فردای اقتصاد: درآمد نفت و گاز روسیه در ماه فوریه پس از اعمال محدودیت‌های غرب بر نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی و کاهش صادرات گاز این کشور به اروپا، نسبت فوریه ۲۰۲۲ تقریبا نصف شد.
به گزارش بلومبرگ، وزارت دارایی روسیه روز جمعه اعلام کرد درآمد مالیاتی نفت و گاز در ماه فوریه نسبت به سال گذشته ۴۶ درصد کاهش یافته و به ۵۲۱ میلیارد روبل (۶.۹۱ میلیارد دلار) رسیده است. بر اساس محاسبات بلومبرگ، درآمد حاصل از نفت خام و فرآورده‌های نفتی هم که بیش از دوسوم درآمد مالیات بر انرژی در ماه گذشته را تشکیل می‌داد با ۴۸ درصد کاهش به ۳۶۱ میلیارد روبل افت کرده است.
افت درآمدهای روسیه پس از آن اتفاق می‌افتد که قیمت نفت خام اورال، گرید اصلی نفت صادراتی روسیه در مقایسه با نفت شاخص برنت به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. اتحادیه اروپا اکثر واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی از روسیه را از طریق دریا ممنوع کرده و گروه هفت کشور صنعتی در ماه‌های اخیر سقف قیمتی بر خرید نفت و فرآورده‌های نفتی مسکو را اعمال کرد. به این شکل که خرید نفت‌خام از روسیه در قیمت‌های کمتر از ۶۰ دلار و خرید فرآورده‌هایی چون بنزین و گازوئیل در قیمت‌های کمتر از ۱۰۰ دلار بر بشکه باید انجام شود وگرنه این محموله‌ها اجازه استفاده از خدمات شرکت‌های اروپایی از جمله خدمات بیمه‌ای را ندارند.
افت اورال، عامل اصلی کاهش درآمدهای روسیه
مهمترین عامل افت درامدهای روسیه کاهش قیمت نفت اورال نسبت به شاخص نفت برنت است. اورال به عنوان گرید اصلی نفت صادراتی روسیه از غرب این کشور به اروپا صادر می‌شد حالا مجبور است که کسیر بسیار طولانی‌تری را طی کند تا به مشتریان نفت در شرق روسیه، یعنی کشورهایی چون هند و روسیه برسد. همین مسئله هم باعث شده که روسیه مجبور شود که قیمت این نفت را به شدت کاهش دهد تا هزینه‌های نقل و انتقال را پوشش دهد. میانگین قیمت نفت اورال کمی بیش از نیمی از ارزش خود را در سال گذشته از دست داد.
اخیرا روسیه اعلام کرده که به دنبال کاهش تدریجی اختلاف قیمت اورال و برنت است چراکه این عدد پارامتر اصلی در محاسبه کسب مالیات از شرکت‌های نفتی است و افزایش اختلاف قیمت برنت و اورال باعث شده که دولت مالیات کمتری از شرکت‌ها اخذ کند و در نهایت هم درآمد کمتری به دست آورد. درآمدهای انرژی حدود یک‌سوم خزانه کشور را تشکیل می‌دهد و در بحبوحه تحریم‌ها و افزایش هزینه‌ها به دلیل جنگ برای دولت پوتین بسیار حیاتی است.
از این رو وزارت دارایی روسیه اخیرا اعلام کرده این وزارتخانه به جای تکیه بر قیمت‌های اعلام شده از سوی آژانس انرژی آرگوس که در حال حاضر تخفیف ۴۰ دلاری را در ترکیب اورال روسیه در مقایسه با شاخص برنت نشان می‌دهد، از فرمول خود استفاده خواهد کرد.
طبق گزارش آرگوس، در حال حاضر، این وزارتخانه مالیات بر استخراج مواد معدنی (MET) و سایر مالیات‌های نفتی را بر اساس قیمت بازار نفت خام اورال در بنادر اروپایی روتردام و آگوستا انجام می‌دهد.
پیش‌بینی می‌شود که با تغییر فرمول محاسبه قیمت اوال درآمدهای نفتی مسکو افزایش چشم‌گیری داشته باشد و به حدود ۱۱۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ برسد. این یعنی کسری بودجه پیش‌بینی شده برای دولت روسیه به شدت کاهش خواهد یافت.
این اقدام بعد از آن اجام شد که برخی اعلام کردند که تخفیف واقعی که شرکت‌های نفتی روسیه به مشتریان خود می‌دهند بسیار کمتر از ارقام اعلام شده است و این شرکت‌ها به اندازه‌ای که تبلیغ می‌شود رنج نمی‌برند. از زمانی که اتحادیه اروپا تحریم نفتی خود را اعمال کرد، بازار نفت روسیه به شدت مبهم بوده است و تحلیلگران گمان می‌کنند که شرکت‌ها در واقع با تخفیفی بسیار کمتر از ۳۵ تا ۴۰ دلار اعلام شده نفت روسیه را می‌فروشند.
افت شدید درآمدهای گازی روسیه
درآمد روسیه از فروش گاز در ماه فوریه تقریبا ۴۲ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته و به ۱۶۱ میلیارد روبل رسیده است که مهمترین عامل آن کاهش مقدار صادرات گاز روسیه است. درآمد بودجه ناشی از عوارض صادرات گاز پس از آنکه غول گازی این کشور، گازپروم جریان خط لوله به اروپا را کاهش داد افت چشم‌گیری داشت. این در حالی است که کاهش قیمت گاز در ماه‌های اخیر و به دنبال زمستان نسبتا معتدل در بسیاری از نقاط جهان هم به این کاهش درآمدها کمک کرد.
درآمد حاصل از مالیات بر استخراج مواد معدنی بر گاز ۸۶ درصد افزایش یافت و به ۱۲۱ میلیارد روبل رسید که از افزایش موقت مالیات گازپروم به میزان ۵۰ میلیارد روبل در ماه در سال های ۲۰۲۳-۲۰۲۵ به دست آمد.