فردای اقتصاد: سفر وزیر امور خارجه ایران به ونزوئلا با انتشار خبر استحکام روابط نفتی تهران و کاراکاس همزمان شده است. گفته می‌شود ایران به دنبال احیای صنعت پالایشی دارنده بزرگترین ذخایر نفتی جهان با کمک تکنسین‌های ایرانی است.
خبرگزاری رویترز به نقل از «چهار منبع آگاه» خبر داد که ایران در هفته‌های آینده بازسازی بزرگترین پالایشگاه ونزوئلا را آغاز خواهد کرد این خبر همزمان با حضور امیرعبداللهیان در کاراکاس و دیدار با رئیس جمهور این کشور منتشر شد. به گزارش رویترز، قرارداد تعمیر مجتمع پالایشگاهی پاراگوانا در غرب ونزوئلا احتمالا ظرف هفته آینده میان شرکت‌های دولتی نفت دو کشور امضاء می‌شود. گفته شده این طرح ارزشی بالغ بر ۴۶۰ میلیون یورو دارد و قرار است که ظرف ۱۰۰ روز به سرانجام برسد. این قرارداد گامی در جهت پایان دادن به اتکای ونزوئلا به فناوری پالایشگاه‌های ایالات متحده است و قرار است با ارسال ۴۰۰ تن نیروی کار ایرانی به سراجام برسد.
همکاری نفتی ایران و ونزوئلا به عنوان دو کشوری که تقریبا همزمان با هم مشمول تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند در سال‌های اخیر آغاز شده و حالا وارد مرحله مهمی شده است. در صورتی که ظرفیت پالایشی ونزوئلا احیا شود، این کشور می‌تواند به مبدایی برای واردات بنزین برای ایران در شرایط تحریمی بدل شود. همانطور که در زمان تحریم‌های ۲۰۱۱ ونزوئلا با ارسال بنزین به کمک ایران تحریم زده آمده بود.
ماحصل نفتی سفر امیرعبداللهیان
از سوی ایران، شرکت ملی پالایش و پخش نفت که زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران است و از سوی ونزوئلا، شرکت ملی نفت این کشور (پترولئوس د ونزوئلا) مذاکرات قرارداد را انجام داده‌اند.
در آستانه امضای قرارداد، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز جمعه وارد کاراکاس شد و با طارق العیسامی، وزیر نفت و معاون اقتصادی رئیس جمهور کشور میزبان، دیدار کرد. امروز هم امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ونزوئلا دیدار کرد و بر افزایش همکاری‌های نفتی بین دو کشور تاکید کرد.
مجتمع پالایشگاهی پاراگوانا ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه نفت در روز را دارا است و در صورتی که این قرارداد به نتیجه مطلوب برسد کمک بزرگی به اقتصاد ونزوئلا خواهد شد. ونزوئلا به دلیل توقف یا فعال بودن تنها بخشی از پالایشگاه‌هایش نمی‌تواند بنزین و گازوئیل کافی در دسترس مصرف‌کنندگان بگذارد. این کشور از سال ۲۰۲۰ با صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها مواجه شده است. بحران این کشور آمریکای لاتین در حالی ادامه یافته که دارنده بزرگترین ذخایر نفتی جهان است.
مجتمع پالایشگاهی پاراگوانا در این ماه حتی پس از راه اندازی مجدد یک واحد کلیدی تولید بنزین تنها با ۲۵ درصد ظرفیت خود کار کرد.
داده‌های ریفینیتیو ایکون نشان می‌دهد کشتی باری گلسان با پرچم ایران در ماه جاری با محموله تجهیزات وارد ونزوئلا شده است.
۴۰۰ نیروی کار ایرانی در ونزوئلا
به نوشته رویترز، قرار است که حدود ۴۰۰ مهندس و تکنیسین ایرانی همراه با هزار تا ۱۵۰۰ نیروی فنی ونزوئلایی پروژه تعمیر و بازسازی پالایشگاه پاراگونا را در یک برنامه سریع ۱۰۰ روزه انجام دهند. مقامات ونزوئلا متعهد شده‌اند که مسکن و وسایل نقلیه برای صدها نیروی فنی کار ایرانی را تامین کنند.
رویترز اعلام می‌کند که پیش از این حضور نیروهای ایرانی برای تعمیر و نوسازی پالایشگاه دیگری به بیکار شدن صدها نیروی کار ونزوئلایی منجر شد و اعتراضاتی را نیز به همراه داشت.
پیوند نفتی کاراکاس-تهران چرا شکل گرفت؟
به نوشته رویترز، تهران در سال‌های اخیر روابط خود را با کاراکاس تقویت کرده است. علاوه بر اینکه ونزوئلا یکی از مقاصد صادراتی جدید نفت خام و میعانات گازی ایران در سال‌های اخیر بوده، ایران قطعات و مواد اولیه برای شبکه پالایش نفت ونزوئلا که ظرفیتی بالغ بر ۱.۳ میلیون بشکه در روز دارد را تامین کرده است.
ایران پیش از این نیز پروژه تعمیرات و نوسازی یک پالایشگاه دیگر ونزوئلا را در قراردادی به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو آغاز کرد که کماکان ادامه دارد. آن پالایشگاه، کوچکترین تصفیه‌خانه نفتی در ال‌پالیتو در مرکز ونزوئلا است که انتظار می‌رود ۱۴۶ هزار بشکه را در روز پالایش کند.
شرکت دولتی نفت ونزوئلا یک پالایشگاه بزرگ در آمریکا دارد اما بنزین تولیدی در آن اجازه انتقال به ونزوئلا را ندارد. از سوی دیگر ونزوئلا برای اینکه بتواند نفت خام فوق سنگین خود را پالایش کند نیاز دارد ابتدا آن را با نفت سبکی مخلوط کند. اما بعد از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا دسترسی این کشور به نفت سبک که غالبا از آمریکا می‌آمد قطع شد و این موضوع به بحران نفتی ونزوئلا دامن زد.
اما در سوی دیگر هم ایران که به دلیل تحریم‌ها مشتری میعانات گازی(نوعی نفت فوق سبک که از ذخایر گازی استخراج می‌شود) خود را از دست داده بود. از این رو «نیاز کاراکاس به خرید نفت سبک» و «مشتری نداشتن میعانات گازی ایران»، دو کشور را به هم نزدیک و ونزوئلا را به یکی از مقاصد صادراتی نفت ایران تبدیل کرد.
حالا هم احیای صنعت پالایشی ونزوئلا می‌تواند برای ایران هدفی استراتژیک باشد. در حال حاضر میزان تولید و مصرف بنزین در ایران به نقطه سر به سری رسیده و با موج جدید افزایش مصرف بنزین در نوروز ۱۴۰۲ احتمالا ایران به واردکننده بنزین بدل خواهد شد که در شرایط تحریمی کار بسیار دشواری خواهد بود. از این رو به نظر افزایش ظرفیت پالایشی ونزوئلا می‌تواند سوپاپ اطمینانی برای رشد فزاینده مصرف بنزین در ایران باشد. البته که روسیه دیگر کشوری است که می‌تواند نیاز ایران به بنزین را تامین کند به خصوص اینکه محصولات پالایشی این کشور از امروز تحت تحریم‌های غرب قرار خواهد گرفت و بخش زیادی از آن بدون مشتری باقی خواهد ماند.