انتخاب: از زمان اعمال محدودیتهای جدید توسط فدرال رزرو آمریکا در مورد نحوه معامله بانک مرکزی این کشور با دلارهایی که از فروش نفت دریافت میکند، واحد پول عراق در برابر دلار با مشکل مواجه شده است.
بحران مالی متعاقب به این معناست که دولت توانایی پرداخت حقوق میلیونها کارمند دولتی و همچنین حقوق بازنشستگان و پرداخت سایر ذینفعان برنامههای رفاه اجتماعی را ندارد.
عراق یکی از بزرگترین واردکنندگان کالاهای ایرانی در دو دهه اخیر به ویژه گاز، برق، مواد غذایی و مصالح ساختمانی بوده است.
مبادلات تجاری رسمی بین دو کشور حدود ۱۴ میلیارد دلار است.
با توجه به تحریمهای آمریکا که در سال ۲۰۱۸ علیه ایران اعمال شد، بغداد برای پرداخت به ایران از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ با مشکل مواجه شده است.
گاهی ایران برق و گاز را در اواسط تابستان قطع میکند تا عراق را برای پرداخت این بدهیها تحت فشار قرار دهد.
بغداد تنها برای خرید گاز و انرژی از ایران بین سالهای ۲۰۱۹-۲۰۲۱ بیش از ۱.۶ میلیارد دلار بدهی داشته است.
منابع میگوید که بیشتر یا تمام این بدهی تسویه شده است و آخرین پرداخت آن در اکتبر ۲۰۲۲ انجام شده است.
مقامات عراقی به میدل ایستای گفتند اما بغداد به جای دلارهایی که ایران پیش از تحریم دریافت میکرد از دینار عراقی استفاده کرده است.
با این حال، ایران توانست با استفاده از حراج ارزی که بانک مرکزی عراق روزانه برای تبدیل دلارهایی که از فروش نفت دریافت میکرد، این دینارها را به دلار تبدیل کند.
اما از ماه نوامبر، فدرال رزرو آمریکا، که پول عراق از فروش نفت را در اختیار دارد و بر اساس درخواست به بغداد تحویل میدهد، محدودیتهایی را با هدف جلوگیری از دسترسی ایران به این دلارها و مبارزه با پولشویی اعمال کرده است.
همانطور که میدل ایستای قبلاً فاش کرده بود، این امر باعث شد تا گروهها ازجمله کشورهای تحریم شده راههای جدیدی برای بهدست آوردن دلار پیدا کنند، مانند بازار سیاه و قاچاق دلار از طریق کردستان.
با توجه به اینکه ایران و سایرین اکنون نمیتوانند دینار خود را در حراج بانک مرکزی به دلار تبدیل کنند، عراق نتوانسته است دلارهای خود را با ارز محلی مورد نیاز خود مبادله کند.
همه اینها همچنان بر دینار فشار میآورد.
در ماه ژانویه، قیمت دینار در بازار سیاه از ۱۴۸۰ در ماه اکتبر به ۱۷۰۰ در هر دلار افزایش یافت.
دولت عراق برای کنترل نرخ ارز اقدامات مختلفی از جمله کاهش نرخ رسمی به ۱۳۰۰ دینار ارائه کرده است. اگرچه نرخ بازار سیاه به حدود ۱۵۰۰ دینار کاهش یافته است، اما همچنان به شدت نوسان دارد.
تأثیرات تحویل مقادیر زیادی دینار به ایران - که اکنون نمیتواند به دلار تبدیل کند - هنوز احساس میشود.
یک مقام ارشد عراقی به میدل ایستای گفت: "پرداخت بدهی ایران به دینار عراق یک اقدام حساب شده نبود. بحران مالی که ما درحالحاضر از آن رنج میبریم ناشی از این اقدام احمقانه است."
وی افزود: ایران مقادیر هنگفتی از دینار عراق را دریافت کرده و اکنون به شدت به دلار آمریکا نیاز دارد. تصمیم گیرندگان فکر میکردند که ایران با این ارز چه خواهد کرد؟ آنها را بین مردم عراق پخش میکند یا مثلا در بازار عراق سرمایهگذاری میکند؟
او اضافه کرد: تفکر آنها محدود به دستیابی به موفقیتهای سریع و خیالی بود تا ثابت کنند که در مقابله با مشکلات لاینحل عراق توانایی بیشتری دارند، بنابراین ما را از چاه بیرون آوردند تا ما را به دریا بیندازند.