به دلیل نگاه صعود تورمی بورس وجود داشت، باعث شده بود در برهه‌هایی از زمان که بحث احیای برجام داغ می‌شد، بازار سرمایه روند نزولی به خود بگیرد.
اکنون اما مدتی است که شرایط تغییر کرده است. اگرچه همچنان برخی از فعالان بورس تهران همان دید تورمی را به بازار سرمایه دارند، در سمت مقابل خود اما نگاه متفاوتی را می‌بینند که دست‌آوردهای مثبت اقتصادی احیای برجام را برای بازار سهام بسیار بااهمیت‌تر از احتمال کاهش قیمت دلار می‌دانند. همین موضوع باعث شده است که اکنون با کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، تالار شیشه‌ای شاهد رشد نماگرهای خود باشد.
با این وجود همچنان تقابل مهمی بین هر دو دیدگاه وجود دارد و همانطور که در بازار امروز نیز پیدا بود، عرضه‌ها همچنان در بین انبوهی از تقاضا وجود دارد به طوری که حتی در صنعت خودرو نیز سهام از سقف روزانه خود عقب‌نشینی کردند.
ردپای دلار و بازار جهانی در سهام بزرگ
همانطور که در ابتدا اشاره شد، صنایع و سهام بزرگ بازار در چند روز گذشته به حاشیه رفته و در نبود تقاضای قابل توجه، کاهش ارزش معاملات زیادی داشته‌اند. صنعت پالایشی، فلزات اساسی و پتروشیمی که طی دو سال گذشته بیشترین توجهات را به خود جلب کرده بودند، اکنون جای خود را به صنایع کوچکتر داده‌اند.
یکی از دلایل این موضوع به همان دیدگاه «بورس تورمی» مربوط می‌شود. به هرحال با احیای برجام احتمال کاهش قیمت دلار بالا به نظر می‌رسد و تصور می‌شود که وضعیت فروش و سودآوری ریالی این شرکت‌ها را با چالش مواجه می‌کند. این در حالی است که ارزشگذاری بورس در حال حاضر بالاتر از روندی که برای دلار نیمایی رقم خورد نیست و از این رو کاهش نرخ غیررسمی دلار (دلار آزاد)، اثر منفی بر بازار سهام به جای نمی‌گذارد. ضمن اینکه به نظر می‌رسد طرفداران این دیدگاه، منافع توافق برای شرکت‌های صادراتی را در نظر نگرفته‌اند. وجود تحریم‌ها طی چند سال گذشته ضربه سنگینی به وضعیت عملیاتی و مالی این شرکت‌ها وارد کرد به طوری که بسیاری از آن‌ها برای فروش محصولات خود در بازارهای صادراتی مجبور به ارائه تخفیف‌های بسیار زیادی بودند و پس از آن نیز برای دریافت دارایی‌های ارزی خود به مشکل می‌خوردند. از همین جهت توانایی شرکت‌ها در فروش بدون مشکل محصولات، گسترش بازار هدف، بهره‌مندی از تکنولوژی‌های جدید و... پس از احیای برجام، می‌تواند به بهبود عملکرد آن‌ها منجر شود.
بحث بازارهای جهانی اما متفاوت‌تر از دیگر مسائل است و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. پس از انتشار آمار تورم آمریکا در روز چهارشنبه هفته قبل، افزایش خوش‌بینی‌ها باعث شده بود که قیمت کامودیتی‌ها افزایش یابد و انتظار بر این بود که این روند حداقل در کوتاه‌مدت ادامه داشته باشد. پس از بازگشایی بازارهای جهانی در روز گذشته اما شاهد روند متفاوتی بودیم و کالاهای پایه با کاهش قیمت همراه شدند به طوری که هم‌اکنون مس پایین‌تر از ۸هزار دلار، نفت حوالی ۹۴ دلار و طلا نیز ۱۷۸۰ دلار به ازای هر انس معامله می‌شود. کمی قبل‌تر در گزارشی با عنوان «تله تورم صفر آمریکا برای بازارهای جهانی» به بررسی این موضوع پرداختیم که چرا با وجود کاهش نرخ تورم، همچنان عدم اطمینان در بازارهای جهانی ادامه خواهد داشت.