فردای اقتصاد - شورای رقابت با بررسی شکایت پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس (تپسی) رأی بر توقف رویه ضد رقابتی از سوی شرکت ایده‌گزین ارتباطات روماک دارنده (اسنپ) داد.
پیرو شکایت تپسی از اسنپ، شورای رقابت شرکت اسنپ را به دلیل استفاده از مالکیت هزار سیم‌کارت و ساخت حساب‌های کاربری به عنوان کاربر مسافر در سامانه شرکت تپسی و دسترسی به اطلاعات تماس حدود ۱۴ هزار راننده شرکت تپسی، به ارتکاب رویه ضد رقابتی محکوم کرده و دستور توقف رویه ضد رقابتی مذکور را صادر کرد. شورای رقابت همچنین به استرداد اضافه درآمد شرکت اسنپ از طریق مراجع قضائی ذی‌صلاح رأی داد.
سپهر دادجوی توکلی مدیر روابط عمومی شورای رقابت در این ارتباط گفته است: «شرکت اسنپ در سال گذشته، ۱۰۰۰ سیم کارت خریداری کرده است و به عنوان مسافر وارد سامانه شرکت تپسی شده و به اطلاعات تماس راننده‌ها دست پیدا کرده و پس آن به راننده‌های شرکت تپسی پیشنهاد همکاری با حقوق بالاتری داده است. از آنجایی که راننده‌ها پیشنهاد شرکت اسنپ را قبول کرده‌اند، به شرکت تپسی خسارت مالی وارد شده است و شرکت اسنپ که به رویه ضد رقابتی محکوم شده است باید جریمه نقدی پرداخت کند.»
گفتنی است مرکز ملی رقابت بر اساس بند ۴ ماده ۶۱ فصل نهم قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مکلف به اطلاع رسانی مواردی است که منجر به شفافیت بازار شده و از خسران عمومی جلوگیری می‌کند.
اسنپ: سیم‌کارت‌ها برای تحقیقات بازار بود
در همین حال اسنپ نیز سه شنبه شب با انتشار اطلاعیه‌ای به این شکایت واکنش نشان داد. در اطلاعیه اسنپ آمده که رای شورای رقابت به این شرکت ابلاغ نشده و بعد از گذشت سه سال نتیجه آن در رسانه‌ها منعکس شده است.
در این اطلاعیه آمده است: در صورتی که حکم رسانه‌ای شده صحت داشته باشد، ضمن احترام به رأی شورای رقابت، اسنپ حق اعتراض را برای خود محفوظ می‌داند و این شرکت همچنان به شفافیت و عملکرد استاندارد مطابق با قوانین، در راستای حفظ فضای سالم رقابتی در بازار تاکسی‌های اینترنتی متعهد است.
همانطور که اسنپ در دفاعیات خود در شورای رقابت تاکید کرده هیچ‌گونه اقدام ضدرقابتی و خلاف مقرراتی انجام نداده است و با توجه به اینکه سیم‌کارت‌ها به‌صورت رسمی به نام شرکت اسنپ ثبت شده‌اند، اتهام استفاده از این روش برای جذب کاربر راننده به‌صورت مخفیانه کاملا نادرست است. اسنپ از سیم‌کارت‌های خریداری شده برای انجام تحقیقات بازار (رصد سرویس‌های داخلی شرکت و همچنین سایر شرکت‌ها) جهت تدوین طرح‌های تشویقی، بهبود زمان پذیرش درخواست‌ها، بهبود نرخ پذیرش درخواست‌ها و موارد مشابه استفاده می‌کند که به صورت مرسوم برای تحقیقات بازار توسط شرکت‌ها به کار گرفته می‌شود.
همچنین باید در نظر گرفت که کاربران راننده، استخدام رسمی هیچ کدام از تاکسی‌های اینترنتی نیستند و برای فعالیت در ناوگان هر کدام از شرکت‌ها یا حتی فعالیت همزمان در آنها حق انتخاب دارند. با توجه به اینکه اسنپ ۹۰٪ سهم بازار تاکسی‌های اینترنتی را به خود اختصاص داده، تقریبا تمامی رانندگان تاکسی اینترنتی عضو ناوگان اسنپ هستند و بنابراین ادعای تلاش برای جذب رانندگان رقیب نمی‌تواند صحت داشته باشد.
این نکته نیز قابل‌ذکر است که حفظ فضای سالم رقابتی نیازمند شفافیت و عملکرد مطابق با استانداردها و قوانین از جانب تمامی رقبا در یک بازار است، طی هشت سال گذشته از زمان شروع فعالیت اسنپ و شکل‌گیری بازار تاکسی اینترنتی در ایران اقدامات خلاف قانون و غیرمنصفانه و غیررقابتی متعددی توسط رقبا انجام شده است. برخلاف ادعای رقبا، اظهارات برخی از کاربران راننده به‌صراحت نشان می‌دهد که بازاریابان میدانی برخی شرکت‌ها بارها اقدام به تطمیع رانندگان اسنپ کرده‌اند. مستندات این موضوع نیز به دادستانی کل کشور، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، معاونت علمی ریاست جمهوری و شورای عالی فضای مجازی ارسال شده است.
تپسی: با سیم‌کارت‌ها سفرها را مرتب لغو می‌کردند
در همین حال تپسی هم اعلام کرده که لغو سفرهای متعدد رانندگان تپسی باعث شده این شرکت به ماجرا مشکوک شده و به ماجرای سیم‌کارت‌ها پی ببرد.
نگین انصاری، معاون حقوقی تپسی در گفت‌وگو با آی‌تی ایران گفته است: «در روند بررسی متوجه رفتارها و اتفاق‌های مشابه‌ای شدیم. از جمله اینکه این هزار سیم‌کارت مربوط به ایرانسل با شماره‌های مشابه بوده است و از طرف دیگر الگوی رفتاری تماس این شماره‌ها توجه کردیم و مشخص شد که این سیم‌کارت‌ها یک سفر موفق هم انجام نداده‌اند و تمام سفرهایشان لغو شده است. متوجه شدیم که از این طریق اطلاعات ۱۴ هزار راننده را به دست آورده‌اند. همچنین الگوی درخواست سفر آنها هم یکسان بود و در ساعت اداری درخواست سفر می‌دادند. برای همین برای ما مشخص شد که این یک کار سازمان یافته است طبعا هم به اسنپ مشکوک شدیم چون این شرکت رقیب ماست و سابقه رفتارهای ضد رقابتی هم داشته است و رویکرد انحصارگرانه دارد و تمام تلاشش را می‌کند تا رقیب را تضیعف و از بازار بیرون کند.»
او می‌گوید که به دنبال این اتفاق آنها به دادسرای جرائم رایانه‌ای مراجعه و شکایت کیفری ثبت کرده‌اند، در نهایت هم بعد از استعلام‌های انجام شده مشخص می‌شود که این سیم‌کارت‌های ایرانسل همگی متعلق به شرکت اسنپ بوده است.
انصاری ادامه می‌دهد: «بعد از این مرحله شکایت خود را به دلیل شرایط ایجاد شده ضد رقابتی به شورای رقابت تسلیم کردیم. در این زمینه شورای رقابت هم بررسی‌های لازم را انجام و رای به تخلف اسنپ داد. نکته مهم این است که اسنپ با اینکار ۱۴ هزار راننده ما را که برای آموزش و به کارگیری در چرخه فعالیت تپسی برایشان هزینه شده بود را به صورت آماده به خدمت خود گرفته است.»
به گفته او این اولین بار نیست که اسنپ این کار را می‌کند در سال ۱۳۹۶ نیز این شرکت به خاطر نصب اپ روی گوشی رانندگان تپسی حرکت‌های ضدرقابتی را شروع کرد و در این زمینه هم شکایتی در شورای رقابت ثبت شده است.
انصاری می‌گوید که با این رای شورای رقابت حالا آنها به خاطر خسارتی که دیده‌اند می‌خواهند علیه اسنپ در دستگاه قضایی شکایت کند تا جریمه وارده مشخص شود.
* این مطلب در تاریخ ۲۲ فروردین با اضافه کردن پاسخ اسنپ و واکنش تپسی به روز شده است.