فردای اقتصاد: بازار ارز که امروز را نیز افزایشی آغاز کرده بود و پس از گذشت سه ساعت از آغاز دادوستدها با افزایش ۳.۵ درصدی، وارد کانال ۶ هزار تومان شد. این روند افزایشی اما دوام پیدا نکرد و اسکناس آمریکایی به سرعت مسیر نزول را در پیش گرفت و تا کانال ۵۶ هزار تومان نیز عقب‌نشینی کرد. اما ماجرای این کاهش قیمت چه بود؟
احیای برجام نزدیک است؟
داستان از آنجا شروع شد که خبر رسید حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در راس هیاتی راهی ژنو خواهد شد و در کنفرانس‌های بین المللی شرکت خواهد کرد. خبر تکمیلی که البته هنوز تائید نشده اما همراهی عباس عراقچی با وزیر امورخارجه در سفر به ژنو بود. عباس عراقچی در زمان امضای توافق برجام نفر دوم تیم مذاکره کننده هسته‌ای و نماینده ایران در کمیسیون مشترک برجام بود و در زمان مسئولیت سعید جلیلی در مذاکرات هسته‌ای نیز به عنوان نماینده وزارت خارجه در مذاکرات حضور داشت. از این رو اخبار مذکور به فعالان بازار این سیگنال را ارسال کرد که قرار است گفتگوهایی برای احیای برجام در این سفر انجام شود.
تخلیه بخشی از یک رشد پرشتاب
یکی دیگر از دلایلی که می‌توان برای اصلاح امروز قیمت دلار عنوان کرد، روندی طبیعی پس از یک رشد پرشتاب بود. دلار طی روزهای اخیر مسیر صعودی سریعی را پیمود و با پشت سر گذاشتن متوالی کانال‌ها خود را به محدوده ۶۰ هزار تومان رسانده بود. از این رو طبیعی است که بخشی از این رشد نیز تخلیه شود.
سیاستگذار کاری کرد؟
امروز یکی از دلایلی که رسانه‌ها برای جهش و در ادامه کاهش قیمت اسکناس آمریکایی مطرح کرده بودند، برخی اقدامات سیاستگذار طی روزهای اخیر بود. در این استدلال‌ها آمده بود «طی روزهای اخیر در نتیجه صدور برخی بخشنامه‌های ارزی از سوی بازارساز نوسانات قیمت ارز تشدید شده بود و حالا به نظر می‌رسد با اصلاح این بخشنامه‌ها و آغاز معاملات در شبکه صرافی‌ها باید منتظر کاهش قیمت‌ها باشیم».
ماجرا این بود که پس از آنکه بانک مرکزی سقف فروش ارز سهمیه‌ای با کارت ملی را در تاریخ ۲ بهمن ۱۴۰۱ از ۲هزار به ۵هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها افزایش داد؛ سه‌شنبه هفته گذشته بود که از حذف کامل این نوع ارز خبر داد و از آغاز به کار مرکز مبادله طلا و ارز ایران خبر داد. دیروز یک ساعت بعد از جلسه غیرعلنی مجلس با معاون اول رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با نابسامانی‌های بازار ارز خبر رسید با مجوز بانک مرکزی، فروش ارز با کارت ملی از سر گرفته شده و صرافی‌ها به هر فرد ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزها به مردم می‌فروشند و قیمت دلار در این فروش نیز ۵۲ هزار تومان در نظر گرفته شده است و حالا برخی آن را اقدامی اثرگذار در کاهش قیمت دلار عنوان می‌کنند. این در حالی است که اصلی‌ترین دلیل جهش قیمت این ارز، تلاش صاحبان پول برای حفظ ارزش دارایی‌ها بر برابر تورم است و سیاستگذار برای حفظ ارزش پول باید راه‌حل‌های کارآمدی ارائه کند و از این طریق بتواند تهاجم پولی به سمت بازارهای مختلف سفته‌بازی همچون ارز، طلا، مسکن و خودرو و امثال آن را متوقف کند. در غیر اینصورت هر گونه راهکاری همچون فروش دلار کارت ملی یا ارزپاشی به شیوه‌های مشابه اتلاف منابع بوده و تنها (شاید) اثری موقت برای کنترل التهابات به جای بگذارد.
ایبنا هم نوشت: «سیاستگذار ارزی برای کاهش تقاضای کاذب بازارغیررسمی با توجه دستور رئیس‌جمهور مبنی بر هماهنگی همه دستگاه‌ها با بانک مرکزی، عرضه مناسب ارز پتروشیمی‌ها و تقویت مرکز مبادله ارز، معادل ۷۰۰ میلیون دلار، ارز وارد بازار کرد و توانست علاوه بر عمق بخشی به بازار مرکز مبادله، جو افزایشی قیمت دلار در بازار غیررسمی را بشکند.»
به هر حال روند کاهشی دلار مدت زیادی دوام نیاورد و پس از چند ساعت نوسان در کف روزانه، مجددا روندی افزایشی در پیش گرفت و تا زمان نگارش این گزارش، از مرز ۵۸ هزار تومان مجددا عبور کرد. تکذیب همراهی عراقچی را امیرعبداللهیان در صفر به ژنو بخشی از این رشد مجدد را توجیه می‌کند. رخدادی که سبب شد تا دوباره توجه صاحبان پول به انتظارات تورمی و تلاش آن‌ها برای حفظ ارزش پول معطوف شود.