فردای اقتصاد: روز گذشته مرکز آمار ایران گزارش بودجه خانوار در سال ۱۴۰۰ را منتشر کرد. طبق این گزارش که درآمد و مصارف خانوارهای ایرانی در سال گذشته را بررسی کرده است، در ۱۴۰۰ هم مانند چندین سال اخیر، مسکن بیشترین سهم از درآمد خانوارها را به خود اختصاص داده است.
در سال گذشته حدود یک چهارم مخارج ایرانیان برای خرید خوراکی‌ها بوده است و حدود سه چهارم دیگر خرج کالاهای غیرخوراکی و خدمات شده است. در این میان نزدیک به نیمی از هزینه‌های غیرخوراکی به مسکن اختصاص یافته است. چنین چیزی نشان می‌دهد که تامین مسکن در سال گذشته حدود ۳۶ درصد از بودجه خانوارهای ایرانی را به خود اختصاص داده است. در حالی ایرانیان حدود ۳۶ درصد از درآمد خود را خرج تامین مسکن می‌کنند که حد استاندارد هزینه مسکن در دنیا حدود ۳۰ درصد است. اروپایی‌ها هم به طور متوسط کمتر از ۲۰ درصد از درآمدشان را به هزینه‌های تامین مسکن اختصاص می‌دهند.
اما نکته جالب توجهی که وجود دارد این است که سهم هزینه مسکن از کل مخارج خانوار در سال گذشته نسبت به ۹۹ افت یک درصدی داشته است. به نظر می‌رسد کاهش اندک هزینه مسکن در سال گذشته به علت جاماندن تورم مسکن و اجاره‌بها از تورم عمومی باشد. در حالی سال گذشته تورم عمومی حدود ۳۵ درصد بود که گزارش‌های دیگر مرکز آمار نشان می‌دهد تورم اجاره‌بها در سراسر کشور حدود ۲۷ درصد بوده است. البته در سال جدید چنان قیمت و اجاره مسکن افزایش یافته که هیچ بعید نیست دوباره این سهم افزایش یابد و حتی به ۴۰ درصد هم برسد.
چند درصد مردم مستاجرند؟
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال گذشته ترکیب موجر و مستاجرها تغییر خاصی نداشته است. به طوری که در سال گذشته مانند سال ۹۹ حدود ۶۸ درصد مردم صاحبخانه بوده‌اند و ۲۳ درصد هم مستاجر. ۸.۵ درصد جمعیت ایران هم در سایر اقامتگاه‌ها زندگی می‌کرده‌اند.
طی سال‌های اخیر موجرها مقداری افزایش یافته‌اند و مستاجرها هم تا حدی کمتر شده‌اند. به طوری که در سال ۹۷ که سال اوج‌گیری تلاطم اقتصاد ایران بود حدود ۶۴ درصد مردم صاحبخانه بوده‌اند و طی سه سال بعد صاحبخانه‌ها ۴ واحد درصد افزایش یافته‌اند.