فردای اقتصاد: چند روز قبل مرکز آمار ایران گزارش خود از رشد اقتصادی ایران در فصل سوم سال را منتشر کرد که نشان از احیای کند اقتصاد ایران در پاییز می‌داد. اما بانک مرکزی در روز دوشنبه خبری را روی تارنمای خود قرار داد که بدون انتشار گزارش معمول از وضعیت رشد، آمارهایی متفاوت را از زبان معاون اقتصادی بانک مرکزی روایت می‌کرد. نرخ رشد بالای پنج درصدی که این مقام بانک مرکزی اعلام کرده، نه‌تنها نسبت به وضعیت روز اقتصاد ایران کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد، بلکه با برآوردهای مرکز که رشد اقتصادی پاییز (نسبت به پاییز سال قبل) را ۲.۸ درصد اعلام کرده، فاصله چشمگیری دارد.
بانک مرکزی رشد اقتصاد را چقدر محاسبه کرده است؟
معاون اقتصادی بانک مرکزی گفته است: بر اساس محاسبات بانک مرکزی، رشد اقتصادی کشور در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۱ به قیمت سال پایه ۹۵ به ۵.۳ درصد رسید که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۴.۸ درصد بود.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، پیمان قربانی اعلام کرده است: رشد اقتصادی کشور بدون نفت در سه ماهه سوم سال جاری معادل ۴.۸ درصد بوده است. وی با بیان اینکه رشد اقتصادی فصل اول و دوم سال جاری به ترتیب معادل ۳.۲ و ۳.۶ درصد بود افزود: بر این اساس و با توجه به رشد اقتصادی ۵.۳ درصدی در فصل سوم سال جاری، می توان گفت رشد اقتصادی هم نسبت به سال گذشته و هم طی سال جاری افزایش یافته است.
رشد مثبت تمام بخش‌های اقتصادی در آمار بانک مرکزی
قربانی همچنین به تشریح رشد گروه‌های اقتصادی در سه ماهه سوم ۱۴۰۱ پرداخته است: رشد گروه‌های کشاورزی، نفت، صنایع و معادن، صنعت و خدمات به ترتیب معادل ۱.۱ درصد، ۱۵.۴ درصد، ۸.۹ درصد، ۱۱.۶ درصد و ۳.۳ بوده است. این در حالی است که بنا بر گزارش مرکز آمار، این رشدها به ترتیب برابر بوده با منفی ۷.۹ درصد، ۱۰.۷ درصد، ۶.۲ درصد، ۵.۰ درصد و ۱.۷ درصد بوده است. با این حساب، در اعلام بانک مرکزی رشد اقتصادی بخش کشاورزی حتی مثبت بوده در حالی که طبق مرکز آمار، این بخش حدود ۸ درصد طی یک سال گذشته کوچک‌تر شده است. سایر بخش‌ها هم در محاسبات بانک مرکزی رشدهای بالاتری داشته‌اند. در این میان، رشد دورقمی بخش صنعت در اعلام بانک مرکزی قابل توجه است.
سرمایه‌گذاری چقدر بالا رفته؟
معاون اقتصادی بانک مرکزی افزوده: در ۹ ماه سال جاری رشد اقتصادی ۳.۷ درصد با نفت و رشد بدون نفت ۳.۲ درصد بوده است.اجزای هزینه ناخالص داخلی ارقام امیدبخشی نشان می‌دهد که در فصل پاییز مصرف بخش خصوصی ۱۱.۹ درصد رشد کرده در حالی که این رقم در سال قبل ۲.۹ درصد بوده است. مصرف بخش دولتی ۱۶ درصد رشد داشته، روند تشکیل سرمایه ثابت در سه ماه سوم ۱۶.۶ درصد؛ در بخش ماشین‌آلات ۲۸.۳ درصد و در بخش ساختمان ۶.۹ درصد رشد داشته است.
با وجود این آمارهای امیدوارکننده بانک مرکزی، مرکز آمار رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص را ۰.۶ درصد محاسبه کرده است. به ویژه تشکیل سرمایه در بخش ساختمان در گزارش این نهاد آماری، منفی ۳.۷ درصد بوده است. تشکیل سرمایه منفی در بخش ساختمان از اتفاقات معمول چند سال اخیر بوده و از این رو رشد بالای آن در آمار بانک مرکزی تردیدبرانگیز است. طبق آمارهای خود بانک مرکزی هم رشد شش‌ماهه تشکیل سرمایه در بخش ساختمان منفی ۱.۹ درصد بوده است. از این رو این سوال پیش می‌آید که چه چرخشی در وضعیت سرمایه‌گذاری به طور خاص و همچنین کل اقتصاد رخ داده است که چنین آمارهای مثبتی محاسبه شده‌اند. به ویژه که اتفاقات فصل پاییز کشور احتمال افزایش قابل توجه سرمایه‌گذاری در این فصل را ناملموس می‌کند.
با این حال بانک مرکزی تصریح کرده رشد حوزه ساختمان به دلیل پروژه‌های عمرانی و رونق ساخت و ساز، واردات ماشین‌آلات و بکارگیری ماشین‌آلات در کارخانجات بوده است که روند رشد اقتصادی مثبت و امیدبخش را نشان می‌دهد همچنین در سرمایه‌گذاری هم روند مثبتی مشاهده می‌شود. معاون اقتصادی بانک مرکزی نرخ تورم در بهمن امسال را ۴۳.۶ درصد عنوان کرد و گفت: تحولات نرخ تورم بخش تولیدکننده نیز ۳۶.۱ درصد بوده است.