فردای اقتصاد: بورس امروز نیز بار دیگر معاملاتی کم‌رمق را در پرونده بهمن ماه خود ثبت کرد تا شاهد تداوم روزهای کم‌نوسانی برای بازار سهام پس از ریزش‌های اخیر باشیم. این موضوع که با کاهش ارزش معاملات و عدم توقف خروج پول همراه است، نشان از ایجاد یک فاز احتیاط در رفتار معامله‌گران دارد. شاخص کل بورس طی معاملات امروز در حالی که در شروع کار روند مثبت اما آهسته‌ای را آغاز کرده بود، به مرور در جهت عکس قدم برداشت و در نهایت کار خود را با یک کاهش ۰.۶۷ درصدی به پایان رساند. شاخص هم‌وزن نیز شرایط نسبتا مشابهی را دنبال کرد و ۰.۷ درصد از ارتفاع خود را از دست داد تا شدت رنگ سرخ امروز کمی بیشتر از چندین روز گذشته باشد. ارزش معاملات نیز که طی دو روز گذشته پس از دو ماه به زیر ۴ هزار میلیارد تومان بازگشته بود، امروز نیز با ثبت یک عدد ۳۶۴۵ میلیارد تومانی به این روند ادامه داد و شاهد خروج پول ۵۶۴ میلیارد تومانی از سمت کدهای حقیقی بودیم.
پس از رهایی بازار سهام از ریزش‌هایی که از ابتدای بهمن ماه و به واسطه مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس کالا اتفاق افتاده بود، مدتی است که شاخص‌ها و قیمت سهام روزهای کم‌نوسانی را تجربه می‌کنند و به صورت روزانه شاهد افت و خیزهای بسیار کوچکی هستیم. با این وجود اما برخی از متغیرها هنوز نتوانسته‌اند خود را به روزهای اوج بازگردانند و به نوعی نشان از یک رکود کوتاه‌مدت در بورس تهران می‌دهند که عمدتا به دلیل ابهامات ناشی از تلاطم‌ها و ناهماهنگی‌ها سیاستگذاری اتفاق افتاده است.
ابهاماتی در نزدیکی پایان سال
اتفاقات اخیر در رابطه با عرضه خودرو در بورس کالا و موضوعی که همچنان نتیجه نهایی و قطعی آن به صورت کامل مشخص نیست، از اصلی‌ترین دلایل توقف روند صعودی بورس، ریزش نزدیک به یک ماهه و معاملات کم‌رمق این روزهاست که به نوعی نشان از عدم اطمینان سرمایه‌گذاران به سیاستگذارن دارد. فارغ از این موضوع، همچنان ابهامات زیادی نیز بر سر راه وجود دارند. دلار نیما ۲۸۵۰۰ تومانی از یک سمت مانع از سودآوری شرکت‌ها همگام با صعودهای دلار می‌شود، لایحه بودجه ۱۴۰۲ فعلا مشکلات را برای صنایع به همراه دارد و تعیین تکلیف نهایی نشده‌اند، نرخ سود بانکی (بدون ریسک) طی چند وقت اخیر با افزایش همراه بوده و به سهم خود تاثیرگذار است، بازارهای جهانی با وجود روند مثبت یک ماه گذشته با ابهام روبروست که امروز با انتشار آمار بیکاری برای ماه ژانویه، تاحدودی تعیین تکلیف می‌شود، در کنار این موضوعات بسیاری از موارد دیگر نیز در تشدید این مشکلات دست دارند.
نزدیکی به پایان سال نیز همواره برای بورس تهران با چالشی تکراری همراه بوده که منجر به افزایش فشار فروش از سمت حقوقی‌ها می‌شود. در هفته‌های انتهایی پایان سال، صندوق‌های بازنشستگی، هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ به دلیل نیاز به نقدینگی برای پرداخت حقوق، مزایا و عیدی کارکنان خود، به فروش سهام روی می‌آورند و همین موضوع به ایجاد فشار فروش مضاعفی منجر می‌شود و اغلب رنگ نماگرهای بازار را به رنگ سرخ تغییر می‌دهد. اگرچه فعلا فاصله‌ای یک ماهه تا انتهای سال جاری باقی مانده است اما چشم‌انداز آن موجب ایجاد احتیاط در بازار می‌شود. با این حال اما بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اسفند ماه همواره برای بورسی‌ها به عنوان یک فرصت خرید قلمداد می‌شود به خصوص در شرایط کنونی که سهام در قیمت‌های بسیار جذابی قرار دارند و چشم‌اندازهای اقتصادی نیز از تداوم دوره‌های تورمی کشور خبر می‌دهند. آن‌ها اعتقاد دارند که بسیاری از حقوقی‌ها به ناچار دست به فروش سهام ارزنده خود می‌زنند و آنجاست که می‌توان تغییر مناسبی در پرتفوها با خرید سهام در قیمت‌های پایین انجام داد.
نیاز به زمان برای بهبود
اگر به روند متغیرهای بورس تهران از جمله ارزش معاملات خرد سهام و میزان ورود و خروج پول طی یک ماه گذشته نگاهی بیندازیم، مشخص است که بورس تهران از روزهای اوج خود در دی ماه فاصله گرفته است. ارزش معاملات که برای مدتی طولانی در زیر ۴ هزار میلیارد تومان قرار داشت، در اواسط دی ماه توانسته بود در روزهای اوج خود به بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان نیز برسد اما شروع بهمن ماه همه چیز را تغییر داد و گویی که سرمای زمستان امسال تا عمق استخوان بورس نیز نفوذ کرد. ارزش معاملات خرد سهام از حوالی ابتدای بهمن ماه، روندی کاهشی را آغاز کرد که تاکنون نیز ادامه داشت است به طوری که طی روز گذشته پس از مدت‌ها بار دیگر به زیر ۴ هزار میلیارد تومان رسید و عدد ۳۷۲۳ میلیارد تومان را به ثبت رساند که کمترین مقدار از تاریخ ۲۰ آذر ماه بوده است.
این سیگنال رکودی تنها در ارزش معاملات خود را نشان نداده و اگر نگاهی نیز به وضعیت ورود و خروج پول کدهای حقیقی به سهم داشته باشیم، متوجه شرایط مشابهی می‌شویم. از ابتدای بهمن ماه امسال تا به امروز، که با انتشار نامه مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس کالا نیز مصادف است، نزدیک به ۱۰۵۰۰ میلیارد تومان پول از سمت حقیقی‌ها از چرخه معاملات خارج شده است تا این موضوع نیز از نگرانی دوباره فعالان بورسی خبر دهد. این درحالی است که در یک روز به تنهایی بیش از ۲ هزار میلیارد تومان پول از بازار خارج شده است. بنابراین منطقی است که بورس تهران برای رهایی از چنین رویدادهایی، نیاز به گذشت زمان دارد و انتظار می‌رود که این فاز کم‌نوسان یا به قولی استراحت زمانی، برای مدتی ادامه داشته باشد.
امید به محرک‌های صعودی
با وجود تمام این ابهامات و مشکلاتی که دور تا دور بورس تهران را فراگرفته، همچنان امیدهای قدرتمندی برای صعود دیده می‌شود که به گفته کارشناسان، در نهایت با پشت سر گذاشتن چالش‌ها، راه را برای افزایش قیمت سهام هموار خواهد کرد.
روز یکشنبه نرخ دلار در بازار آزاد رکوردی جدید از خود به جای گذاشت و برای مدتی به بالای کانال ۴۶ هزار تومان نفوذ کرد و امروز نیز همچنان در نیمه بالایی کانال ۴۵ هزار تومان نوسان می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که با وجود سیاست‌های اخیر بانک مرکزی و تلاش‌های صورت گرفته، وضعیت صعودی دلار همچنان قصد توقف ندارد. یکی از دلایل صعود نرخ دلار در بازار آزاد طی روزهای اخیر، مربوط به تحریم‌های جدید آمریکاست که روز پنجشنبه علیه فروش نفت کشور لحاظ شد و موجی از نگرانی‌های دوباره در این رابطه را تشدید کرده است. از سمتی اما انتشار آمار و داده‌های پولی بانک مرکزی تا پایان آبان نیز نشان می‌دهد که یکی از دلایل این روند صعودی قدرتمند دلار، ریشه در وضعیت پولی و بانکی کشور دارد. طبق آمار منتشر شده، حجم نقدینگی کشور تا پایان آبان ۱۴۰۱، به بیش از ۵۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و سهم پول از کل نقدینگی نیز با ثبت رکوردی نزدیک به ۱۰ ساله، به ۲۳.۳ درصد افزایش یافته است که نشان از یک زنگ خطر تورمی برای اقتصاد کشور دارد.
فارغ از این موضوعات، می‌توان انتظار داشت که با پایان یافتن فصل سرما، شرایط تولید، فروش و سودآوری شرکت‌ها با بهبود قابل توجهی همراه خواهد شد و این موضوع در صورت‌های مالی می‌تواند نمایان شود. نزدیکی به مجامع سالیانه، خرید سهام به دید تقسیم سود، مشخص شدن متغیرهای اقتصادی با نهایی شدن بودجه ۱۴۰۲، جاماندگی قابل توجه بورس نسبت به دیگر بازارها و قیمت‌های جذاب سهام در سطوح کنونی، چشم‌انداز مناسب برای بازارهای جهانی و... همگی از محرک‌های قدرتمند صعود برای بورس تهران است که فعلا از نگاه فعالان دور مانده و شاید برای دیده شدن به کمی زمان نیاز داشته باشد. با این شرایط پیش‌بینی می‌شود که بورس در کوتاه مدت در مسیری خنثی و یکنواخت حرکت کند و پس از تخلیه کامل ابهامات و شوک‌های ایجاد شده، مسیر صعودی قابل قبولی را آغاز کند.
چشم‌انداز تکنیکالی بوس تهران
نگاهی به وضعیت میان‌مدت بورس تهران نشان می‌دهد که پس از ریزش تاریخی سال ۹۹، شاخص کل بورس همچنان در یک کانال صعودی با شیب ملایم قرار دارد که در روند صعودی خوب ماه‌های گذشته نیز نتوانست از سد سقف آن بگذرد و با کاهش دوباره همراه شد. اگر کمی کوتاه‌مدت‌تر نیز به نماگر اصلی بازار نگاه کنیم، پیداست که طی روزهای گذشته و روند نوسانی ایجاد شده، شاخص کل بورس با در محدوده‌ای کم‌نوسان قرار گرفته است که در زیر خود حمایت‌های متعددی از جمله نسبت ۵۰ درصد فیبوناچی، حمایت استاتیک ۱.۵۳ میلیون واحدی و سقف ابر کومو را دارد و در بالای آن نیز مقاومت نسبت ۳۸ درصد فیبوناچی و مقاومت داینامیک (آبی رنگ) مانع از صعود می‌شود. همانطور که پیداست حمایت‌ها نسبت به مقاومت‌های موجود از قدرت بالاتری برخوردارند و این موضوع نشان می‌دهد که احتمال صعود با پشت سر گذاشتن مقاومت‌ها بالاتر از تداوم ریزش‌هاست.