همشهری آنلاین نوشت: در هوای سرد و برفی امروز اگر در خیابانهای شهر قدم بزنید بخار لبوهای داغ، باقالی، ذرت مکزیکی و شیرکاکائو که چرخیها میفروشند بیش از هر چیزی رهگذران را به ولع میاندازد اما قیمتهای ۳۰، ۴۰ و ۵۰ هزار تومان به ذهنتان فرمان میدهد که نایستید و عبور کنید چرا که هزینههای واجب تری دارید.
دیدن صحنه هایی که لبوفروش محل ملاقه مسی را پر میکند از شهد قرمز لبویی که در سینی روحی در حال قل زدن است و روی لبو قرمزهای درشتی که روی سیخ بهم چسبیدهاند میریزد تا داغ بماند و بخار هوس برانگیز و بوی مطبوعی که از این خوردنی خوشمزه در فضا میپیچد، محال است عابران رهگذر را به هوس خوردن نیندازد. هوا که سرد میشود تصویر سینی بزرگ دیگری که روی چرخ پر از دانههای باقالی است، هم هوش از سر میبرد و هم ولع خوردن باقالیهای داغ با ترکیب نمک، فلفل، گلپر و سرکه و بخار هوس انگیزی که از رویشان بلند میشود، را به جان رهگذران میاندازد. البته مدتی است سرچراغی چرخی هایی که خوراکیهای زمستانی داغ میفروشند مانند سابق نیست و بازارشان به دلیل به صرفه نبودن درآمدها و گرانی مواد غذایی و مشتریان کم و مشکلات اقتصادی جامعه کم رونق شده است.
باقالی و لبو داغ خیابانی؛ میخری یا میروی؟
گرچه نمیتوان از کنار مهمانهای زمستانی خوشمزه و داغ خیابانهای شهر بیتفاوت عبور کرد، اما گرانیهای سرسام آور این روزها موجب شده لبوفروشها و باقالی فروشهای شهر مانند سالهای قبل مشتری نداشته باشند. سال ۹۳ یعنی ۸ سال پیش قیمت ۱۰۰ گرم لبویی که در ظروف کوچک فروخته میشد هزار تومان بود و سال ۹۴ قیمت آن به ۲ هزار تومان رسید و باقالی ۳ هزار تومان شد. سال ۹۷ چرخیها لبو و باقالی هایشان در ظروف کوچک را ۵ هزار تومان میفروختند تا اینکه بعد از ۳ سال که همه درگیر کرونا بودند و کاسبیهای خیابانی در سطح گستردهای جمع شد این قیمت درسال ۱۴۰۰ به ۱۰ هزار تومان رسید.
آنچه قابل تامل است بعد از ۸ سال حداقل قیمت لبوی زمستانی از هزار به ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان رسیده و چرخیها آن را در ظرفهای کوچک، متوسط و بزرگ با قیمت ۳۰، ۴۰ و ۵۰ تومان میفروشند. باقالی نیز با همین قیمتها عرضه میشود که شاید بتوان گفت خرید این خوراکِیهای نوستالژیک برای قشر ضعیف جامعه سخت شده است و افراد ترجیح میدهند پا روی ولع شان بگذارند. البته آنهایی که نمیتوانند قید این مهمانهای زمستانی خوشمزه را بزنند تعداد دفعات خریدشان را کاهش دادهاند.
شیر بلال با چاشنی آب و نمک
شیربلال کبابی روی ذغال هم یکی از خوراکیهای خوشمزه و خاطرهانگیز زمستانی ِخیابانی است که معمولا با چاشنی آب و نمک که داخل سلطی ریخته شده سرو میشود و طرفداران زیادی هم دارد. اگر به سال ۹۵ برگردید شیربلال زغالی دانهای دو هزار تومان بود اما قیمت الان دانهای ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان است. البته چند سالی است که شیربلال تنوری هم به بازار آمده و بلال فروشان در تنورهایی که کنار بساط شان دارند، بلال تنوری با سسهای متفاوت را با قیمت ۳۰ هزار تومان به مشتریان میدهند. یک بلال فروش سال ۹۵ حداقل روزی ۳۰ مشتری داشت اما الان این تعداد به روزی ۱۵ تا ۲۰ مشتری تقلیل یافته است.
سیب زمینی تنوری؛ ۳۰ هزار تومان
از زمانی که دستگاه کمپیر و فر در خیابانها جاخوش کردهاند با امکانات مدرنی که دارند توانستهاند جای چرخیها را بگیرند و از تعداد آنها در معابر بکاهند. در این دستگاهها میتوان بلال تنوری و سیب زمینی تنوری را بدون هیچ سختی به بهترین شکل پخت میشود و با افزودنیهای خوشمزه برای مشتریان سرو کرد. با وجود این دستگاهها منوی خوراکیهای خیابانی پرطمطراق شده است. از نظر بسیاری از رهگذران هیچ چیزی مثل سیب زمینی تنوری شکم پر داغ و خوشمزه با قیمت ۳۰ هزار تومان نیست و لازم نیست دیگر برای خوردن سیب زمینی کبابی، آتشی به پا کنند یا منقل روشن کنند.
در کنار بساط این دستفروشاناش رشته با پیازداغ پرملات و کشک فراوان هم هست که کاسهای ۳۵ هزار تومان میفروشند.
ذرت مکزیکی، سمبوسه، اسنک چند؟
ذرت مکزیکی، سبوسه و اسنک گرچه در تمام فصول سال طرفدار دارد اما خوردنشان در زمستان و در هوای سرد آنهم زیر برف و باران داغ داغ بیشتر میچسبد. این سه نوع خوراکی خوشمزه و داغ بیشتر از سوی پدر و مادرانی خریداری میشود که کودکان بهانه گیری دارند که هر چیزی را نمیخورند اما عاشق این نوع خوراکی هایی هستند که سسهای متنوع خورده میشود. ذرت مکزیکی که در لیوان کوچک، متوسط و بزرگ فروخته میشود به ترتیب ۳۵، ۵۰ و ۷۰ هزار تومان، سمبوسه ۲۰ تا ۳۵ هزار تومان و اسنک ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان ( بسته به مواد مصرفی آن) به فروش میرسد.
چای لیوانی ۵ هزار تومان!
نوشیدن یک فنجان چای قندپهلو در این هوای برفی برای خیلی از رهگذران که در حال رفتن به سرکار هستند یا شب خسته بر میگردند، خیلی میچسبد و همین موجب شده تا کسب و کار چای فروشان در فصل زمستان رونق داشته باشد. در بساط چای فروشان چای، نسکافه و شیرکاکائو داغ هست که با قیمت ۵ تا ۱۰ هزار تومان میفروشند.
هر چه که هست عرضه این خوراکیهای زمستانی زندگی را در شهر جاری تر کرده است هرچند که مشتریان آنها به اندازه سالهای قبل نباشد.