تسنیم: ماجرای مسمومیت دانشجویان و دانش‌آموزان در مناطق مختلف کشور امسال بارها تکرار شده است؛ مسمومیت دانشجویان دوم آذر ماه سال جاری و از دانشگاه صنعتی اصفهان با آلوده شدن ۶۰۰ دانشجو آغاز شد و به‌گفته مسئولان دانشگاه، عامل آلودگی، باکتری شیگلاسونئی بود و مرکز بهداشت اصفهان هم بعد از بررسی وضعیت تعدادی از دانشجویان مبتلا، شیوع این باکتری را میان دانشجویان از طریق غذای مسموم تأیید کرد.
اما ماجرا فقط به دانشگاه صنعتی اصفهان ختم نشد و پس از آن دانشجویان دانشگاه خوارزمی و صنعتی اراک نیز دچار مسمومیت شدند.
در ادامه مسمومیت دانشجویان، این اتفاق برای دانش‌آموزان نیز رخ داد و از ۹ آذر ماه امسال شاهد شروع مسمومیت‌ها در مدارس شهر قم بودیم و سریال مسمومیت دانش‌آموزان همچنان ادامه دارد به‌گونه‌ای که در ۸ حادثه مسمومیت بیش از ۱۲ مدرسه تحت‌الشعاع قرار گرفته است و حدود ۲۰۰ دانش‌آموز دچار مسمومیت شده‌اند!
ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان فقط محدود به شهر قم نیست و در سایر مناطق کشور نیز شاهد تکرار چنین حوادثی هستیم به‌عنوان مثال ۱۲ آذر، انتشار گاز مونواکسیدکربن در یک مدرسه شبانه‌روزی در شهر ساری منجر به مسمومیت ۵۰ دانش‌آموز شد یا اینکه ۲۶ دی، ۳۰ دانش‌آموز مدرسه فرزانگان اردبیل با گاز مونوکسید کربن دچار مسمومیت شدند.
با این حال آنچه در مدارس قم متفاوت با سایر مناطق کشور است، ادامه‌دار شدن ماجرای مسمومیت دانش‌آموزان است و در آخرین مورد، روز گذشته نیز ۳۷ دانش‌آموز دچار مسمومیت شدند.
در تماسی که خبرنگار اجتماعی تسنیم با یکی از مدارس درگیر این حادثه در شهر قم داشت، مسئولان مدرسه از "انتشار بویی شبیه نارنگی" و پس از آن سرگیجه و بد شدن حال دانش‌آموزان سخن گفتند!
دانش‌آموزان نیز از علائمی همچون سردرد، سرگیجه، سستی بدن، عدم توانایی راه رفتن و بی‌حالی می‌گویند، برخی والدین نیز از ادامه عوارضی همچون سرگیجه و بی‌حالی دانش‌آموزان با گذشت چندین هفته از وقوع حادثه خبر می‌دهند!
موتورخانه مدارس مقصر است؟!
اگرچه احمد امیرآبادی فراهانی؛ نماینده مردم قم در مجلسشورای اسلامی به نقل از وزیر آموزش و پرورش منشأ مسمومیت دانش‌آموزان را استنشاق گاز آمونیاک از سیستم‌های گرمایشی مدارس اعلام کرد اما یوسف نوری؛ وزیر آموزش و پرورش درباره دلایل وقوع این اتفاق به خبرنگار تسنیم گفت: گروهی در حال بررسی ماجرا هستند البته برخی به ما گفته بودند علت حادثه گاز منواکسیدکربن است؛ دراین‌باره از آتش‌نشانی سؤال پرسیدم که گفتند در برخی مدارس نشست گاز در موتورخانه وجود داشت.
وی با ابراز اینکه "اعلام کردیم وضعیت موتورخانه مدارس اصلاح شود"، گفت: برخی دلایل مختلفی را برای این حادثه مطرح کردند که فرصتی برای بررسی داده شده است البته علت حادثه گاز آمونیاک نبوده است و از رئیس آتش‌نشانی قم هم دراین‌باره پرسیدم که آن را رد کرد.
دانش‌آموزان برای بررسی تخصصی به تهران اعزام شدند
از سوی دیگر، دکتر مجید محبی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم نیز دراین‌باره تأکید کرده است: هیچ علامتی دال بر مسمومیت با آمونیاک در دانش‌آموزان بستری در مراکز درمانی مشاهده نشده است و هنوز به عامل مشخصی در خصوص این حادثه دست نیافته‌ایم.
او اضافه کرد: حدود دو ماه است که در برخی مدارس قم، علائمی از وجود یک گاز استنشاقی باعث سوزش گلو، سرفه، تهوع، ضعف عضلانی و تنگی نفس در دانش‌آموزان می‌شود و هر بار که به صحنه مراجعه می‌کنیم، تعدادی از دانش‌آموزان به بیمارستان منتقل و بیشتر آنها با چند ساعت تحت نظر قرار گرفتن ترخیص می‌شوند البته در برخی علائم شدیدتر بود که به‌مدت یک هفته بستری شدند تا بررسی دقیق‌تری انجام شود.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم گفت: تمام آزمایشات و بررسی‌ها از جمله ام‌آرآی، نوار عصب و عضله در تمام دانش‌آموزان طبیعی بود و هیچ مشکل ساختاری ملاحظه نشد همچنین بررسی سازمان‌های مسئول برای شناسایی عامل براساس نمونه‌برداری از محیط و دانش‌آموزان نشان داد که تاکنون هیچ عامل خارجی شناسایی نشده است.
محبی تأکید کرد: این ماجرا قطعاً عامل خارجی دارد و فرضیه‌های مختلفی مطرح و در حال بررسی است به‌عنوان مثال در یک مورد مسمومیت با گاز CO وجود داشت که موتورخانه مدارس بررسی شد اما نمی‌توان گفت عامل مسمومیت‌ها گاز CO بوده است؛ مسئولان در حال بررسی دقیق‌تر هستند و در دو روز گذشته تعدادی از دانش‌آموزان برای آزمایش‌های تخصصی به تهران اعزام شدند و منتظر نتایج آزمایش‌های جدید هستیم.
اگرچه وزیر آموزش و پرورش گفته است دلیل این حادثه می‌تواند فرسودگی و نشت گاز از موتورخانه مدارس باشد اما این پرسش مطرح است؛ آیا می‌توان پذیرفت موتورخانه همگی مدارس در یک بازه زمانی کوتاه دچار مشکل شده باشد که منجر به این اتفاقات شده است؟! به‌گفته وزیر آموزش و پرورش در دو روز تعطیلی مدارس، سیستم گرمایشی مدارس بررسی و اصلاح شد! اما با این توضیحات وزیر، چرا مجدداً روز یکشنبه این مسمومیت‌ها تکرار شد؟ آیا احتمال خرابکاری در این اتفاقات مطرح است؟
احتمال عمدی‌بودن حادثه؟!
البته احمد حاجی‌زاده؛ معاون سیاسی و امنیتی استانداری قم احتمال عمدی بودن حادثه را محتمل می‌داند و می‌گوید: از ابتدای اعلام حادثه و مسمومیت برای دانش‌آموزان قمی در نهم آذر ماه، کمیته‌ای ویژه با ترکیبی از دستگاه‌های مختلف استانی و ملی تشکیل شد و پیگیری‌ها به‌صورت روزانه دنبال شد و یکی از احتمال‌ها، عمدی بودن حادثه است و توسط تیم‌های مختلفی با تجهیزات فنی دقیق وضعیت ایمنی مدارس از جهت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و اشکال‌های احتمالی نیز رفع شد.
احمد امیرآبادی فراهانی؛ نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی هم درباره چرایی مشخص نشدن علت مسمومیت دانش‌آموزان گفت: موضوع مسمومیت دانش‌آموزان قمی، "مشکوک" است و تمامی دستگاه‌های انتظامی و امنیتی و مجموعه خدمات شهری پیگیر هستند تا مبدأ این مسمومیت را پیدا کنند؛ تاکنون چندین جلسه با حضور مسئولان امنیتی و انتظامی برگزار شده است اما فعلاً نتوانستیم به اطلاعات دقیقی درباره این موضوع دست پیدا کنیم.
با وجود آنکه ۱۲ بهمن ماه، حجت‌الاسلام و المسلمین حسن غریب؛ دادستان قم در جلسه بررسی ابعاد مسمومیت‌های مدارس استان قم گفت؛ "تمامی دستگاه‌های استان تا حصول نتیجه و آرامش خاطر خانواده‌ها برای مدیریت صحیح و شایسته این امر بسیج شوند تا شاهد حوادث مشابه و ناگواری در این زمینه نباشیم" و معاون دادستان قم نیز گفته بود؛ "از شروع این حوادث، کارگروه ویژه‌ای برای بررسی موضوع تعیین شد و اقدامات و وظایف هر یک از دستگاه‌ها پیگیری و رصد شد و پیگیری و نظارت بر امور تا حصول نتیجه قطعی ادامه خواهد داشت."،
اما تا امروز هنوز علت دقیق ماجرا مشخص نشده است و تاکنون هیچ پاسخ روشنی درباره آن ارائه نشده است.
آنچه هم‌اکنون افکار عمومی جامعه و والدین نگران دانش‌آموزان منتظر آن هستند، مشخص شدن ابعاد ماجرا و چرایی وقوع این مسمومیت‌ها است، موضوعی که تا امروز از سوی مسئولان صرفاً در حد احتمال عمدی بودن ماجرا مطرح شده است و دلیل آن همچنان در ابهام باقی مانده است.
آیا گذشت بیش از دو ماه از نخستین حادثه مسمومیت (۹ آذر)، زمان کافی برای بررسی ابعاد موضوع و اعلام آن به والدین نگران دانش‌آموزان نبوده است؟