سوختگی یکی از دردناک‌ترین و سخت‌ترین آسیب‌هایی است که بر اثر حوادث غیرمترقبه به سلامت جسمی افراد وارد می‌شود و درمان آن معمولا دشوار و هزینه‌بر است و حتی در برخی موارد امکان بهبودی کامل افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، وجود ندارد و این افراد باید تا پایان عمر خود خدمات بهداشتی و توانبخشی خاصی را دریافت کنند. بنابراین پوشش هزینه‌های درمانی و اقدامات پس از درمان سوختگی و در نظر گرفتن خدمات بیمه‌ای مناسب برای این عارضه جسمانی، از جمله مهم‌ترین ضروریات نظام سلامت محسوب می‌شود که متاسفانه تا حد زیادی در کشور ما مغفول مانده است.
در این میان به طور خاص جامعه کارگری کشور به‌خصوص کارگرانی که در کارگاه‌های صنعتی، تولیدی و ساختمانی فعالیت می‌کنند، معمولا بیش از سایر اقشار جامعه در معرض سوختگی ناشی از حوادث شغلی قرار دارند و این در حالی است که بسیاری از کارفرمایان، کارگران خود را تحت پوشش بیمه حوادث قرار نمی‌دهند و همین مسئله، هزینه‌های درمان سوختگی را برای قشر ضعیف کارگر بسیار بالا می‌برد. همچنین بعضی از سوختگی‌های شدید، آثار جبران ناپذیری مانند آسیب شدید بافت‌های بدن یا حتی قطع عضو را برای برخی افراد باقی می‌گذارد و افرادی که دچار این آسیب‌ها می‌شوند، تا پایان عمر خود نیاز به دریافت خدمات بهداشتی ویژه‌ای دارند که بیشتر این خدمات در نظام سلامت کشورمان تحت پوشش بیمه قرار ندارد.
حمایت‌های بیمه‌ای از بیماران سوخته ضعیف است
«مصطفی ده‌مرده‌ای» رئیس بیمارستان شهید مطهری (سوانح سوختگی) تهران در توضیح بیشتر درباره آسیب‌های ناشی از سوختگی بر سلامت و زندگی کارگران به خبرنگار ایلنا گفت: مهم‌ترین مشکلی که باعث دچار شدن کارگران به سوختگی می‌شود، این است که بسیاری از محیط‌های کارگاهی در کشور ما در برابر آتش سوزی ایمن نیستند؛ به نحوی که بسیاری از واحدهای صنعتی و ساختمانی، هیچ گونه سیستم هشدار دود یا اطفای حریق خودکار ندارند و حتی بسیاری از محیط‌ها فاقد کپسول‌های آتش نشانی ساده هستند و همین مسئله باعث می‌شود که بیشتر کارگاه‌ها مستعد بروز حریق‌های خطرناکی باشند که باعث ایجاد سوختگی‌های شدید در کارگران می‌شود.
وی افزود: در کشور ما نه تنها بسیاری از محیط‌های کارگاهی برای جلوگیری از آتش سوزی ایمن نیست، بلکه حمایت‌های بیمه‌ای ضعیفی از سوختگی انجام می‌شود و این در حالی است که عمده کارفرمایان، کارگران خود را در برابر حوادث بیمه نمی‌کنند و کارگران در بهترین حالت از بیمه‌های پایه برخوردارند که فقط بخشی از هزینه‌های درمان سوختگی را تحت پوشش قرار می‌دهد و بیمه‌ها برای تامین هزینه‌های توانبخشی که افراد دچار سوختگی شدید پس از درمان به آن احتیاج دارند، هیچ کمکی انجام نمی‌دهند.
بسیاری از کارفرمایان، کارگران خود را بیمه حوادث نمی‌کنند
ده‌مرده‌ای با انتقاد از تحت پوشش نبودن خدمات پس از درمان برای افراد دچار سوختگی شدید گفت: افراد به‌خصوص وقتی در محیط‌های کارگاهی دچار سوختگی می‌شوند، آسیب‌هایی می‌بینند که برای از بین بردن یا کاهش آنها نیاز به خدمات بهداشتی و توانبخشی مخصوصی دارند. این در حالی است که بیمه‌های پایه، خدماتی نظیر کاردرمانی، پمادهای سوختگی و پانسمان‌های نوین را پوشش نمی‌دهند و فقط در تامین بخشی از هزینه‌های درمان اولیه سوختگی به بیماران کمک کنند و هیچ کمکی برای بهبود کیفیت زندگی افراد پس از ترخیص از بیمارستان انجام نمی‌دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: متاسفانه بسیاری از کارفرمایان، کارگران خود را در برابر حوادث بیمه نمی‌کنند و اغلب کارگرانی که دچار سوختگی می‌شوند، صرفا از همان بیمه‌های پایه برخوردار هستند. این در حالی است که اگر یک کارگر از بیمه حوادث بهره‌مند باشد، می‌تواند مبلغی را بابت خسارت از بیمه دریافت کند و آن مبلغ را برای خدمات بهداشتی و توانبخشی مورد نیاز خود و هزینه‌های لازم برای بهبود کیفیت زندگی و تامین معیشت ایام ازکارافتادگی اختصاص دهد.
رئیس بیمارستان شهید مطهری تهران با اشاره به حضور اتباع غیرمجاز در واحدهای کارگاهی و ساختمانی کشور گفت: بخشی از کارگرانی که بر اثر حوادث کار دچار سوختگی می‌شوند، اتباع غیرمجازی هستند که عملا هیچ گونه هویت و بیمه‌ای ندارند و کارفرمایان هم معمولا وقتی این افراد را به بیمارستان تحویل می‌دهند، زیر بار به‌کارگیری آنها نمی‌روند. بنابراین وقتی یک کارگر تبعه غیرمجاز دچار سوختگی می‌شود، خودش باید تمام هزینه‌های درمانی خود را به صورت آزاد پرداخت کند، زیرا نه کارفرما و شرکت بیمه، هزینه‌هایش را تحت پوشش قرار می‌دهند و نه نهادهای حمایتی حاضر به تقبل هزینه‌های چنین شخصی می‌شوند.
وی در ادامه تاکید کرد: اتباع غیرمجاز از هیچ گونه حمایت بیمه‌ای برخوردار نیستند و با توجه به جرم بودن به‌کارگیری آنها، معمولا کارفرمایان زیر بار استفاده از آنها در کارگاه‌های خود نمی‌روند و حاضر نیستند در پرداخت هزینه‌های درمانی به آنها کمک کنند و خود کارگران نیز هیچ مدرکی برای اثبات کار کردن زیر نظر کارفرمای خود را ندارند و چون به صورت غیرقانونی در ایران حضور دارند، حاضر به شکایت از کارفرمای خود هم نیستند. بنابراین وقتی یک کارگر با چنین ویژگی‌هایی در بیمارستان ما بستری می‌شود و خودش نمی‌تواند هزینه‌های درمانی را بپردازد، ناچار می‌شویم برای تامین هزینه‌های او، یا از خیران کمک بگیریم یا مسئله را از وزارت بهداشت پیگیر شویم.
فرانشیز درمانی سوختگی باید به صفر برسد
ده‌مرده‌ای با تاکید بر لزوم رایگان شدن هزینه درمانی سوختگی برای تمام اقشار جامعه گفت: اغلب افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، قشر ضعیف جامعه به‌خصوص کارگران هستند و این در حالی است که نه تنها بیشتر آسیب دیدگان سوختگی هیچ گونه خسارتی از بیمه حوادث دریافت نمی‌کنند و هزینه‌های توانبخشی را نیز باید از جیب خودشان بپردازند، بلکه بعضا ناچار می‌شوند برای همان درمان اولیه نیز مبالغ بالایی را پرداخت کنند. بنابراین بسیاری از افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، علاوه بر رنج جسمی شدید، باید هزینه‌های زیادی را نیز برای بهبودی خود و بازگشت به روال عادی زندگی تحمل کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: قطعا بسیاری از کارگران کشور توان پرداخت هزینه‌های بالای درمان سوختگی شدید و خدمات بهداشتی و توانبخشی بعد از درمان اولیه را ندارند و همچنین از پس هزینه‌های معیشتی خود در ایام ازکارافتادگی برنمی‌آیند. بنابراین دولت حتما باید تمام کارفرمایان به‌خصوص متصدیان کارگاه‌های صنعتی، تولیدی و ساختمانی را موظف کند که کارگران خود را در برابر حوادث بیمه کنند. همچنین باید مقرراتی تصویب شود که فرانشیز درمان سوختگی به‌خصوص برای کارگران به صفر برسد و تمام هزینه‌های درمانی توسط خود دولت یا کارفرمایان پرداخت شود تا به این صورت، بخشی از هزینه‌های تحمیلی ناشی از سوختگی بر دوش اقشار ضعیف جامعه جبران شود.
قطع عضو کارگران بر اثر سوختگی ناشی از برق فشار قوی
ده‌مرده‌ای با اشاره به قطع عضو برخی کارگران بر اثر دچار شدن به سوختگی‌های شدید گفت: در واحدهای کارگاهی و صنعتی که با برق فشار قوی کار می‌کنند و از نظر ایمنی در سطح استانداردی قرار ندارند، احتمال سوختگی‌های منجر به قطع عضو بسیار بالا است، به نحوی که به محض برخورد کردن کارگران با کابل برق فشار قوی، احتمال قطع ناگهانی دست یا پای آنها وجود دارد. در چنین شرایطی، این افراد نه تنها با یک آسیب جسمی شدید مواجه می‌شوند، بلکه به دلیل نقص عضو، شغل خود را نیز از دست می‌دهند و عملا تا پایان عمر خانه‌نشین می‌شوند.
وی در ادامه تاکید کرد: افرادی که بر اثر حوادث شغلی دچار نقص عضو می‌شوند، حتی اگر از بیمه حوادث برخوردار باشند یا بتوانند بعدا خودشان را تحت پوشش بیمه ازکارافتادگی قرار دهند، بازهم این بیمه‌ها تنها بخشی از هزینه‌های خدمات بهداشتی و توانبخشی و امرار معاش خود و خانواده‌شان را پوشش می‌دهند و در چنین شرایطی سازمان بهزیستی باید به این کارگران به عنوان افراد دچار معلولیت کمک کند، ولی متاسفانه مستمری‌های ماهانه بهزیستی نیز در برابر گرانی‌های امروز بسیار پایین است و به هیچ وجه کفاف بهبود وضعیت معیشتی کارگران دچار قطع عضو را نمی‌دهد.
سالانه ۳۰۰ هزار نفر در ایران دچار سوختگی می‌شوند
رئیس بیمارستان شهید مطهری تهران درباره آمار سوختگی کارگران در ایران توضیح داد: سالانه ۳۰ هزار نفر در تهران دچار سوختگی می‌شوند که حدود یک سوم آنها کارگر هستند. البته آمارها نشان می‌دهد که در کل کشور، سالانه ۳۰۰ هزار نفر به سوختگی دچار می‌شوند که می‌توان این نسبت را به سطح کشور نیز تعمیم داد؛ یعنی برآورد می‌شود که سالانه حدود صد هزار کارگر در ایران به سوختگی دچار می‌شوند، این در حالی است که تقریبا همه افرادی که دچار سوختگی می‌شوند، به‌خصوص کارگران، دچار مشکلات مالی شدیدی هستند که نه از پس تامین هزینه‌های درمانی سوختگی برمی‌آیند و نه می‌توانند مخارج بعد از درمان اولیه خود را تامین کنند.
وی تصریح کرد: با توجه به این که سوختگی، آسیب‌های شدیدی را از نظر جسمی و مالی به کارگران وارد می‌کند، وزارتخانه‌های کار، صمت، راه و شهرسازی و سایر نهادهای متولی باید نظارت‌های خود بر تمام کارگاه‌های صنعتی، تولیدی و ساختمانی را تقویت کنند و کارفرمایان را مکلف کنند که حداکثر استانداردهای ایمنی لازم برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی یا برق گرفتگی کارگران خود را رعایت کنند تا احتمال بروز سوختگی در کارگران کشور به حداقل برسد و هزینه‌های کمتری بر نظام سلامت، سیستم بیمه‌ای و خانواده‌های کارگران تحمیل نشود.
منبع: ایلنا