سیداحمدرضا جلالینائینی
۱. تبهکاران اقتصادی فساد، خشونت و فقر ملتها، ریموند فیسمن و ادوارد میگل، ترجمه فرخ قبادی، انتشارات نگاه معاصر
۲. سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت، داگلاس نورث، جان جوزف والین، استیون ب. وب، باری آر. وینگاست، ترجمه: محمدحسین نعیمیپور و محسن میردامادی، انتشارات روزنه
این دو کتاب بررسی میکنند که پدیدههای اجتماعی مانند خشونت و ... چه ارتباطی با اقتصاد دارند؟ با این حال، کتاب «در سایه خشونت» از نظر چارچوب نظری پیچیدهتر بوده و نیازمند آن است که خواننده آگاهی از علم اقتصاد داشته باشد.
۳. کتاب چرا ملتها شکست میخورند، دارون عجماوغلو و جیمز ای. رابینسون، ترجمه: محسن میردامادی و محمدحسین نعیمیپور، انتشارات روزنه
این کتاب عوامل مانعزا بر سر راه توسعه را در قالب چارچوب سیاسی- اجتماعی و اقتصادی بررسی میکند.
احمد عزیزی
۱. در کشاکش دین و دولت، محمدعلی موحد، نشر ماهی
جامعه ایران عمیقاً دینی است. در پنهانترین لایهها، توحید و سایر اعتقادات متعالی و بعضاً خرافی در اشخاص به تفاریق جا خوش کرده است. روحانیان و دولتیان و صاحبان سرمایه از این حقیقت آگاه هستند و بنابراین کم یا زیاد از سرمایه اجتماعی دین در رونق کار خود بهره میگیرند. درک درست از رابطه دین و قدرت، در هنگامه جنبشهای پی در پی جامعه ایران، از اهمیت خاصی برخوردار است. کتاب در کشاکش دین و دولت با روایتی امروزی از رابطه دین و دولت در ایران بعد از اسلام، پاسخی درخور در اختیار میگذارد که مخاطب از هر نوع سلیقه برای درک شرایط حاضر از دین و رابطه دولت-ملت بهخوبی از عهده این امر پیچیده بر میآید.
نویسنده فرهیخته کتاب، استاد بیبدیل و نظیر، با پژوهشی دست اول از سی سال سرنوشتساز تاریخ پس از پیامبر تا صلح امام حسن، خواننده را به تأمل در ماجراهای تاریخ تا زمان حاضر و تا گروههای سلفی- تکفیری و افکار رادیکال (بنیادگرایانه و تندرو) با عنوان خارجیگری نو دعوت میکند.
استاد محمدعلی موحد که در یکصد سالگی چشمه فیاض علم و ادب و میراثدار همه بزرگان تاریخ ایران است، با چیرگی بینظیر بر حوزهها و رشتههای مختلف، از تاریخ و حقوق تا ادبیات و عرفان، نثری تراز و اثری جاودان و خوشخوان در اختیار خواننده قرار داده است.
۲. سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت، داگلاس نورث، جان جوزف والین، استیون ب. وب، باری آر. وینگاست، ترجمه: محمدحسین نعیمیپور و محسن میردامادی، انتشارات روزنه
خشونتپرهیزی در کنار فضائل دیگر، از شروط لازم برای رسیدن به آزادی و دموکراسی است. کتاب در جستجوی پاسخ به پرسش چگونگی و شرایط لازم برای رسیدن به آزادی، دموکراسی، توسعه و رفاه است.
۳. زندگی طوفانی: خاطرات سیدحسن تقیزاده، به کوشش: عزیزاله علیزاده، انتشارات فردوس
پرداختن به شخصیتها و کنشگران مرزی و احیای حد وسط در جامعه و سیاست ایران، از لوازم گذار خشونتپرهیز به دموکراسی و توسعه و رفاه است. تقیزاده که از سران انقلاب مشروطه است، نمونه خوبی از شخصیتی مرزی است که طرفداران و مخالفان بسیاری دارد. ما باید بیاموزیم که همه نخبگان را در سپهر اندیشهورزی به رسمیت بشناسیم و آداب نقد و تفکر نقاد را جاری کنیم، نه حذف و قهر و طرد و انکار و ترور و تکفیر را.
مرتضی اللهداد
۱. تکنوکراسی و سیاستگذاری اقتصادی در ایران به روایت دکتر رضا نیازمند، علیاصغر سعیدی، انتشارات لوح فکر
این کتاب چگونگی بهکارگیری روشهای علمی برای حل مسائل اقتصادی و اجتماعی به جای روشهای سنتی و توفیق رشد اقتصادی دو رقمی در دهه ۴۰ شمسی را به خوبی ارائه میکند. جمع بزرگان تکنوکرات با هدایت زندهنام آقای دکتر علینقی عالیخانی، موسس سازمان مدیریت صنعتی ایران به همراه همفکران خویش، شرایطی را مهیا کردند که در تاریخ معاصر کشور بینظیر است.
۲. کتاب سرمایهداری رفاقتی در خاورمیانه، اسحاق دیوان، عادل مالک و ایزاک اتیاس، مترجم: محمدرضا فرهادیپور، انتشارات شیرازه
سرمایهداری رفاقتی به ساختاری سیاسی- اقتصادی گفته میشود که در آن، کسبوکارهایی مشخص، از طریق مناسبات سیاسیشان مشمول الطافی میشوند که سایرین از آن محرومند. کسبوکارهای رفاقتی که بهنوبه خود، به انحای مختلف این مساعدتها را جبران میکنند، نتیجه ساختاری است فاسد، ناتوان از تأمین رشد و توسعه که قدرت مالی و سیاسی را در دست اقلیتی متمرکز کرده و اکثریت جامعه را در وضعیت فقر مالی و ناتوانی سیاسی قرار میدهد. اکثریتی که برای اصلاح وضعیت، راه دیگری جز سرنگونی کل این ساختار رفاقتی نخواهند داشت. گفته میشد که مسیر مقابله با این وضعیت، از خصوصیسازی بنگاههای دولتی و اتخاذ دیگر سیاستهایی میگذرد که همگی ذیل «آزادسازی اقتصادی» یا «اقتصاد بازار آزاد» تعریف میشوند. مسیری که در بسیاری از کشورهای جهان و از آن جمله در اکثر قریب به اتفاق کشورهای خاورمیانه اتخاذ شد. حاصل کار در خاورمیانه اما جز شکست نبود: در مجموع، رفیقبازی در اقتصاد این کشورها تقویت و تمرکز قدرت مالی و سیاسی تشدید شد و عاقبت، به شورشهایی انجامید که به بهار عربی مشهور شدند. روشن بود که چنین شکستی، بازبینیِ کاملی را میطلبید. مقالاتی که در این کتاب گرد آمدهاند، حاصل این بازبینی هستند.
ولیالله سیف
۱. سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه در سایه خشونت، داگلاس نورث، جان جوزف والین، استیون ب. وب، باری آر. وینگاست، ترجمه: محمدحسین نعیمیپور و محسن میردامادی، انتشارات روزنه
۲. ایران، جامعه کوتاهمدت و سه مقاله دیگر، محمدعلی همایون کاتوزیان، ترجمه عبدالله کوثری، نشر نی
۳. کتاب چرا ملتها شکست میخورند، دارون عجماوغلو و جیمز ای. رابینسون، ترجمه: محسن میردامادی و محمدحسین نعیمیپور، انتشارات روزنه
دلیل اصلی کتابهای پیشنهادی برای مطالعه، شرایط فعلی اقتصاد کشور است که برای برونرفت از آن، ضرورت آگاهی و استفاده از تجربیات و نظرات صاحبنظران احساس میشود.
اکبر کمیجانی
خاطرات محمد یگانه، مصاحبهکننده ضیا صدقی و به کوشش حبیب لاجوردی، نشر ثالث
کتاب «خاطرات محمد یگانه»، جالب توجه و مفید است، زیرا وی از مدیران ارشد موفق و باتجربه اجرایی در سطوح مدیریتی ایران است. همکاری وی با مدیران توانمند قبل از انقلاب، به همراه شناخت خوبی که از مسائل اقتصاد ایران در دهههای قبل از انقلاب داشته، میتواند پندها و توصیههای سیاستی ارزشمندی را برای خواننده فراهم آورد.
پرویز خسروشاهی
۱. روش علم: بازخوانی اسلوب اندیشه علمی، محمد طبیبیان، انتشارات دنیای اقتصاد
این کتاب، نوری در تاریکی برای پیشرفت و زندگی بهتر در دنیای جدید است و به روشنی موانع پیشرفت را تبیین میکند.
۲. پاییز فروپاشی، اگون کرنتس، مترجم جاد جهانشاهی، نشر رمز
این کتاب، تجربه سقوط آلمان شرقی است و بسیار درسآموز برای برخی.
۳. سرانجام انسان طراز نوین، سوتلانا آلکساندرونا آلکسیویچ، مترجم: مهشید معیری و موسی غنینژاد، انتشارات مینوی خرد
این کتاب، درک خوبی از تحولات زیرپوستی شوروی میدهد و برای امروز ما بسیار درسآموز است.