فردای اقتصاد: بورس تهران در دومین هفته اسفند ماه سال ۱۴۰۱ نیز توانست با یک رشد قابل قبول، بازدهی مناسبی را به سهامداران ارائه کند. بازار سهام اگرچه در این هفته به خصوص در روزهای انتهایی، با نوسانات نسبتا زیادی همراه بود اما در نهایت یکی از رشدهای پرمقدار خود در سال ۱۴۰۱ را به ثبت رساند. شاخص کل بورس در دومین هفته ماه پایانی سال، توانست یک بازدهی ۹.۹۸ درصدی را رقم بزند تا پس از گذشت بیش از دو سال و شش ماه، بار دیگر خود را به بالای کانال ۱.۸ میلیون واحدی برساند و تا نیمه آن نیز رشد کند. شاخص هم‌وزن نیز در این هفته عملکرد مثبتی داشت اما قدرت آن به اندازه شاخص کل نبود و در نهایت یک رشد ۶.۸۹ درصدی را به سهامداران ارائه کرد. این موضوع نشان می‌دهد که بزرگان بورس تهران در هفته جاری توانستند عملکرد بهتری از خود به نمایش بگذارند و به نوعی برندگان بازدهی دومین صعود هفتگی بورس در اسفند ماه باشند.
صعود ۹.۹۸ درصدی شاخص کل در این هفته، یکی از بهترین عملکردهای بورس تهران طی چند ماه اخیر و حتی سال ۱۴۰۱ بوده است و اگر تجمیع دو هفته ابتدایی اسفند ماه را در نظر بگیریم، بازار سهام تاکنون با رشد ۱۸.۶۲ درصدی (از منظر شاخص کل) همراه بوده است تا امیدها به بازگشت بورس تهران به یک رونق پایدار را بیش از پیش قوت ببخشد. با این حال اما این روند قدرتمند به مرور در روزهای رو به پایان هفته تحلیل رفت و در روز چهارشنبه شاهد توقف رشد بورس تهران بودیم به طوری که در این روز شاخص کل با یک کاهش ۰.۸۹ درصدی مواجه شد.
وضعیت ارزش معاملات خرد سهام اما در این هفته شرایط مساعدی را از رونق معاملات بازار سهام مخابره کرد. در دومین هفته اسفند که شاهد روزهای مختلفی بودیم، میانگین ارزش معاملات خرد سهام به ۱۲هزار میلیارد تومان رسید که نکته جالب توجه آن ثبت عدد بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومانی در روز یکشنبه بود. با این حال اگرچه بازار سهام در ابتدای هفته با ورود پول قدرتمند حقیقی‌ها مواجه بود و توانست یک ورود ۲۱۶۵ میلیارد تومانی را به ثبت برساند اما در روزهای بعدی این ورود متوقف شد و شاهد خروج پول بودیم که این موضوع در روز چهارشنبه با ثبت یک خروج ۱۱۰۴ میلیارد تومانی به اوج خود رسید و بخش عمده‌ای از ورود روز شنبه را خنثی کرد. با این حال اما برآیند ورود پول حقیقی‌ها در دومین هفته اسفند ۱۴۰۱، به عدد مثبت ۱۳۸ میلیارد تومان رسید.
چرا از قدرت صعود بورس کاسته شد؟
دلیل روند رو به کاهش مسیر صعودی بورس تهران در دومین هفته اسفند را می‌توان از چند منظر مورد بررسی قرار داد. کاهش قیمت دلار در اواخر هفته جاری، به عنوان یکی از دلایل اصلی توقف بورس نامیده می‌شود. نرخ دلار در بازار آزاد که در ابتدای هفته به بالای ۶۰ هزار تومان رسیده بود، اکنون در کانال ۵۴ هزار تومان قرار دارد و در برهه‌ای حتی به مرز ۵۳ هزار تومان نیز رسید. از آنجا که رشد قیمت دلار طی چند ماه اخیر همواره عامل اصلی رشد قیمت‌ها و بازارهای مختلف بوده است، کارشناسان اعتقاد دارند که با کاهش آن نیز می‌توان انتظار ایجاد یک روند نزولی در بازارها و همچنین بورس تهران نیز داشت. البته برخی کارشناسان و فعالان بازار نیز به این نگاه انتقاداتی را وارد و اشاره می‌کنند که در رالی صعودی چند ماه گذشته دلار و بازارهای موازی، بورس تهران نتوانست هم‌اندازه آن‌ها رشد کند و این موضوع باعث می‌شود که بازار سهام با ریزش اندک دلار با چالش جدی مواجه نشود.
در سمت دیگر اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند که نگاه بورس تهران، به نرخ حواله دلار در مرکز مبادله ارزی گره خواهد خورد و اکنون که چالش دلار نیمای ۲۸۵۰۰ تومانی برطرف شده است، می‌تواند محرک قدرتمندی برای بازار سهام باشد. نرخ حواله دلار در مرکز مبادله ارزی که از آن به عنوان نرخ «نیما ۲» نیز یاد می‌شود، کار خود را در مرز ۳۶ هزار تومان شروع کرد و طبق آخرین معاملات خود، اکنون در مرز ۳۹ هزار تومان قرار دارد و این عدد به مرور در صورت‌های مالی شرکت‌ها خود را نمایان خواهد کرد که می‌تواند به ارزندگی بیشتر سهام منجر شده و یک روند صعودی جدید را برای بورس تهران ایجاد کند. همین دو نگاه متفاوت باعث شده است که در معاملات روزهای اخیر بازار، شاهد جدالی بین خریداران و فروشندگان باشیم که در برخی موارد تقاضا توانست برنده این رقابت باشد و در برخی موارد نیز عرضه‌ها دست برتر را داشتند.
ردپای خودرویی‌ها در نوسان بورس
اواخر روز یکشنبه بود که خبری مبنی بر تصویب عرضه خودرو در بورس کالا برای سال آینده توسط مجلس منتشر شد. این مصوبه که دارای چندین بند مهم بود که برخی رسانه‌ها به اشتباه در یکی از بندهای این مصوبه به ممنوعیت عرضه خودرو در بورس کالا با بیش از یک دوم برابر قیمت پایه اشاره کرده بود که بورسی‌ها را به اشتباه انداخت و برخی آن را به عنوان یک رقابت ۵۰ درصدی در بورس کالا قلمداد کردند. اگرچه انتشار این خبر باعث شد تا خودرویی‌ها در روز دوشنبه با صف‌های خرید خوبی مواجه شوند اما این موضوع تنها یک روز به طول انجامید در روز سه‌شنبه این رنگ سبز جای خود را به سرخی داد.
روز سه‌شنبه خبرگزاری سنا (رسانه وابسته به سازمان بورس)، در یک شفاف‌سازی اعلام کرد که منظور از این بند، نرخ ۱.۲ برابر قیمت پایه بوده است و به این معنی است که خودروسازان اجازه فروش محصولاتشان با ۲۰ درصد بالاتر از قیمت پایه را ندارند. همین موضوع باعث شد تا صف‌های خرید خودرویی‌ها در بازار روز گذشته، به یک روند منفی در بازار امروز تبدیل شود. به نوعی می‌توان گفت که این موضوع نشان می‌دهد قیمتگذاری دستوری در صنعت خودرویی کشور پایان نیافته و تنها نرخ آن تغییر کرده است. حال باید منتظر ماند و دید که شورای رقابت دقیقا چه قیمت‌های پایه‌ای را برای محصولات خودروسازان مشخص خواهد کرد و آیا همچنان شاهد تفاوت فاحش نرخ کارخانه با بازار آزاد خواهیم بود یا خیر.
فروش اجباری حقوقی‌ها؟
نگاهی به معاملات روزهای اخیر در بسیاری از سهام بزرگ بازار، نشان می‌دهد که بخش اعظم عرضه صف‌های خرید، اغلب توسط حقوقی‌ها اتفاق افتاده است. اسفند ماه هر سال معمولا به دلیل نیاز صندوق‌ها و شرکت‌ها به نقدینگی، فشار فروش مضاعفی در معاملات روزانه بازار احساس می‌شود که احتمالا اسفند سال جاری نیز از این داستان مستثنی نباشد. پرداخت حقوق و مزایا توسط صندوق‌های بازنشستگی و هلدینگ‌ها و همچنین تسویه اعتبارات کارگزاری‌ها، موجب می‌شود که در طول روز و در قیمت‌های بالا، شاهد افزایش عرضه‌ها باشیم که اکنون به دلیل سپری کردن چند روز بسیار قدرتمند، احتمال این موضوع بیش از پیش است و در بورس امروز نیز شاهد چنین مسائلی بودیم.
در کنار این اتفاق، به هرحال برخی از فعالان بورس تهران، استراتژی نوسانگیری را بر نگهداری سهام ترجیح می‌دهند و پس از کسب یک بازدهی کوتاه‌مدتی، در جهت فروش ظاهر شده و سهام خود را در قیمت‌های بالا عرضه می‌کنند که می‌تواند یکی از دلایل افزایش فشار فروش در بازار باشد.