فردای اقتصاد - هنوز بحث اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به سرانجام نرسیده ایلان ماسک به دنبال رویای جدیدتری در این عرصه است و آن اتصال مستقیم اینترنت ماهواره‌ای به تلفن موبایل است. ماهواره استارلینک با کمک یک دیش کوچک ارتباط اینترنت ماهواره‌ای را برای کاربران فراهم می‌کند اما این شرکت به دنبال اتصال بدون نیاز به دیش و ارتباط مستقیم ماهواره با تلفن‌های همراه است مدلی که میتواند تحولی انقلابی در آینده صنعت ارتباطات ایجاد کند و حتی چشم‌انداز جدیدی برای توسعه اپراتورها تعریف کند. با توجه به توسعه سریع استارلینک احتمالا نیاز به انتظار زیاد برای دیدن این تکنولوژی ارتباطی نیست و بر اساس گفته ایلان ماسک تا پایان سال 2023 آزمایش‌های آن نهایی می‌شود.
این تازه‌ترین رویای ایلان ماسک در حالی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد که این کارآفرین 51 ساله حداقل در دو حوزه فضا و خودروهای الکتریکی تحولات انقلابی ایجاد کرده است. دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای روی موبایل نشان دهنده ظرفیت‌های جدیدی است که توسعه شرکت خصوصی اسپیس ایکس در توسعه رویاهای فضایی ایجاد کرده است. شرکتی که با آزمایش‌های ناموفق فضایی بارها تا مرز ورشکستگی پیش رفت اما امروز فقط به واسطه توسعه فضایی چندین صنعت و جریان کسب و کار را در آستانه تحول بنیادین قرار داده است.
اتصال ماهواره‌ای به موبایل تا ۲۰۲۳
دو شرکت اسپیس ایکس و اپراتور تی موبایل از برنامه جدیدی رونمایی کرده‌اند که بر اساس آن در قدم اول کاربران دومین اپراتور بزرگ آمریکا قادر خواهند بود که در صورت نداشتن آنتن و اتصال به شبکه به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک متصل شوند.
اتصال اینترنت ماهواره‌ای به موبایل نیازمند نهایی شدن توسعه نسل دوم ماهواره‌های استارلینک دارد. این نسل جدید ماهواره‌های بزرگتر از نسل اول را دارد که حدود ۲۹۵ کیلوگرم وزن دارند.
ایلان ماسک بنیانگذار اسپیس ایکس که خود مدیریت بخش مهندسی این شرکت را هم برعهده دارد گفته است که این پروژه ( نسل دوم ماهواره‌های استارلینک ) تا قبل از پایان سال ۲۰۲۳ وارد فاز بتا خواهد شد.
ماسک همه این موضوعات را در جریان یک رویداد در مقر اسپیس ایکس در جنوب تگزاس اعلام کرد جایی که این شرکت در حال آزمایش نسل بعدی راکت‌های استارشیپ بود. ایلان ماسک در این رویداد که به طور زنده پخش می‌شد با مایک زیورت مدیرارشد اجرایی تی موبایل روی صحنه حاضر شد. صحنه‌ای که پر از آتش بازی و جشن و برافراشتن لوگوهای اسپیس ایکس و تی‌موبایل بود.
مدیران ارشد دو شرکت در این رویداد گفتند که هدف نهایی این پروژه این است که اگر شما آسمان را می‌بینید پس به اینترنت متصل هستید.
این سرویس چگونه کار می‌کند؟
در حال حاضر کاربران سرویس استارلینک اسپیس ایکس برای اتصال به اینترنت ماهواره‌ای نیاز به دیش و ترمینال متصل به آن دارند تا بتوانند از طریق آن به یکی از ۲۸۰۰ ماهواره این شرکت که در مدار پایینی زمین قرار دارند متصل شوند. هرچند هنوز اسپیس ایکس در حال گسترش این شبکه ماهواره‌ای است و فعلا چند کشور بیشتر به آن متصل نشده‌اند اما نکته این است که ماهواره‌های فعلی به اندازه کافی قدرتمند نیستند که بتوانند سیگنال‌هایی را ارسال و دریافت کنند که تلفن‌های همراه به آن متصل شوند.
برای حل این مساله اسپیس ایکس به دنبال استفاده از آنتن‌های قدرتمندتری روی نسل دوم این ماهواره‌های استارلینک است. به گفته ایلان ماسک بدنه این ماهواره‌های نسل جدید حدود ۷ متر طول دارد و آنتن‌های آن نیز هرکدام ۵ متر از هر طرف را می‌پوشاند و به این ترتیب فضایی نزدیک به ۲۵ متر مربع را اشغال می‌کنند. به این ترتیب این ماهواره‌ها قادر به ارسال و دریافت دیتا به سطح زمین خواهند بود.
در ابتدا این سرویس پهنای باند بالایی نخواهد داشت و سرعت اینترنت آن به نسبت سرویس‌های پهن باند سریع نخواهد بود و سرعت ۲ تا ۴ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند. اما همین سرویس برای ارسال ویس و ویدیو و تماس ویدیویی کاملا کافی خواهد بود. هدف اصلی صاحبان این پروژه اتصال به اینترنت در مواقع اضطراری و در نقاطی است که به اینترنت دسترسی ندارند یا به دلایلی چون طوفان و سیل ارتباطات آنها قطع شده است.
تلفن همراه کاربر به طور خودکار در ابتدا به دکل‌های موبایل متصل می‌شود و در صورت عدم دسترسی و اتصال در آسمان به دنبال ارتباط با ماهواره خواهد گشت. نزدیک‌ترین ماهواره به موبایل کاربر متصل می‌شود و از آن طریق ارتباط برقرار خواهد شد.
مدیرعامل تی موبایل گفته است که این اپراتور این سرویس را به طور رایگان در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد و در حال حاضر شامل کل ایالات متحده، آلاسکا و هاوایی می‌شود ضمن اینکه این سرویس کل اقیانوس‌ها را هم پوشش می‌دهد. مدیر این اپراتور از سایر اپراتورهای خارجی در دنیا خواسته برای استفاده از این سرویس به تی موبایل و اسپیس ایکس بپیوندند.
به این ترتیب می‌توان انتظار داشت سایر اپراتورها هم به مرور این سرویس را ارایه کنند. البته ایلان ماسک و استارلینک نشان داده‌اند ممکن است در برخی مواقع جدا از مسیرهای تجاری اقدام به ارایه اینترنت ماهواره‌ای برای مردم یک کشور کنند چنانچه این موضوع برای اوکراین و در جریان جنگ روسیه با این کشور اتفاق افتاد.
چالشهای اتصال به موبایل با ماهواره
به جز بحث‌های رگولاتوری اسپیس ایکس چندین چالش بزرگ برای توسعه این ایده پیش روی خود دارد یکی از آنها ساخت ماهواره‌های بزرگتری است که قادر به اتصال به تلفن‌های همراه باشند.
ماسک در این زمینه گفته است: آنتن‌های این ماهواره از پیشرفته‌ترین آنتن‌ها در جهان هستند و قادر به اتصال با یک سیگنال کوچک تلفن همراه را دارند. این سیگنال باید ۵۰۰ مایل طی کند و باید توسط ماهواره‌ای دریافت شود که با سرعت ۱۷هزار مایل بر ساعت در حال حرکت است. این ماهواره باید اثر داپر ( اصطلاحی در فیزیک که می‌گوید بسامد یک موج بر اثر حرکت فرستنده یا گیرنده آن تغییر می‌کند ) را در نظر بگیرد.
چالش دیگر پرتاب چنین ماهواره‌های بزرگی به فضاست که قادر به پرتاب با راکت‌های فعلی فالکون ۹ این شرکت نیست. در واقع اسپیس ایکس باید نسل دوم ماهواره‌های استارلینک را با راکت‌های استارشیپ که قادر به حمل ماهواره‌های سنگین‌تر است به فضا بفرستد که خود این راکت نیاز به مقر پرتاب جدیدی دارد که قرار است در جنوب تگزاس ساخته شود و تکمیل آن حداقل یکسال زمان خواهد برد.
ایلان ماسک گفته که تا آماده شدن راکت استارشیب فعلا نسخه مینی ماهواره‌های استارلینک را که بتوان آن را با فالکون ۹ به فضا بفرستد آماده می‌کند.
در واقع می‌توان گفت که این ایده بلندپروازنه اتصال مستقیم موبایل به ماهواره دارای چالشهای فنی متعددی است اما ایلان ماسک نشان داده اساسا از موضوعات چالش برانگیز بیشتر استقبال می‌کند.
یک رقیب پیشگام
ایلان ماسک در راه اندازی این سرویس اتصال ماهواره به موبایل پیشگام نیست و یک شرکت رقیب به نام Lynk قرار است تا پایان امسال سرویس مشابهی را تحت عنوان BlueWalker 3 راه اندازی کند.
شرکت Lynk گفته که به طور موفقیت آمیزی تنها با یک ماهواره آزمایش کرده اما قصد دارد این موضوع را توسعه دهد.
چارلز میلر بنیانگذار Lynk گفته است که همانطور که ایلان ماسک گفته این پروژه بسیار سخت و پیچیده است اما در حالی که آنها ( اسپیس ایکس) اینکار را در لابراتوارشان آزمایش کرده‌اند شرکت Lynk اینکار را در فضا آزمایش کرده است. او می‌گوید: ما در حال حاضر تنها شرکتی در جهان هستیم که اینکار را انجام داده‌ایم.
شرکت Lynk در حال حاضر ۱۴ قرارداد با اپراتورهایی در ۳۵ کشور جهان امضا کرده و انتظار می‌رود لایسنس کمیسیون فدرال را برای ارایه تجاری این محصول به اپراتورهای خارجی را هم تا پایان سال دریافت کند.
با این حال دو نام اسپیس ایکس و تی موبایل نام‌های بزرگی در فضا و جهان مخابرات به شمار می‌روند که قطعا رقابت با آنها ساده نخواهد بود به خصوص که پشت این پروژه ایلان ماسکی ایستاده که نشان داده خوب میداند رویاهایش را چگونه به واقعیت تبدیل کند.