فردای اقتصاد: واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) انتظار دارد که قیمت بیشتر کامودیتی‌ها، به ویژه کالاهای نرم (کالاهایی که به جای استخراج از معادن، پرورش داده می‌شوند-مانند محصولات کشاورزی)، در سال ۲۰۲۳ در مواجهه با کاهش تقاضا در سطح جهانی روندی نزولی به خود بگیرند و تنها افزایش محدود در سمت عرضه ممکن است قیمت‌ها را در سطوح بالا نگه دارد اگرچه قیمت کالاها مانند سال‌های ۲۰۲۱-۲۰۲۲ به تورم جهانی در سال ۲۰۲۳ دامن نمی‌زند. قیمت کامودیتی‌های سکتور انرژی، بیشتر فلزات اساسی و چندین کالای کشاورزی در سال ۲۰۲۱ و سپس با شروع جنگ در اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ افزایش یافت. ریسک‌های قیمتی در سال ۲۰۲۳ همچنان ادامه دارند و عمدتاً بر چین، تغییرات آب و هوا و ادامه درگیری در اوکراین متمرکز است.
چشم‌انداز کالاهای کشاورزی با تداوم جنگ اوکراین
نظر بر این است که اختلالات زنجیره تأمین جهانی ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۳ فروکش کند. افزایش حجم تولید کالاهای کشاورزی باعث کاهش ۹ درصدی شاخص مواد غذایی و خوراک خواهد شد و انتظار می‌رود که شاخص قیمتی نوشیدنی‌ها و غلات در سال جاری نسبت به بالاترین سطح اخیر خود به میزان قابل توجهی کاهش یابند. با این حال اما جهت‌گیری آنها در ماه‌های آینده تحت تأثیر رویدادهای منطقه دریای سیاه، به ویژه با تمدید بیشتر توافق نامه‌ای که به اوکراین اجازه می‌دهد با وجود محاصره روسیه در بنادر این کشور، گندم خود را از طریق دریای سیاه ترانزیت کند، خواهد بود. تحولات دریای سیاه همچنین بر قیمت دانه‌های روغنی (که تاثیر مستقیمی بر قیمت روغن نباتی دارد) تأثیر خواهد گذاشت که قرار است در پایان سال ۲۰۲۳ به پایین‌ترین حد خود برسد. جنگ همچنین از طریق قیمت‌های بالای کود و کمبود، تأثیر غیرمستقیمی بر قیمت قهوه، کاکائو و چای خواهد داشت.
رشد ملایم قیمت فلزات پایه
تصمیمات مبتنی بر سیاست برای تقویت ساخت‌وساز و تولید در چین و همچنین افزایش تقاضا برای تولید در قاره آسیا، با وجود کاهش ظرفیت اروپا در این قاره که در بحبوحه بحران انرژی از بین رفته است، در سال ۲۰۲۳ کف قیمت فلزات پایه را حفظ خواهد کرد و انتظار می‌رود که پایان سال ۲۰۲۳ برای فلزات اساسی در سطوح بالاتری از پایان سال ۲۰۲۲ باشد. با این حال، قیمت‌ها با ارتفاعات به دست آمده در سال ۲۰۲۲ و در زمانی که محدودیت‌های عرضه مواد خام ایجاد شده در طول بهبود اقتصادی در سال ۲۰۲۱ به واسطه جنگ اوکراین تشدید شد، نخواهد رسید. قیمت فلزات پایه در نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش یافته بودند زیرا بازار برای جایگزینی عرضه از دست رفته آلومینیوم و نیکل از روسیه تلاش می کرد. در کنار تمام این موضوعات، کندی رشد اقتصاد جهانی در حال حاضر تقاضا برای فلزات اساسی را کاهش داده است و ما معتقدیم که میانگین قیمت‌ها برای فلزات اساسی در سال ۲۰۲۳ در مقایسه با میانگین سال ۲۰۲۲، کاهش ۱۱ درصدی را تجربه کند.
نفت ۸۵ دلاری در سال ۲۰۲۳
قیمت انرژی نسبت به نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به شدت کاهش یافته، به طوری که میانگین قیمت تمام هیدروکربن‌ها (به جز گاز طبیعی مایع یا LNG) در شروع سال ۲۰۲۳ به سطوح دو رقمی رسیده است. انتظار می‌رود که قیمت نفت در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط بیش از ۸۵ دلار در هر بشکه باشد زیرا تولید اوپک (از جمله روسیه) حدود ۳ میلیون بشکه در روز نسبت به اوج اخیر خود در اواخر سال ۲۰۲۲ کاهش خواهد یافت. اتحاد اوپک و تعهد به کاهش سهمیه تولید در مقابل فشارهای ناشی از کشورهای غربی را باید در سال ۲۰۲۳ تماشا کرد.
همچنین پیش‌بینی می‌شود که قیمت گاز طبیعی اروپا و ایالات متحده تا قبل از سال ۲۰۲۴، نسبت به سطوح فعلی کاهش قابل توجهی نداشته باشند. عرضه گاز روسیه به اتحادیه اروپا همچنان قطع خواهد بود که علی‌رغم تلاش‌های مداوم برای تغییر به عرضه جایگزین، پیامدهای پایداری برای بازار اروپا خواهد داشت و واردات LNG قیمت‌ها را در سال ۲۰۲۳ افزایش می‌دهد. افزایش تقاضای جهانی برای LNG، قیمت گاز طبیعی ایالات متحده را افزایش می‌دهد و قیمت‌های قراردادی LNG را نیز صعودی می‌کند.
اثرات چرخش سیاست‌های کرونایی چین
چین پس از آغاز کاهش سیاست‌های کووید صفر در ماه دسامبر ۲۰۲۲، امسال به لغو سیاست‌های کووید صفر خود ادامه خواهد داد. سیاست‌های چین از یک خطر نزولی بزرگ برای تقاضا و پیش‌بینی‌های قیمت جهانی، اکنون به یک محرک صعودی تبدیل شده است که تا حد زیادی به سرعت بازگشایی اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۳ و شدت شیوع کووید در نیمه اول سال بستگی دارد. محرک‌های مالی، اگرچه قبلاً در پیش‌بینی‌های پایه گنجانده شده‌اند، بسته به اینکه رکود املاک چین تا چه حد برای مهار فعالیت‌های ساخت‌وساز ادامه خواهد یافت، یک صعود بالقوه برای فولاد و فلزات اساسی را نشان می‌دهد. احتمالاً پنبه یکی از ذینفعان اصلی بازگشایی چین خواهد بود زیرا کاهش سیاست کووید صفر در چین منجر به باز شدن بنادر و شبکه‌های لجستیکی آن می‌شود که مصرف و تولید نساجی را افزایش خواهد داد. انرژی یکی دیگر از برندگان احتمالی است. زغال‌سنگ در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۱ بهترین عملکرد را داشت و مصرف آن به بالاترین حد خود رسید زیرا اروپا نیروگاه‌های قدیمی زغال‌سنگ را در مواجهه با افزایش قیمت گاز راه‌اندازی کرد. بیشتر تولیدات صنعتی چین با نیروی زغال‌سنگ تولید می‌شود. پس از کاهش اقدامات کووید صفر، CNOOC، یکی از بزرگترین شرکت‌های ملی نفت چین، پیش‌بینی رشد خود را برای واردات گاز در سال ۲۰۲۳ به ۷ درصد افزایش داده است که این موضوع نشان از پتانسیل افزایش قیمت گاز و LNG دارد.
بزرگترین بازیگر کامودیتی‌ها در ۲۰۲۳
آب و هوا در سال ۲۰۲۲ نقش عمده‌ای در تغییر قیمت کالاها ایفا کرد و در سال ۲۰۲۳ نیز دوباره این کار را انجام خواهد داد. امواج گرمای سوزان در نیمکره شمالی در سال ۲۰۲۲ به تولید گندم در ایالات متحده و اروپا ضربه زد و تغییرات همچنان نشان می‌دهند که رویدادهای آب و هوایی فاجعه‌بار در حال افزایش هستند. این موضوعات شامل La Nina (یک الگوی آب و هوایی پیچیده که هر چند سال یک بار در نتیجه تغییرات دمای اقیانوس در نوار استوایی اقیانوس آرام رخ می‌دهد) نیز می‌شود که برای سومین سال متوالی به طور بی‌سابقه‌ای در حال گسترش است و برای تولید ذرت و سویا در نیمه اول سال ۲۰۲۳، علاوه بر محصولات دیگر مانند شکر و قهوه، مضر خواهد بود. این اصطلاح به سرد شدن دوره‌ای دمای سطح اقیانوس‌ها در اقیانوس آرام استوایی مرکزی و شرقی-مرکزی اشاره دارد که به طور معمول هر ۳ تا ۵ سال یا بیشتر رخ می‌دهد اما گاهی اوقات ممکن است در سال‌های متوالی نیز اتفاق بیفتد.
گندم که به شدت تحت تاثیر اختلالات ناشی از جنگ در سال ۲۰۲۲ قرار گرفت، با خطرات آب و هوایی قابل توجهی مواجه است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در ایالات متحده، بخش‌های وسیعی از دشت‌های جنوبی در شرایط خشکسالی باقی می‌مانند و محصولات را به خواب زمستانی می‌برد. هوای بسیار خشک و گاها یخبندان در آرژانتین به استان‌های اصلی تولیدکننده این کشور خسارت وارد خواهد کرد. از سمتی اما روسیه و استرالیا برای دومین سال متوالی در مسیر تولید محصولات زراعی هستند که در حال حاضر نگرانی‌ها در مورد تولید در نیمکره غربی را کاهش داده است.
تاثیرات آب و هوا در بازارهای انرژی نیز چشمگیر خواهد بود. موج گرمای اروپا در تابستان گذشته تقاضا را افزایش داد و باعث رشد قیمت گاز و برق شد، به ویژه هنگامی که بادها به سطحی کاهش یافتند که برای تولید برق کافی برای تامین نیازهای برق اروپا کافی نبود و خشکسالی بر تولید برق آبی در بسیاری از کشورها تأثیر گذاشت. این شرایط خشک، همراه با افزایش دمای آب، تولید انرژی هسته‌ای را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، شدت بحران کنونی انرژی اروپا نه تنها در سال‌های ۲۳-۲۰۲۲ بلکه در طول ۲۴-۲۰۲۳ نیز تا حد زیادی به کاهش دمای سرد در زمستان بستگی دارد. هرچه زمستان سردتر باشد، کشورهای بیشتری مجبور خواهند بود ذخایر خود در سال ۲۰۲۲ را کاهش دهند. دمای پایین‌تر از حد نرمال نه تنها شبح سهمیه‌بندی انرژی را افزایش می‌دهد، بلکه در تابستان نیز فشار صعودی بر قیمت‌ها وارد می‌کند زیرا اروپا، این بار بدون تدارکات روسیه، در تلاش برای پر کردن مجدد ذخایر است.