فردای اقتصاد: در مورد اینکه راهکار کنترل تورم در اقتصاد ایران چیست، صحبت‌های زیادی شده است. عده‌ای کنترل نرخ ارز را مهم‌ترین ابزار کنترل تورم می‌دانند و در مقابل برخی کشیدن افسار رشد نقدینگی را ابزار اصلی می‌دانند. از سال ۱۳۹۸ نیز بانک مرکزی به سمتی رفت که کنترل تورم را از مسیر کنترل نرخ سود امکان‌پذیر کند که به نوعی مسیر سوم بود. مسیر سوم عمر اندکی داشت و هدفگذاری تورمی بعد از دو سال به صورت واضحی شکست خورد. همین عامل باعث شد که بانک مرکزی مجددا به سمت کنترل حجم نقدینگی و پایه پولی رفت که با عبارت محدودیت بر رشد مقداری ترازنامه بانک‌ها توصیف می‌شد. ایده کلی این سیاست بازگشت مجدد به هدفگذاری کل‌های پولی بود تا در کنار توسعه ابزارهای سیاست‌گذاری مبتنی بر نرخ سود، به تدریج مسیر سیاست‌گذاری فعالانه پولی فارغ از تحولات نرخ ارز امکان‌پذیر شود. اینک بانک مرکزی جزئیات قانون کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی را منتشر کرده که طبق آن رشد تسهیلات هر بانک متفاوت خواهد بود و در ادامه جزئیات این قانون که توسط بانک مرکزی منتشر شده را به نقل از سایت بانک مرکزی مشاهده می‌کنیم.
ضوابط ناظر بر کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی کشور
کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی متناسب با امتیاز احصاء شده بر مبنای شاخص‌های سلامت بانکی و براساس نقدینگی هدفگذاری شده تعیین و ابلاغ می شود ضمن آنکه بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار بانک مرکزی مجاز است نسبت سپرده قانونی را برای بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ناسالم و تخطی‌کننده تا سقف ۱۵ درصد تعیین و اعمال کند.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک پیرو بخشنامه شماره ۴۲۱۹۲۹/۹۹ مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۹ در ارتباط با «ضوابط ناظر بر کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی کشور»، در راستای متناسب سازی رشد ترازنامه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با شاخص‌های ثبات و سلامت، تصمیماتی را در بیستمین جلسه مورخ ۰۸/۰۵/۱۴۰۱ اتخاذ و ابلاغ کرد که اهم آن‌ها به‌شرح زیر است:
الف- حد مذکور در ماده (۲) ضوابط ناظر بر کنترل مقداری دارایی‌های شبکه بانکی کشور، موضوع بخشنامه شماره ۴۲۱۹۲۹/۹۹ مورخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۹ بانک مرکزی (بر مبنای از اولین دوره تا زمان محاسبه)، متناسب با امتیاز احصاء شده بر مبنای شاخص‌های سلامت بانکی و براساس نقدینگی هدفگذاری تعیین و متعاقباً به آن بانک/مؤسسه اعتباری ابلاغ خواهد شد.
ب- شاخص‌های سلامت جهت تعدیل حد مجاز رشد ماهانه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در مقاطع شش ماهه توسط این بانک محاسبه، ارزیابی و عنداللزوم حد مجاز مزبور بازنگری شود.
همچنین با توجه به ضرورت تغییر نرخ سپرده قانونی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای تخطی از حدود ضوابط یادشده، شورای پول و اعتبار در یک هزار و سیصد و سی و نهمین صورتجلسه مورخ ۰۴/۰۵/۱۴۰۱ در خصوص مجوز افزایش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای تخطی مقرر کرد:
«بانک مرکزی مجاز است نسبت سپرده قانونی را برای بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ناسالم و تخطی‌کننده از مقررات و ضوابط ناظر بر رشد ترازنامه آن‌ها طبق استانداردهای نظارتی ابلاغ شده و بر اساس ارزیابی عملکرد آن‌ها در رعایت ضوابط و مقررات ابلاغی و نیز سایر مصوبات شورای پول و اعتبار تا سقف ۱۵ درصد برای کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، تعیین و اعمال نماید.»
با توجه به موارد اشاره شده، هر یک از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری موظف‌اند دارایی‌های خود را به گونه‌ای مدیریت نمایند که تا پایان آذرماه سال جاری، میانگین رشد دارایی‌های مشمول از ابتدای دوره محاسبه از حد رشد مجاز اعلامی بر مبنای شاخص‌های سلامت بانکی تخطی نداشته باشد. شایان ذکر است حد رشد مجاز یاد شده بر اساس شاخص‌های سلامت بانکی به شرح زیر محاسبه و متعاقباً از طریق ادارات نظارتی حسب مورد به هر یک از بانک ها و مؤسسات اعتباری ابلاغ می شود و در صورت لزوم در مقاطع شش ماهه مورد ارزیابی و بازنگری قرار خواهد گرفت:
• امتیاز رتبه بندی بانک/مؤسسه اعتباری بر اساس روش CAMELS؛
• نسبت کفایت سرمایه؛
• وضعیت بازار بین بانکی؛
• وضعیت اضافه برداشت؛
• وضعیت مطالبات غیرجاری ریالی؛
• وضعیت رعایت بخشنامه‌های مبارزه با پولشویی؛
• قضاوت حرفه‌ای وضعیت بانک/مؤسسه اعتباری از نظر گروه بازرسی در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط (رعایت نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات، کلان، مرتبط، سرمایه‌گذاری‌ها و شفافیت).
شایان ذکر است به موجب مفاد ضوابط ابلاغی عدم رعایت حدود مقرر، منجر به معرفی مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره آن بانک/مؤسسه اعتباری به هیئت انتظامی بانک‌ها خواهد شد.
در پایان این بخشنامه تاکید شده است، ضمن تعامل مؤثر با ادارات نظارتی ذی‌ربط و همچنین ارسال منظم اطلاعات مربوط به بانک مرکزی در مقاطع ماهانه در چارچوب ابلاغی، مراتب به قید تسریع و با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ۱۴۹۱۵۳/۹۶ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۶ به تمامی واحدهای ذی‌ربط آن بانک/مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ شده و بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.