فردای اقتصاد: پتروشیمی نوری در شفافسازی خود اعلام کرده است که براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، نرخ تسعیر دلار جهت محاسبه نرخ خوراک پالایشگاهها و پتروشیمیها در سال ۱۴۰۲ برابر با ۲۸۵۰۰ تومان خواهد بود. در خبری دیگر ایبنا، رسانه بانک مرکزی، عنوان کرد که کلیه ارز صادرکنندگان پتروشیمیها و فرآوردههای نفتی، روغنی و قیر در مرکز مبادله ارز و طلای ایران و براساس نرخ کشف شده مبتنی بر عرضه و تقاضا خواهد بود. این خبر در میان کارشناسان اختلاف نظراتی را ایجاد کرده است و به نظر میرسد که تاثیر متفاوتی بر روند سودآوری شرکتهای این صنایع داشته باشد. آنچه ناگفته پیداست با مصوبه جدید، پتروشیمیها نرخ خوراک را با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی دریافت کرده اما محصولات صادراتی خود را با دلار ۳۶۵۰۰ تومانی (مرکز مبادله) تسعیر خواهند کرد که طبیعتا خروجی آن افزایش سود پتروشیمیها خواهد بود. با این حال به اعتقاد برخی کارشناسان یک نگرانی جدی در این خصوص وجود دارد. هر چند گفته شده محصولات در بورس کالا رقابت خواهند خورد اما دخالت فعلی دولت در خصوص تغییر نرخ تسعیر دلار پتروشیمیها و رانتی که این مهم برای شرکتهای مزبور دارد، میتواند راه خود را به بورس کالا نیز باز کرده و با ممانعت از شکلگیری رقابت در بورس کالا یا جلوگیری از رشد قیمت محصولات، عواقب این نوع سیاستگذاری را نشان دهد. در ادامه برخی کارشناسان در رابطه با این موضوع اظهار نظر کردهاند که میتواند تا حدی اثر این موضوع را شفافسازی کند.
سپهر سعادت، کارشناس بازار سرمایه:
تاثیر مبنا قرار گرفتن دلار ۲۸۵۰۰ تومانی در پتروشیمیهای مختلف متفاوت است؛ در مواردی که شرکتها، خوراک بین مجتمعی را تامین کرده و در بالادست زنجیره قرار دارند به عنوان مثال پتروشیمی جم، پارس و بخشی از فروش نوری، این تغییر تاثیر قابل توجهی نخواهد داشت چراکه نرخ ورودی و خروجی یکسان است. اما از سوی دیگر در پتروشیمیهایی که محصول نهایی تولید میکنند و فروش آنها براساس نرخ ارز مبادلهای انجام خواهد شد که اورهسازان، متانولیها، شغدیر، شگویا و جم پیلن در این دسته قرار میگیرند، این تصمیم مثبت ارزیابی شده و تاثیر قابل توجهی بر عملکرد این شرکتها خواهد داشت. پس در مجموع این مصوبه بانک مرکزی تاثیر منفی بر صنعت پتروشیمی نخواهد داشت و حتی در بخش قابل توجهی از این صنعت میتواند تاثیر مثبت داشته باشد.
محمدحسین نیاتی، کارشناس بازار سرمایه:
برای بررسی این مصوبه بهتر است که چندین نکته را مورد بررسی قرار داد. تا قبل از این موضوع، نرخ تسعیر شرکتها با تغییر سیاستگذاری ارزی کشور، شاهد رشد نرخ به ۳۶۵۰۰ تومان بودیم که تاثیر آن را میتوان به خوبی در روند معاملات بورس کالا و همچنین گزارشات شرکتها در ماه اسفند مشاهده کرد. امروز اما این مصوبه بار دیگر تغییر کرد و نرخ تسعیر دلار به ۲۸۵۰۰ تومان برگشت که بورس امروز را نیز تا حوالی ساعت ۱۰ صبح تحت تاثیر قرار داد. محصولات شیمیایی در بورس را میتوان در دو دسته کلی قرار داد. دسته اول محصولاتی هستند که نوع مصرف و خریداران این محصولات به گونهای است که رقابت چندانی در آنها صورت نمیگیرد مانند پلیاتیلن اما دسته دوم محصولاتی هستند مانند قیر، پیویسی، وکیوم باتوم و... که پیش از این تغییر ارز مبنا هم با توجه به رقابتپذیری بالای آنها در نرخی بالاتر از ارز مبنا معامله شدهاند. از این رو، با این تغییر، محصولات دسته دوم تحت تاثیر رقابتی که خواهند داشت با تغییر قیمت مواجه نخواهند شد اما گروههایی که رقابتپذیر نیستند، احتمالا تا حدی کاهش قیمت را تجربه خواهند کرد. با این حال میتوان اینگونه قلمداد کرد که پس از خبر منفی روز گذشته، به طور کلی مصوبه جدید برای تغییر نرخ تسعیر خوراک پتروپالایشیها برای برخی شرکتها اتفاق مثبتی خواهد بود زیرا قیمتها در بورس کالا در همان اعداد قبلی باقی میماند و از سمتی خوراک ارزانتر دریافت میکنند و ارز خود را نیز با نرخ مرکز مبادله تسعیر خواهند کرد و برای برخی نیز اثر منفی چشمگیری نخواهد داشت. به تعبیری دیگر، تغییر نرخ خوراک پالایشگاهها و پتروشیمیها به ۲۸۵۰۰ تومانی در مواردی میتواند خبر مثبتی برای این صنایع تلقی شود چرا که بخش عمدهای از پتروشیمیها با توجه به اینکه اغلب محصولات خود را صادر میکنند، از این تغییر سود خواهند برد. اما در خصوص پالایشگاهها شرایط متفاوت است چرا که قیمت گذاری دستوری این گروه توسط دولت (وزارت نفت) صورت میگیرد و احتمال دارد که در ادامه شاهد دخالتهایی در نرخ فروش محصولات این شرکتها باشیم.