فردای اقتصاد: استفان آر. کاوی در کتاب معروف خود به نام " ۷ عادت مردمان بسیار موثر" که شماره ۱ پرفروشترینها شده، چارچوبی برای اثربخشی شخصی ارائه کرده است. خلاصه کتاب او با فهرستی از هفت عادت به پایان میرسد. ۷ عادت افراد بسیار مؤثر، شناختهشدهترین کتاب کاوی، از زمان نخستین انتشار آن در سال ۱۹۸۹، بیش از ۱۵ میلیون نسخه در سراسر جهان فروخته است. کاوی علیه آنچه که او آن را "اخلاق شخصیتی" مینامد، بحث میکند، چیزی که او آن را در بسیاری از کتابهای مدرن رایج کمک به خود، میبیند. او در عوض آنچه را که «اخلاق شخصیت» مینامد ترویج میکند: همسو کردن ارزشهای فرد با اصول به اصطلاح «جهانشمول و بیزمان». کاوی قاطعانه مخدوش کردن اصول و ارزشها را رد میکند. او اصول را قوانین طبیعی بیرونی میداند، در حالی که ارزشها، درونی و ذهنی باقی میمانند. کاوی اعلام میکند که ارزشها بر رفتار افراد حاکم است، اما اصول در نهایت عواقب را تعیین میکنند. کاوی آموزههای خود را در مجموعهای از عادات ارائه میکند که به عنوان یک پیشرفت برای گذار از وابستگی از طریق استقلال از وابستگی متقابل، تجلی مییابد.
شخصیت ما مجموعهای از عادات ماست و عادتها نقش قدرتمندی در زندگی ما دارند. عادات، شامل دانش، مهارت و میل است. دانش به ما این امکان را می دهد که بدانیم چه کاری انجام دهیم، مهارت به ما این توانایی را میدهد که بدانیم چگونه آن کار را انجام دهیم و میل، همان انگیزه انجام آن است.
این هفت عادت ما را در مراحل زیر به جلو حرکت میدهد:
۱. وابستگی: الگویی که تحت آن به دنیا میآییم و به دیگران برای مراقبت از خود تکیه میکنیم.
۲. استقلال: پارادایمی که تحت آن میتوانیم خودمان تصمیم بگیریم و از خود مراقبت کنیم.
۳. وابستگی متقابل: پارادایمی که تحت آن برای دستیابی به چیزی که به تنهایی نمیتوانیم به دست آوریم، با هم همکاری میکنیم.
بسیاری از ادبیات امروزی حوزه موفقیت، تمایل به ارزشگذاری برای استقلال دارند و مردم را تشویق میکنند تا آزاد شوند و کارهای خودشان را انجام دهند.
واقعیت این است که ما به یکدیگر وابسته هستیم و مدل مستقل، برای استفاده در یک محیط وابسته به هم که به رهبران و بازیکنان تیم نیاز دارد، بهینه نیست. بنابراین، سه عادت نخست، بر تسلط بر خود، یعنی دستیابی به پیروزیهای خصوصی لازم برای حرکت از وابستگی به سمت استقلال تمرکز دارند. سه عادت نخست عبارتند از:
• عادت ۱: فعال باشید
• عادت ۲: با در نظر داشتن "پایانی در ذهن" شروع کنید
• عادت ۳: نخستین چیزها را در اولویت قرار دهید
سپس عادات ۴، ۵ و ۶ به وابستگی متقابل میپردازند:
• عادت ۴: به برد/برد بیاندیشید
• عادت ۵: ابتدا به دنبال درک کردن باشید، سپس به دنبال درک شدن
• عادت ۶: همافزایی کنید
در نهایت، عادت هفتم، تجدید و بهبود مستمر است، یعنی ایجاد ظرفیت تولید فردی.
برای موثر بودن، باید تعادل مناسب بین آنچه واقعا تولید میشود، و بهبود ظرفیت تولید واقعی پیدا کرد.
کاوی این نکته را با افسانه غاز و تخم مرغ طلایی نشان میدهد. در افسانه، غاز یک کشاورز فقیر هر روز شروع به گذاشتن یک تخم طلای سنگین کرد و کشاورز به زودی ثروتمند شد. او همچنین حریص شد و فهمید که غاز باید تخمهای طلایی زیادی در درون خود داشته باشد. برای اینکه فوراً تمام تخم ها را بدست آورد، غاز را کشت. وقتی جسد غاز را باز کرد، متوجه شد که پر از تخم طلایی نیست. درس این است که اگر کسی تلاش کند تا تولید فوری را بدون توجه به ظرفیت تولید به حداکثر برساند، تواناییاش از بین خواهد رفت. اثربخشی، تابعی از تولید و ظرفیت تولید است. نیاز به تعادل بین توان تولید و تولید واقعی در مورد داراییهای فیزیکی، مالی و انسانی صدق میکند.
عادت ۱: فعال باشید. روی چیزهایی تمرکز کنید که واقعاً میتوانید برایشان کاری انجام دهید. تغییر از درون شروع میشود و افراد بسیار مؤثر تصمیم میگیرند که زندگی خود را از طریق چیزهایی بهبود بخشند که میتوانند بر آنها تأثیر بگذارند نه اینکه خیلی ساده به عوامل خارجی واکنش نشان دهند.
عادت ۲: با پایانی در ذهن شروع کنید هر کاری را که انجام میدهید با یک تصویر واضح از هدف نهایی خود شروع کنید. یک بیانیه ماموریت شخصی اصول محور ایجاد کنید. بیانیه ماموریت را به اهداف بلندمدت بر اساس اصول شخصی تعمیم دهید.
عادت ۳: نکات نخست را در اولویت قرار دهید. زندگی خود را بر اساس نیازها و اولویتهای خود مدیریت کنید. وقت خود را صرف انجام کاری کنید که با ماموریت شخصی شما مطابقت دارد و تعادل مناسب بین تولید و ایجاد ظرفیت تولید را رعایت کنید. نقشهای کلیدی را که در زندگی بر عهده میگیرید، شناسایی کنید و برای هر یک از آنها وقت بگذارید.
عادت ۴: به یکپارچگی برد-برد فکر کنید: به احساسات، ارزشها و تعهدات واقعی خود پایبند باشید.
بلوغ: مراقب احساسات دیگران باشید. ذهنیت فراوانی: باور داشته باشید که برای همه چیزهای زیادی وجود دارد.
به دنبال توافقات و روابطی باشید که برای دو طرف سودمند باشد. در مواردی که نمیتوان به معامله "برد/برد" دست یافت، این واقعیت را بپذیرید که توافق با انجام "بدون معامله" ممکن است بهترین جایگزین باشد. در توسعه فرهنگ سازمانی، حتما به رفتار برد/برد در میان کارکنان پاداش دهید و از دادن پاداش ناخواسته به رفتار برد/باخت خودداری کنید.
عادت ۵: ابتدا به دنبال درک کردن باشید، سپس به دنبال درک شدن باشید.بیاموزید چگونه به طور شفاف ارتباط برقرار کنید و به دیگران گوش دهید. استفان کاوی این عادت را مهمترین اصل روابط بین فردی معرفی میکند. گوش دادن مؤثر صرفاً تکرار آنچه که طرف مقابل گفته است از دریچه تجربه خود نیست. بلکه این است که خود را در منظر طرف مقابل قرار دهیم و همدلانه برای هم احساس و هم برای معنا گوش کنیم.
عادت ۶: هم افزایی کنید. "دو فکر بهتر از یک فکر است". از طریق ارتباطات قابل اعتماد، راههایی را برای استفاده از تفاوتهای فردی برای ایجاد یک کل بیشتر از مجموع اجزا پیدا کنید.
از طریق اعتماد و درک متقابل، اغلب میتوان تعارضات را حل کرد و راه حلی بهتر از آنچه از راه حل هر یک از افراد به دست میدهد پیدا کرد.
عادت ۷: اره خود را تیز و آماده کنید. به خود اجازه دهید با حفظ یک برنامه متعادل در چهار زمینه زندگی خود، رشد کنید. این چهار زمینه عبارتند از: جسمی، اجتماعی/عاطفی، ذهنی و معنوی. از تولید وقت بگیرید و آن را صرف ایجاد ظرفیت تولید کنید و این کار را از طریق تجدید شخصی ابعاد فیزیکی، ذهنی، اجتماعی/عاطفی و معنو خود انجام دهید.
اقدامات بعد از هفت عادت
هدف از اقدامات بعد از هفت عادت، هم افزودن به اصل آنها و هم تشکیل یک فلسفه منسجم درباره رهبری شخصی و مبتنی بر اصول است. این اقدامات بعدی در قالب کتابهای صوتی نیز وجود دارند (مانند کتاب صوتی فراتر از ۷ عادت). کاوی همچنین تعدادی کتاب آموزشی برای کودکان نوشته است. پسر او، شان کاوی، نسخهای برای نوجوانان نوشته است: هفت عادت نوجوانان بسیار مؤثر. این نسخه ۷ عادت کاوی را ساده میکند تا خوانندگان جوانتر آنها را بهتر درک کنند.
عادت هشتم
در سال ۲۰۰۴، کتاب کاوی به نام عادت هشتم: از اثربخشی تا عظمت منتشر شد. این عادت به عنوان دنبالهای برای هفت عادت عمل میکند. کاوی ادعا میکند که اثربخشی در آنچه او «عصر نیروی کار مجهز به دانش» مینامد، کافی نیست. او اعلام میکند که «چالشها و پیچیدگیهایی که امروز با آنها روبرو هستیم، از درجهای متفاوت هستند». عادت هشتم اساساً اصرار دارد: "صدای خود را پیدا کنید و دیگران را تشویق کنید تا صدای خود را بیابند..."
گردآوری و ترجمه: شادی آذری حمیدیان