تعدادی از شهروندان ایرانی که به انگیزه توریستی به شهر وارنا در بلغارستان سفر کرده بودند، با وجود آن‌که ویزای توریستی این کشور را داشتند، در فرودگاه مورد بازجویی پلیس مرزی بلغارستان قرار گرفتند و پس از چند ساعت، از این کشور اخراج شده و به ایران بازگردانده شدند. دلیلی که به مسافران اخراج شده اعلام شده، «توجیه‌پذیر نبودن مدارک مورد نیاز درباره هدف و انگیزه سفر و همچنین اقامت در بلغارستان» بوده است.»
سیدمرتضی موسوی از جمله مسافرانی بوده که چنین تجربه‌ای داشته و درباره برخوردی که با برخی شهروندان ایرانی در بلغارستان شده است، توضیحاتی داد. او که کارگزار سفر و راهنمای گردشگری در ایران است و به آفریقا و آمریکای جنوبی تور اجرا می‌کند، با تاکید بر اینکه به نمایندگی از ۱۰ مسافر اخراج‌شده از بلغارستان سخن می‌گوید، گفت که ایرانی‌ها با وجود آن‌که ویزای توریستی بلغارستان را دریافت می‌کنند، فقط اجازه دارند به شهر ساحلی «وارنا» سفر کنند و از این شهر نباید خارج شوند، اما اتفاق بدتر در فرودگاه این کشور به دلیل بدرفتاری با برخی شهروندان ایرانی، رخ می‌دهد.
او درباره اخراج ۱۰ مسافر ایرانی از بلغارستان توضیح داد: در هفته، دو پرواز از ایران به شهر وارنا (بلغارستان) انجام می‌شود و دو شرکت گردشگری این پروازها را چارتر کرده‌اند.
هر آژانس گردشگری هم که قصد کند به وارنا (بلغارستان) تور اجرا کند، باید از طریق این شرکت‌های گردشگری اقدام کند، در غیر این صورت اجرای تور وارنا (بلغارستان) امکان‌پذیر نخواهد بود. این دو آژانس نیز تمام خدمات مورد نیاز را ظاهرا از یک ایرانی مقیم بغارستان که از سال ۲۰۱۴ شرکتی گردشگری را در چند شهر بلغارستان راه‌اندازی کرده است، خریداری می‌کنند.
موسوی سپس فرآیند دریافت ویزای بلغارستان را توضیح داد که صدور آن پس از انگشت‌نگاری معمولا بین سه روز تا یک هفته طول می‌کشد و در ادامه گفت: بلغارستان جزو کشورهایی است که برای دریافت ویزای آن باید انگشت‌نگاری شوید.
علاوه بر این مانند ویزای شنگین باید گردش حساب، تمکن مالی و ضمانت مالی داشته باشید، اما مساله این است که شهروندان ایرانی در شرایطی انگشت‌نگاری می‌شوند که بعضا ساعت‌ها در صف‌های طولانی در بیرون ساختمان سفارت باید منتظر بمانند تا برای انگشت‌نگاری فراخوانده شوند، مثلا نوبت انگشت‌نگاری ما ساعت ۱۰ صبح بود، اما حوالی ساعت ۱۴ فراخوانده شدیم و برخورد هم خوب نبود.
او ادامه داد: با وجود آن‌که خودم کارگزار تور در آفریقا و آمریکای جنوبی هستم، اما با توجه به محدودیت و انحصاری که در تورهای بلغارستان وجود دارد، ویزای من و همسفرم، یک روز مانده به پرواز به دستمان رسید. ما صبح پنجشنبه ۲۰ مردادماه با پرواز ماهان که همه صندلی‌های آن هم پُر بود، راهی وارنا شدیم.
فرودگاه این شهر خیلی کوچکتر از فرودگاه مهرآباد تهران است. وقتی وارد فرودگاه شدیم، پس از آن‌که روی پاسپورت مُهر ورود زدند، به همراه تعداد دیگری از مسافران از صف کنترل مدارک، جدا و به راهروی دیگری هدایت شدیم. حدودا ۲۵ تا ۳۰ نفر دیگر آنجا منتظر بودند. پرس‌وجو که کردم متوجه شدم وجه مشترک بیشتر ما مجرد بودن است. بعد از مدتی به داخل اتاقی فراخوانده شدم که پلیس مرزی بلغارستان به همراه یک ایرانی با عنوان مترجم حضور داشت که بعدها متوجه شدم، گویا صاحب همان شرکتی است که به آژانس‌های ایرانی خدمات انحصاری تور وارنا را می‌فروشد.
مصاحبه یا بازجویی؟
این مسافر اضافه کرد: فضای مصاحبه بیشتر شبیه بازجویی بود، خواستند که تمام وسایلم را از کوله‌هایم خارج کنم، به یک لیوان تاشوی مسافرتی هم مشکوک شدند. آن ایرانی که سوال پلیس را ترجمه می‌کرد، لباس‌های داخل کوله را کنترل کرد. بعد آقایی را که همسفرم بود فراخواندند، از ایشان حتی سوال هم نکردند. تقریبا بازجویی و سوال و جواب از بقیه به این شکل بود. از یکی سوال می‌کردند و بعضی‌ها را حتی بدون سوال و جواب اخراج کردند.
از من پرسیدند چند سال با هم دوستید، چقدر پول همراه آورده‌اید، به کدام کشورها سفر کرده‌اید. در آخر هم خواستند که واتس‌آپم را باز کنم تا محتوای آن را چک کنند. این درخواست دیگر خیلی تعجب‌آور بود. در هیچ کشوری تا کنون چنین برخوری را ندیده بودم. پس از سوال و جواب‌ها، متوجه شدیم به آن‌هایی که در پاسپورتشان ویزای شنگن بود، اجازه ورود به بلغارستان را داده‌اند و در نهایت حدود ۱۰ نفر از ما را پس از یک ساعت انتظار، به راهروی دیگری انتقال دادند و همان شخص ایرانی به همراه تعداد زیادی پلیس مرزبانی مقابل ما ایستاد و اعلام کرد «پلیس مرزی بلغارستان تصمیم به اخراج ما از خاک این کشور گرفته است.»
اصلا اجازه صحبت ندادند، پلیس با حالت تدافعی مقابل ما ایستاده بود و بدون هیچ معطلی ما را به سمت گیت خروج هدایت کردند، یک کاغد دست هر یک از ما دادند که براساس محتوای آن، ما ۱۰ نفر به دلیل توجیه‌پذیر نبودن مدارک و انگیزه سفر، از خاک بلغارستان اخراج شدیم. روی مهُری را که در پاسپورت زده شده بود نیز مخدوش کردند که به گفته همان شخص ایرانی، معنی آن، اخراج و ممنوعیت ورود به بلغارستان و اتحادیه اروپا از ۳ تا ۵ سال است.
او اضافه کرد: ما از آن شخص ایرانی خواستیم برای پلیس حرف‌های ما را ترجمه کند تا علت اخراج ما را توضیح دهند که در جواب به ما گفت، پلیس توجیه نشده است شما در خاک این کشور بمانید و اگر می‌خواهید با تهدید و برخورد بدتری مواجه نشوید، سریع‌تر این کشور را ترک کنید. ما با همان پروازی که آمده بودیم، به ایران بازگردانده شدیم.
عجیب آن‌که هواپیمای حامل مسافران را بیش از یک ساعت روی باند فرودگاه معطل کرده بودند تا ما را سوار کند. هنگامی که ما را با اتوبوس به سمت هواپیما انتقال می‌دادند، چند ماشین پلیس ما را اسکورت می‌کردند. ما ساعت هشت صبح پنجشنبه ایران را ترک کردیم و ساعت ۱۷:۳۰ عصر همان روز به ایران بازگردانده شدیم.
شکایت بی‌فایده
موسوی گفت: مسافران اخراج شده برای این تور از ۲۷ میلیون تا ۴۰ میلیون پرداخت کرده‌اند و هیچ آژانسی پاسخگوی پولی که سوخت شد و برخورد توهین‌آمیزی که صورت گرفت، نبود. ما برای شکایت به اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، وزارت امور خارجه و انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی مراجعه کرده‌ایم. حتی رییس انجمن صنفی با همان ایرانی که در بلغارستان مجری انحصاری تور است تماس که گرفت، آن شخص گفت این شکایت‌ها به هیچ نتیجه و سرانجامی نخواهد رسید، پولی هم باز نخواهد گشت و تا ۵ سال هم اجازه ورود به اتحادیه اروپا را نخواهیم داشت.
این راهنمای گردشگری اظهار کرد: پروازهای وارنا تا هفته اول مهرماه توسط آژانس‌های ایرانی چارتر شده است و متاسفانه بسیاری از ایرانی‌ها از اتفاق‌هایی که در مرز بلغارستان ممکن است برایشان بیفتد، اطلاع ندارند. آژانس‌ها در ایران هم به خاطر حق کمیسیونی که از چارترکننده می‌گیرند، درباره شرایطی که در بلغارستان حاکم است، هیچ توضیحی و آگاهی به مسافر ایرانی نمی‌دهند.
این کارگزار سفر این توضیح را درباره ویزای بلغارستان اضافه کرد، معمولا به مسافران ایرانی متقاضی دریافت ویزای شنگن، این پیشنهاد داده می‌شود که در اتحادیه اروپا چهار کشور کرواسی، رومانی، بلغارستان و قبرس، ویزای معتبری به عنوان پیش‌نیازِ دریافت ویزای شنگن دارند. از بین آن‌ها هم فقط با بلغارستان پرواز مستقیم برقرار شده است و بهتر است پیش از اقدام برای ویزای شنگن، به بلغارستان سفری داشته باشند. اما همان آژانس‌ها مسافر را درباره اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد آگاه نمی‌کنند، درحالی‌که مسافران ایرانی در بلغارستان هزینه می‌کنند و با برخی این‌چنین برخورد می‌شود.
او این احتمال را مطرح کرد که با توجه به دو پروازی که در هفته به بلغارستان انجام می‌شود، شاید برای افراد دیگر هم چنین اتفاقی رخ داده است، کمااین‌که در همان مدت حضور در فرودگاه وارنا و از برخی مسؤولان در ایران شنیده که چند ایرانی در بازداشتگاه فرودگاه نگهداری می‌شوند.
این شهروند ایرانی تاکید کرد: مهماندار پرواز برگشت هم این موضوع را تایید کرد که در هر پرواز شاهد دیپورت تعدادی ایرانی بوده است. بلغارستان حتی اگر نسبت به مساله مهاجرت حساس است، نباید با برخوردی پلیسی، توهین‌آمیز و تحکم‌آمیز مسافران را به این شکل اخراج کند و مراجع رسمی کشور باید پیگیر حقوق شهروندان ایرانی در بلغارستان باشند.
سفارت ایران در بلغارستان نیز به تازگی در اطلاعیه‌ای با توجه به برخی مشکلات به وجود آمده برای تعدادی از هموطنانی که اقدام به خرید تور وارنا از طریق آژانس‌های گردشگری کرده و با پروازهای چارتر ایرانی به وارنا سفر کرده‌اند، اعلام کرده است: «ویزای گردشگری بلغارستان دریافتی از این طریق صرفاً مختص استفاده در شهر وارنا و در محدوده‌های در نظر گرفته شده از سوی تورگردان بوده و امکان استفاده از این ویزا برای سفر به دیگر شهرهای بلغارستان وجود ندارد. همچنین حسب مقررات موجود الزامی است کلیه مسافران محترم در بدو ورود و استقرار در هتل گذرنامه‌های خود را تحویل هتل دهند، در زمان مدت اقامت، گذرنامه‌ها نزد هتل باقی می‌ماند و در پایان تور و هنگام بازگشت به کشور، گذرنامه‌ها تحویل مسافران محترم می‌شود.
مجددا تأکید می‌شود هموطنان گرامی از هرگونه رفتار مغایر با مقررات مذکور جداً خودداری کنند؛ بی اعتنایی به این مقررات پیگرد قانونی مقامات محل (بازداشت، اخراج و ممنوعیت ورود به بلغارستان و اتحادیه اروپا از ۳ تا ۵ سال) را به همراه خواهد داشت».