فردای اقتصاد: در ۸ فوریه، تدروس آدهانوم گبریسوس، رئیس سازمان بهداشت جهانی، هشدار داد که جهان باید برای یک همهگیری احتمالی آنفولانزای پرندگان آماده شود. نوع بشر چقدر باید نگران باشد؟
هشدار دکتر تدروس به دلیل انتشار اخیر h۵n۱، یک زیرگروه از ویروس آنفولانزا، از پرندگان به پستانداران بود. در هفتههای اخیر پرو از مرگ ۵۸۵ شیر دریایی بر اثر h۵n۱ خبر داده است. در ماه اکتبر شیوع بیماری در یک مزرعه راسو در اسپانیا کشف شد. در بریتانیا این ویروس در روباه و سمور مشاهده شده است.
با این حال، این موارد شواهدی مبنی بر اینکه ویروس در شرف سرایت به انسان است، ارائه نمیدهد. h۵n۱ به خوبی برای آلوده کردن دستگاه تنفسی فوقانی پستانداران سازگار نیست. مردم تنها پس از دست زدن به پرندگان به آن مبتلا میشوند. با این حال، گسترش دامنه گونههای ناقل این بیماری نشان میدهد که تهدید در حال افزایش است. دکتر تدروس گفت که خطر برای انسان کم است، اما اضافه کرد که ممکن است اوضاع به همین شکل باقی نماند.
قبل از کووید-۱۹، به طور گسترده اعتقاد بر این بود که بیماری همهگیر انسانی بعدی توسط ویروس آنفولانزا ایجاد میشود. همهگیری آنفولانزا در سال ۱۹۱۸، که اکنون مشخص است ژنهایی با منشأ پرندگان داشت، حدود ۵۰ میلیون نفر را کشت. همهگیری آنفولانزا در سالهای ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸، ۱۹۶۸ و ۲۰۰۹ نیز رخ داد. اگرچه موارد آنفولانزای مرغی در انسان نادر است، اما میتواند میزان مرگ و میر ویرانگری داشته باشد. در سال ۱۹۹۷، به دنبال شیوع بیماری در طیور در آسیا، آنفولانزای مرغی نیمی از ۸۶۰ نفری را که به آن مبتلا شده بودند، کشت.
نشان داده نشده است که h۵n۱ به طور مستقیم بین انسانها پخش میشود. اما از آنجایی که ویروس دائماً در حال تغییر است، توانایی آن برای جهش از پرندگان به انسان از زمان شیوع در سال ۱۹۹۷ در حال تکامل است. میزان گسترش فعلی آن، به ویژه در قاره آمریکا، نگران کننده است. همانطور که ویروس با جمعیتهای جدید پرندگان و حیوانات روبرو میشود، انواع غیرمنتظره جدید ممکن است ظاهر شوند.
یک نگرانی خاص شیوع پستاندار به پستاندار است. کارشناسان هنوز تایید نکردهاند که شیرهای دریایی ویروس را بین یکدیگر منتقل کردهاند یا اینکه آن را از پرندگان دریایی مرده و آلوده گرفتهاند. به نظر میرسد عفونت راسو به راسو در مزرعه خز اسپانیایی رخ داده است، اما حیوانات معدوم شدند و به نظر میرسد انتقال از پستاندار به پستاندار بسیار نادر است.
واکسنهایی که برای آنفولانزای پرندگان وجود دارند، پاسخ ایمنی قوی ایجاد نمیکنند. بیشتر آنها با استفاده از یک روش قدیمی تولید میشوند که شامل جوجهکشی واکسنها در تخم مرغ است. این کار زمان میبرد. هشدار دکتر تدروس باید علاقه به نوسازی ساخت واکسنهای آنفولانزا و همچنین ذخیرهسازی داروهای ضد ویروسی را برانگیزد. همچنین ممکن است باعث نظارت بیشتر بر شیوع فعلی شود تا هشدار اولیه در مورد هر گونه نشانه جدیدی از توانایی h۵n۱ برای انتشار بین پستانداران ارائه شود. یا اینکه ممکن است توانایی آلوده کردن انسانها را ایجاد کند.
از بین بردن حیوانات آلوده و حتی واکسیناسیون برخی از گلههای پرندگان اهلی میتواند شیوع این بیماری را کاهش دهد. پیشبینی تکامل ویروسها، چه آنفولانزا یا کووید، دشوار است. اما در مورد آنفولانزای پرندگان، علائم آنقدر نگران کننده هستند که برنامهریزی برای بدترین حالت را ضروری مینماید.
منبع: اکونومیست