تغییر چهره بازارهای جهانی در مرداد
بازارهای جهانی پس از پشت سر گذاشتن دو ماه سخت، عملکرد خوبی را در مرداد رقم زدند به طوری که شاخص‌های S&P۵۰۰ مثبت ۴.۴۵ درصد، Nasdaq نزدیک به ۴ درصد و Dow Jones نیز ۳.۶۵ درصد افزایش یافت که نشان از اقبال سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سهام دارد. کامودیتی‌ها نیز در این ماه روند خوبی را در پیش گرفتند و توانستند بخشی از ریزش‌های اخیر را جبران کنند به طوری که قیمت طلا، مس و روی به ترتیب ۱.۲، ۸.۶ و ۱۷.۳ درصد افزایش یافت. در این میان نفت به دلیل نگاه ویژه‌ای که به احتمال احیای برجام دارد، حدود ۵ درصد از قیمت خود را از دست داد.
با تمام این تفاسیر اما همچنان می‌توان ردپای احتیاط را در بازارهای جهانی مشاهده کرد. با وجود انتشار خبر تورم صفر درصدی آمریکا برای ماه جولای و همچنین بهبود نرخ بیکاری و بازار کار این کشور، نگرانی‌هایی از احتمال تداوم افزایش تورم در ماه‌های آینده وجود دارد. بحث رکود نیز همچنان داغ است و برخی شاخص‌ها از نزدیک شدن اقتصاد جهانی به این موضوع خبر می‌دهند و برخی دیگر احتمال رکود را دور از ذهن می‌دانند. دورقمی شدن تورم بریتانیا، تداوم جنگ روسیه و اوکران و به تبع آن بحران انرژی اروپا و همچنین افزایش تنش بین چین و تایوان از مسائلی بودند که نقش مهمی در این بازار بازی کردند.
رکود ملک و خودرو در ماه مذاکرات
ماه گذشته مذاکرات برجامی دوباره از سر گرفته شد و این طور که معلوم است تنها یک گام تا احیای برجام باقی مانده است. این اتفاق موجب شد تا بازارها از جمله خودرو و مسکن از تب و تاب بیافتند. در بازار خودروهای سواری بالاخره شاهد عرضه در بورس کالا بودیم. دیگنیتی و فیدلیتی از گروه بهمن دو سواری بودند که بورس کالا را افتتاح کردند. این خودروها در بورس کالا بیش از ۲۰۰ میلیون تومان ارزان‌تر از بازار آزاد قیمت خوردند و همین عامل باعث افت جدی قیمت آن‌ها در بازار شد. اما نکته جالب توجه این که در ماه گذشته خودروهای داخلی افت قیمت بیشتری را تجربه کردند. به طوری که شاخص خودروهای داخلی بورسان افت ۳.۲ درصدی را ثبت کرد و شاخص خودروهای چینی تنها ۱.۶ درصد افت کرد. به نظر می‌رسد علت اصلی افت کمتر قیمت در خودروهای چینی سه قفله شدن این بازار همراه با ریزش قیمت دلار و اخبار آزادسازی واردات باشد. به طوری که به گفته فعالان بازار خودرو معامله این نوع خودروها تقریبا به صفر رسیده است.
در بازار مسکن هنوز داده رسمی از قیمت و حجم معاملات منتشر نشده است. اما شواهد نشان می‌دهد که این بازار هم از تب و تاب افتاده است. به طوری که قیمت تسه‌ها افت ۱۰ درصدی را ثبت کرده و حجم معاملات آن‌ها هم حدود ۱۵ درصد کمتر شده است که نشان می‌دهد با پیچیدن بوی برجام نه تنها خریدهای سرمایه‌ای بلکه خریدهای مصرفی هم کاهش داشته است.
همچنین داده‌های منتشر شده توسط پلتفرم «دیوار» نشان می‌دهد که در مردادماه تعداد آگهی‌های فروش و همچنین میزان بازدید از آگهی‌ها با افت نسبتا سنگین ۱۴ درصدی مواجه شده است. چنین چیزی دومین گواه بر عقب‌نشینی ملک‌بازان در ماه گذشته است.
سکه، بازنده بازارها در مرداد ۱۴۰۱
ماه مرداد برای بازار ارز دو نیمه کاملا متفاوت داشت. تا ۱۲ مرداد یعنی پیش از آنکه مذاکره‌کنندگان ارشد برجامی برای اولین بار در سال ۱۴۰۱ به وین بازگردند، دلار در نزدیکی ۳۲ هزار تومان تثبیت شده بود. اما پس از پایان جدیدترین مرحله مذاکرات در ۱۵ مرداد ریزش قیمت ارز آغاز شد و شاهد عقب‌نشینی نرخ ارز حتی تا نزدیکی مرز ۲۸ هزار تومان بودیم که البته در دو روز پایانی ماه نوسانات رفت و برگشتی دلار شدت گرفت اما سرانجام مرداد را با افت در مجموع ۷.۷ درصدی به پایان رساند.
سکه اما حتی با وجود رشد یک درصدی قیمت طلای جهانی در مرداد، بیش از دلار داخلی افت داشت و ۸.۴ درصد کاهش قیمت را تجربه کرد. به این ترتیب میزان حباب سکه (طبق تعاریف مرسوم) از اوج ۲ میلیون تومان تا کف یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان کاهش یافت.
بیت کوین مجددا در ایجاد روند صعودی مغلوب شد
هرچند که بیت کوین در ابتدای ماه به دلیل کاهش نرخ تورم ایالت متحده و افزایش خوش بینی به بازار در مدار صعودی قرار گرفت و تا ۲۵ هزار دلار رشد کرد. اما به دلیل سخنان فدرال رزرو و اعلام ادامه سیاست‌های انقباضی سختگیرانه، مجددا ترس و ناامیدی در بازار افزایش یافت و بیت کوین تا محدوده ۲۰ هزار دلار افت کرد. در نتیجه این افت نه تنها رشد صورت گرفته خنثی شد بلکه بازدهی ماهانه حدودا منفی ۸ درصدی را نیز به ثبت رسید.
سومین افت ماهانه بورس ۱۴۰۱
بورس مردادماه نگاه ویژه‌ای به اخبار برجامی و البته بازارهای جهانی داشت. در این ماه خبرهای برجامی به دقت از سوی سهامداران رصد شد و سهامداران حالا دیگر نگاهی منفی به احتمال کاهش انتظارات تورمی و احیای برجام ندارند با این حال عدم دریافت یک پاسخ صریح و البته سریع از برجام باعث شده تا فضای احتیاط و انتظار بر معاملات سهام حاکم شود. در چنین شرایطی بود که مردادماه شاهد خودرویی‌ها و دیگر صنایع برجامی و البته برخی تک سهم‌ها وضعیت مناسبی رو تجربه کردند. با این حال نماگرهای بورسی مردادماه رو نیز منفی به پایان رساندند تا سومین افت متوالی شاخص‌ها در مقیاس ماهانه ثبت شود. در این ماه شاخص کل ۳.۲ درصد و نماگر هم‌وزن ۱.۶ درصد عقب‌نشینی کرد. به این ترتیب با عنایت به افت حدود ۷.۷ درصدی نرخ دلار و کاهش قیمت ۸.۴ درصدی سکه، بازار سهام نسبت به رقبای دیرینه‌اش از شرایط مناسب‌تری برخوردار بود. همچنین در ماه دوم تابستان، شاهد خالص فروش ۴۵۱۹ میلیارد تومانی سهامداران خرد بودیم. این سیزدهمین ماه متوالی بود که سرمایه‌های حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد با این حال کاهش شتاب سهامداران خرد برای خروج سرمایه‌هایشان از بازار نکته مثبتی بود که امید به تغییر مسیر بازار را برجسته کرد.