فردای اقتصاد: سال ۲۰۲۲ برای اقتصاد جهانی با شگفتیهای زیادی همراه بود، تحولاتی که شاید سالها بود اقتصادهای بزرگ دنیا خود را از آنها دور کرده بودند. به یکباره اما شیوع یک ویروس همه محسبات را بهم ریخت تا شاهد تلاطمهای بسیاری در دنیا باشیم. شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ و روند مقابله با آن با افزایش محدودیتها و قرنطینههای گسترده، ضربه سنگینی را به اقتصاد جهانی وارد کرد که اثرات خود را در سال ۲۰۲۱ به نمایش گذاشت. در همان زمان اما دولتها به فکر افتادند تا با ارائه بستههای حمایتی و افزایش کمکهای مالی به خانوارها و صنایع، خود را از چاله ایجاد شده خارج کنند که تا حد زیادی نیز موفقیتآمیز بود. این اقدامات اگرچه توانست چرخه اقتصاد را دوباره به چرخش درآورد و شرایط بار دیگر رنگ و بوی قبل از کرونا را به خود بگیرد اما از سمتی نیز به منزله یک دعوتنامه رسمی از اژدهای تورم بود.
کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای بزرگ دنیا در سال ۲۰۲۲، میزبان یک مهمان قدیمی بودند که سالها بود اثر خاصی از خود نشان نمیداد. تورم پس از مدتها که در سطح هدف دو درصدی بانکهای مرکزی قرار داشت، به یکباره رالی صعودی قدرتمندی را آغاز کرد و کشورها را در شوک فرو برد. نرخ تورم در ایالات متحده در ماه مارس ۲۰۲۲ به قله ۹.۱ درصدی رسید و در کشورهایی مانند بریتانیا و اتحادیه اروپا حتی اعداد بالای ۱۰ درصد را نیز تجربه کرد. از همین رو بانکهای مرکزی به فکر جدالی تمام عیار برای مقابله با این دشمن اقتصادی افتادند و سلاحی نیز به جز نرخ بهره در دست نداشتند. در حال حاضر فدرال رزرو به عنوان بانک مرکزی بزرگترین اقتصاد دنیا، نرخ بهره خود را طی هفت مرحله افزایش، به ۴.۵ درصد رسانده که ۴ مورد آن، افزایشهای ۰.۷۵ درصدی بود. از این رو میتوان حدس زد که یکی از مهمترین بازارهای تاثیر گرفته از این موضوع، بازار سهام بود که روزهای سختی را پشت سر گذاشت.
همانطور که در نمودار هفتگی شاخص S&P۵۰۰ به عنوان معیاری برای بازار سهام آمریکا پیداست، سهامداران آمریکایی در سال ۲۰۲۲ روزهای سرخی را تجربه کردند به طوری که این شاخص که در شروع سال خود با عدد ۴۶۷۷ واحدی روبرو بود، در پایان سال عدد ۳۸۴۰ واحد را به نمایش گذاشت تا از یک کاهش ۱۹.۴۴ درصدی خبر دهد. جدال بانکهای مرکزی دنیا برای مقابله با تورم توسط افزایش نرخ بهره یکی از مهمترین دلایل این روند نزولی در بازار سهام بود اما در کنار این موارد، افزایش ریسکهای ژئوپولیتیک همچون شروع جنگ روسیه و اوکراین، سیاستهای ضد چین در بازار سهام آمریکا و... نیز تاثیر بسزایی در این موضوع داشتند.
نکته جالب توجه آنجاست که ریزش نزدیک به ۲۰ درصدی بازار سهام آمریکا در سال ۲۰۲۲، بدترین عملکرد این بازار از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ یعنی زمانی است که یک رکود عمیق اقتصاد جهانی را فرا گرفت. اکنون گفته طبق صحبتهای سران فدرال رزرو، به نظر میرسد که شدت سیاستهای انقباضی و افزایشهای نرخ بهره در نشستهای بعدی کاهش خواهد یافت و این موضوع اندکی خوشبینی به بازارها تزریق کرده است اما به گفته برخی اقتصاددانان، اقدامات یک سال گذشته بانک مرکزی آمریکا و مدت زمانی که نرخهای بهره در اوجهای خود خواهند ماند، میتواند اقتصاد جهانی را به سمت یک دوره رکود همهگیر هدایت کند که قطعا میتواند شرایط سخت را ادامه دهد.
کارنامه یکساله دیگر بازارها: