فردای اقتصاد - وزارت خزانه‌داری آمریکا یک متن جدید پرسش و پاسخ (FAQ) درباره معافیت تحریم‌های اینترنتی درباره دانشجویان ایرانی و سرویسهای آنلاین منتشر کرده است.
هرچند این خبر باعث شده برخی تصور کنند تمامی تحریم‌های اینترنتی علیه کاربران ایرانی لغو شده اما این سند جدید در واقع تفسیر جدیدی بر برخی رفع محدودیت‌هاست که پیش‌تر وزارت خزانه‌داری آمریکا در مهرماه امسال اعلام کرده بود و در واقع نسخه به روز شده‌ای از تحریم‌های اینترنتی اعمال شده در ۱۸ بهمن ۱۳۹۲ است.
اما این توضیح جدید دقیقا درباره تحریم‌های اینترنتی چه می‌گوید؟
در تنها پرسش مطرح شده در این FAQ این سوال مطرح شده که که آیا نهادهای آکادمیک آمریکایی می‌توانند به دانشجویانی که به دلیل ویروس کرونا به صورت فیزیکی در ایالات متحده حضور ندارند سرویس ارایه دهند؟ آیا شرکتهای تکنولوژی آمریکایی می‌توانند نرم‌افزارها و سرویسهایی را به دانشجویان ایرانی ارایه دهند تا به محتوای درسی آنلاین خود دسترسی داشته باشند؟
در پاسخ به این پرسش آمده است: این مجوز از سوی دولت آمریکا اعطا شده دانشجویان نهادهای دانشگاهی آمریکایی و همچنین شرکتهای وابسته به آنان بتوانند به دانشجویان یا فارغ التحصیلان در ایران یا دانشجویان ایرانی در دیگر کشورها به دروس آنلاین دسترسی داشته باشند.
اما در بخش دیگری از این مجوز که تحت عنوان General License D-2 منتشر شده این مجوز به شرکتها داده شده تا خدماتی مانند پیام‌رسان‌ها، چت، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و شبکه‌های اشتراک عکس و ویدیو ، مرورگرها، بلاگ‌ها، پلتفرمهای شبکه‌های اجتماعی، پلتفرمهای ویدیو کنفرانس، پلتفرمهای گیم‌های آنلاین، پلتفرمهای آموزش آنلاین ، ترجمه ماشینی، نقشه و سرویسهای تعیین هویت و همچنین سرویسهای مبتنی بر کلاد را به کاربران ایرانی ارایه دهند.
بر خلاف تصور، در به روزرسانی FAQ منتشر شده صرفا به معافیت‌های دانشجویی از تحریم‌ها اشاره شده و آنچه در مورد معافیت اینترنتی کاربران ایرانی به آن اشاره شده همان مجوزی است که در مهرماه امسال تحت عنوان General License D-2 منتشر شده است.
در این مجوز برخی استثنائات تحریم‌ها ذکر شده که از آن جمله می‌توان به استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سرویسهای عمومی اینترنتی اشاره کرد با این حال با توجه به اینکه همچنان تحریم‌های بانکی علیه ایرانیان پابرجاست عملا تغییر چندانی از این تحریم‌ها برای کاربران ایرانی انتظار نمی‌رود.
باید در نظر داشت بسیاری از تحریم‌های اینترنتی بعد از برجام نیز حذف شده بود و حتی شرکتهای ایرانی قادر به حضور در برخی سرویسها از جمله فروشگاه‌های اپلیکیشن بودند اما به تدریج این تحریم‌ها به جای خود بازگشت
تنها نکته‌ای که برخی کارشناسان به آن اشاره می‌کنند حذف یک بند شرط «استفاده شخصی» در این مجوز است که این تصور را به وجود آورده که نه تنها اشخاص بلکه شرکتهای ایرانی هم قادر به گرفتن خدمات از شرکتهای آمریکایی هستند با این حال مشخص نیست چنین موضوع مبهمی از سوی شرکتهای آمریکایی به عنوان یک چراغ سبز برای ارایه خدمات به شرکتهای ایرانی در نظر گرفته شود.
برخی کاربران ایرانی گزارش داده‌اند طی دو روز اخیر برخی سرویسهای آموزش آنلاین مثل کورسرا با آی پی ایران در دسترس قرار گرفته است اما همچنان بسیاری از سرویسها از جمله گوگل آنالتیکس روی کاربران ایرانی مسدود است.
باید در نظر داشت که بسیاری از سرویسهای اشاره شده در تحریم‌های اینترنتی عملا از طرف خود ایران تحت فیلترینگ قرار گرفته و با توجه به دشوارتر شدن دسترسی به فیلترشکن‌ها عملا کاربران تغییر چندانی در استفاده از این سرویسها احساس نخواهند کرد.