فردای اقتصاد: همزمان با سخنان جوزپ بورل، مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا، مبنی بر معقول بودن پاسخ ایران به پیشنهاد اروپا که حاکی از افزایش احتمال احیای برجام است، لابی‌های مخالف آخرین تلاش‌های خود را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهند و اقدامات خود را تشدید کرده‌اند.
با نزدیک شدن مذاکرات احیای برجام به خط پایان، لابی‌های مخالف آن فعال‌تر از همیشه شده‌اند و تلاش دارند تا در دقیقه 90، مانع احیای آن شوند. پس از آنکه پروژه‌هایی مانند اتهام‌زنی علیه ایران در ارتباط با ترور جان بولتون، و مایک پمپئو و همچنین مرتبط کردن تهران با حمله به سلمان رشدی، با هدف اثرگذاری بر نتیجه مذاکرات وین، ناکام ماند، اکنون دو گروه آشکارا به شدت تلاش دارند تا مانع از برداشته شدن آخرین گام احیای برجام شوند.
اولین گروه جمهوری‌خواهان تندرو و البته شماری از دموکرات‌های غالبا نزدیک به لابی اسراییل در آمریکا هستند که از زمان انعقاد توافق هسته‌ای موسوم به برجام در سال 2015 از مخالفان آن به شمار می‌رفتند. نمایندگان این عده اکنون در سنای آمریکا از هیچ تلاشی برای عقیم گذاشتن تلاش‌ها برای بازگشت به توافق هسته‌ای دریغ نمی‌کنند.
در آخرین دست از این تلاش‌ها و همزمان با ارسال سیگنال‌های مثبت از سوی طرفین برجام برای نزدیک شدن به احیای برجام، روز شنبه، چهار سناتور، از جمله دو سناتور دموکرات و دو سناتور جمهوری‌خواه، خواستار دائمی کردن تحریم‌های انرژی علیه ایران شدند.
ادعای سناتورهای امضا کننده چیست؟
سناتورهای امضاکننده این طرح در بیانیه‌ای مدعی شدند که دائمی شدن تحریم‌های ایران در زمینه انرژی، برای جلوگیری از ادامه تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای ضرورت دارد.
این چهار سناتور با اشاره به آنچه که فعالیت‌های «شرورانه» ایران علیه اسرائیل، متحدان عرب آمریکا و ارتش ایالات‌متحده در منطقه توصیف کردند، مدعی شدند که ایران نباید بتواند با افزایش درآمدهای خود به این تحرکات دامن بزند.
دو سناتور جمهوری‌خواه، تیم اسکات از کارولینای جنوبی و بیل هاگرتی از تنسی همراه با مگی حسن، سناتور دموکرات از ایالت نیوهمشایر و جکی روزنِ دموکرات از ایالت نوادا این پیش‌نویس را ارائه کرده‌اند.
به گزارش وب‌سایت خبری جی‌ان‌اس، که وابسته به یهودیان اولترا ارتدکس در اسرائیل است، ایپک، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (اصلی‌ترین لابی اسراییل در آمریکا) و همچنین «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» در آمریکا از اقدام چهار سناتور یادشده حمایت کردند.
قانون تحریم‌های نفت و گاز و سایر عرصه‌های انرژی ایران که اولین بار در سال ۱۹۹۶ از سوی بیل کلینتون، رئیس جمهوری دموکرات، با عنوان «آیسا» تصویب شد، در طول سال‌ها گسترش یافت و سایر صنایع ایران را نیز در برگرفت.
این قانون که دست آمریکا را باز گذاشته است تا تحریم‌های ثانویه بر بخش انرژی و صنایع دیگر ایران اعمال کند و شرکت‌های «خاطی» را با وادار کردن آنها به پرداخت جرایم سنگین مالی «مجازات» کند، در سال ۲۰۱۶ برای ده سال تمدید شده‌بود اما قانونگذاران آمریکایی اکنون خواهان دائمی شدن آن هستند.
در اقدامی دیگر از سوی سناتورهای مخالف توافق با ایران، جیم ریش، سناتور جمهوری‌خواه ایالت آیداهو روز جمعه در رشته توییتی نوشت از سیاست دولت جو بایدن درباره احیای برجام انتقاد کرد.
او در حساب کاربری خود در توییتر مدعی شد: «رژیم ایران برای تضمین برجام، از دولت بایدن خواسته است تا به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایان دهد، از شرکت‌های غربی فعال در ایران محافظت کند و به ایران اجازه دهد تا در صورت خروج دولت آینده آمریکا از توافق، کار ساخت تسلیحات هسته‌ای را تسریع بخشد.»
سناتور ریش در ادامه ادعاهایش بی‌پایه و اساسش نوشت: «این معامله، امنیت شرکای ما و آمریکایی‌ها در منطقه را تهدید خواهدکرد. ایران همچنان به طراحی ترور مقامات سابق آمریکایی، کمک به روسیه با پهپادهای مسلح برای حمله به اوکراین، و حمله به سربازان و دیپلمات‌های ما ادامه می‌دهد.»
«ریش» در پایان رشته توییت خود مدعی شد که لغو تحریم‌های ایران تنها آنچه را که او «اقدامات تروریستی ایران» می‌خواند افزایش خواهد داد.
جان بولتون، سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل در دوران ریاست‌جمهور جورج بوش و مشاور امنیت ملی کاخ سفید در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ که طیف جمهوری‌خواهان تندرو موسوم به نئوکان‌ها را نمایندگی می‌کند نیز اوایل همین هفته در سخنانی گفت:« تحقیر کننده است که دولت بایدن در مقابل ایران زانو زده و توافق را گدایی می‌کند.»
لابی اسراییل علیه توافق هسته‌ای
لابی دوم، لابی اسراییل است که آشکارا علیه توافق هسته‌ای علیه ایران تلاش می‌کنند.
پنجشنبه گذشته، یائیر لاپید، نخست وزیر اسرائیل در گفت‌وگوی تلفنی با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، با اشاره به مذاکرات احیای برجام گفت: «چنانچه آمریکا و اروپا از مذاکرات با ایران برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام خارج نشوند، نشان‌دهنده ضعف آنها است.» او در ادامه خواستار پایان دادن به مذاکره با ایران شد.
در همین روز، لاپید در گفت‌وگو با تد دویچ، رئیس کمیته فرعی امور خاورمیانه و شمال آفریقا مجلس نمایندگان آمریکا و تام نیدا، سفیر آمریکا در اسرائیل تاکید کرد که «در شرایط فعلی، زمان آن فرا رسیده‌است که از میز مذاکره کنار برویم و هر اقدام دیگری به ایران پیام ضعف می‌دهد.»
تحلیلگران بر این باورند که یکی از مهمترین دلایل مخالفت دولت فعلی اسراییل با احیای برجام، نزدیک بودن انتخابات پارلمانی در فلسطین اشغالی است و این اتفاق می‌تواند موقعیت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر سابق اسراییل در برابر یائیر لاپید، نخست‌وزیر کنونی را در این انتخابات تقویت کند.
نتانیاهو همواره با پیگیری یک کمپین عمومی «ایران‌هراسی» تلاش کرده است تا آرای افکار عمومی را به سمت خود جلب کند. اکنون لاپید تلاش می‌کند تا با اتخاذ سیاستی مشابه نشان دهد چیزی از نتانیاهو در دشمنی با ایران کم ندارد. نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین رژیم اسراییل هم تلاش داشت تا گوی ایران‌هراسی را از دیگر رقبای سیاسی خود برباید و در همین چارچوب «دکترین اختاپوس» را برای مواجهه با ایران ارائه کرد. او در توضیح این دکترین به اکونومیست گفت: «ما دکترین اختاپوس را به اجرا گذاشته‌ایم و دیگر با شاخک‌ها، با گروه‌های نیابتی ایران بازی نمی‌کنیم؛ ما معادله جدیدی را تدوین کرده‌ایم و سر اختاپوس را هدف می‌گیریم.»
با وجود آنکه «بنت» از سمت خود استعفا کرده است و یائیر لاپید به طور همزمان دو سمت نخست‌وزیری و وزیر خارجه رژیم اسراییل را برعهده دارد، «بنت» با عنوان رسمی «نخست‌وزیر جایگزین»، مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل است.
با وجود همه این مخالفت‌ها، روزنامه اسراییلی هاآرتص روز یکشنبه گزارش داد که مقامات تل‌آویو برجام را به عنوان یک واقعیت پذیرفته‌اند و از حالا باید به فکر «فردای روز توافق» باشند.
اگرچه لابی‌های دیگری نیز هستند که علاقه‌ای به احیای برجام ندارند، اما در این مقطع زمانی، مخالفت خود را با احیای برجام آشکار نمی‌کنند. بی‌تردید لابی ضد ایرانی اعراب یکی از همین لابی‌هاست اما مخالفت خود را علنی نمی‌کند.
برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
خبر فوری/ بورل: پاسخ ایران به پیشنهاد اروپا معقول بود
بازی انتخاباتی اسراییل با برجام
موضوعات باقی‌مانده اندک ولی مهم هستند