فردای اقتصاد: نرخ بیکاری که نشان می‌دهد افراد ناکام از یافتن شغل چه درصدی از افراد مشارکت‌کننده در بازار کار را تشکیل می‌دهند، در پاییز ۱۴۰۱ به حداقل خود در ۱۷ سال گذشته رسید. اما هم‌زمان نرخ مشارکت که نسبت کل جمعیت مشارکت‌کننده در بازار کار (بیکار و شاغل) به کل جمعیت در سن کار است، در حدود ۴۱ درصد باقی مانده است. به نظر می‌رسد ظرفیت اقتصاد برای جذب شاغلان پس از عبور از کرونا بهبود یافته و این باعث شده افراد کمتری در یافتن شغل ناکام بمانند؛ اما هم‌زمان جمعیت زیادی از افرادی که به خاطر وضعیت کرونایی از بازار کار خارج شده بودند، هنوز به بازار کار بازنگشته‌اند و در کل مشارکت در بازار کار به دوران پیشاکرونایی برنگشته است.
آخرین آمارهای رسمی از بازار کار ایران
آمارهای اشتغال فصل پاییز نشان می‌دهند که نرخ بیکاری در این فصل ۸.۲ درصد است که نسبت به پایین‌ترین نرخ آن طی ۱۶ سال گذشته در بهار ۱۴۰۰، ۰.۶ واحد کمتر است. هر چند که کاهش بیکاری از اواسط سال ۱۳۹۸ عمدتا به دلیل کاهش نرخ مشارکت نیروی کار از ۴۵ درصد به ۴۱ درصد بوده است، با این حال نرخ بیکاری امسال، در حالی نسبت به فصل بهار و تابستان به ترتیب ۱.۱ واحد و ۰.۷ واحد درصد کاهش داشته است که طی این مدت، شاهد افزایش نرخ مشارکت از ۴۰.۹ درصد در بهار به ۴۱ درصد در تابستان و ۴۱.۱ درصد در پاییز بوده‌ایم.
نرخ بیکاری تحصیل‌کردگان
نرخ بیکاری تحصیل‌کردگان از ۱۳.۲ درصد در بهار و تابستان به ۱۲.۵% در پاییز کاهش یافته است به طوری که تعداد بیکاران با ۵۰ هزار نفر کاهش، از ۹۵۵ هزار نفر در تابستان به ۹۰۵ هزار نفر در پاییز رسیده است. همچنین در حالی که نرخ بیکاری جمعیت ۱۵-۲۴ سال در بهار و تابستان، به ترتیب ۲۴ و ۲۳ درصد بوده است، این عدد در پاییز با یک کاهش چشمگیر به ۱۹.۲% رسیده است. این اتفاق با شدت کمتری در رابطه با جمعیت ۱۸-۳۵ سال نیز صادق بوده و نرخ آن از ۱۶.۶ و ۱۶.۲% به ۱۴.۸ درصد کاهش پیدا کرده است. نکته قابل ذکر در مورد نرخ بیکاری گروههای خاص این است که به دلیل عدم انتشار آمار نرخ مشارکت برای این گروه‌ها، نمی‌توان استنتاج دقیقی در رابطه با این قضیه داشت، چرا که این کاهش بیکاری ممکن است ناشی از کاهش نرخ مشارکت نیروی کار باشد.
کاهش دوباره شغل‌ها در بخش کشاورزی
در مورد سهم شاغلان بخش‌ها بایستی به این نکته توجه داشت که به دلیل ماهیت فصلی بودن برخی مشاغل، نسبت شاغلان نیز برای بخشهای مختلف، در فصول مختلف متفاوت است. برای مثال در فصول پاییز و زمستان، به دلیل کاهش فعالیتهای کشاورزی، نسبت شاغلان این بخش همواره کاهشی بوده است. با این حال، مقایسه فصلی نیز نشان دهنده این است که نسبت شاغلان بخش کشاورزی، از ۱۵.۴% در پاییز ۱۴۰۰ به ۱۴.۳% در پاییز ۱۴۰۱ کاهش یافته است به طوری که این نسبت طی ۱۷ سال اخیر بیسابقه بوده است و با توجه به رشد اقتصادی منفی این بخش طی امسال و سال ۱۴۰۰، میتواند حاکی از تنش آبی شدید در کشور باشد. سهم شاغلان بخش صنعت نیز با کاهش اندک نسبت به پاییز ۱۴۰۰، از ۳۴.۷% به ۳۴.۶% کاهش یافته است. در مقابل، سهم شاغلان بخش خدمات از ۴۹.۹% در پاییز ۱۴۰۰، به ۵۱.۱% در پاییز امسال رسیده است. این اتفاق به دلیل کاهش ۲۲۰ هزار نفری اشتغال بخش کشاورزی، افزایش ۱۶۰ هزار نفری اشتغال بخش صنعت و افزایش حدود ۵۰۰ هزار نفری بخش خدمات نسبت به پاییز ۱۴۰۰ بوده است.