فردای اقتصاد: در حالیکه جنگ شدید در سودان به خصوص در پایتخت آن خارطوم در جریان است، تلاش کشورهای مختلف برای خارج کردن شهروندانشان بیش از پیش ادامه دارد.
به گزارش بخش جهانی بی‌بی‌سی، ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، خبر داد که در یک عملیات «پیچیده و سریع» دیپلمات‌های بریتانیایی از خارطوم خارج و به یک پایگاه نظامی خارج از سودان منتقل شده‌اند.|
بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا، گفت این عملیات «مشکل و خطرناک» در هماهنگی با فرانسه و آمریکا بوده که در تلاش مشابهی برای خارج کردن اتباع و دیپلمات‌هایشان هستند.
با اینحال هنوز صدها شهروند خارجی در سودان گیر افتاده‌اند و فعلا راهی برای خروج ندارند. به آنها توصیه شده تا اطلاع ثانوی هر جا که هستند بمانند.
پیش از بریتانیا، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، هم اعلام کرد که دیپلمات‌های آمریکایی و خانواده‌های‌شان از خارطوم پایتخت سودان خارج شده‌اند.
سه بالگرد شینوک و صد نفر نیروی آمریکا از جیبوتی به اتیوپی و بعد به سودان پرواز کردند و یک ساعت روی زمین ماندند تا شهروندانشان را خارج کنند.
بایدن تأیید کرد که سفارت آمریکا فعلا تعطیل شده و از جیبوتی، اتیوپی و عربستان سعودی تشکر کرد که در «موفقیت عملیات ما حیاتی بودند.»|
این جنگ خونین بین ارتش و شبه‌نظامیان «واکنش سریع» که از یک هفته پیش شروع شده چند صد کشته و هزاران زخمی و آواره بجا گذاشته و جت‌های جنگنده و هلیکوپترهای نظامی به مراکز حساس دولتی و بیمارستان‌ها حمله کرده‌اند.|
در اطراف فرودگاه اصلی خارطوم درگیری شدید جریان دارد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، این فرودگاه در دست نیروی شبه‌نظامی «واکنش سریع» است که با ارتش سودان در جنگ است. هر دو طرف مدعی تسلط بر این فرودگاه هستند.|
از این رو، خروج هوایی از سودان آسان نیست. عربستان اولین کشوری بود که هم شهروندان و دیپلمات‌های خودش هم شهروندان کشورهای دیگر را دیروز از راه دریایی از سودان خارج کرد، ۹۱ شهروند سعودی و ۶۶ شهروند ۱۶ کشور دیگر از جمله امارات، قطر، مصر و کویت.
آنها از بندر بورسودان در دریای سرخ در ۸۵۰ کیلومتری خارطوم به جده منتقل شدند.
در اتحادیه اروپا هم تلاش‌های مشترک و اضطراری برای خروج دیپلمات‌ها و شهرونداشان شروع است، از جمله در آلمان، فرانسه، هلند و یونان که هنوز برخی به نتیجه نرسیده‌اند.
ژاپن، کره جنوبی، چین و اندونزی هم عملیات خارج کردن دیپلمات‌ها و اتباعشان آغاز کرده‌اند و همینطور ترکیه، عراق، اردن، لیبی و لبنان.|
با ادامه درگیری‌ها میان دو ژنرال سودانی که یکی فرماندهی ارتش و دیگری فرماندهی نیروی شبه نظامی را بر عهده دارد، پایتخت سودان ودیگر نقاط شاهد درگیری‌های خونین خیابانی بوده است.
در پی برکناری عمر حسن البشیر، رئیس‌جمهوری سودان در سال ۲۰۱۹، این کشور را شورای انتقالی به رهبری عبدالفتاح برهان، فرمانده ارتش، اداره می‌کند. معاون برهان در این شورا، محمد حمدان دقلو، فرمانده شبه‌نظامیان موسوم به نیروی واکنش سریع است.
برای انتقال حکومت به غیرنظامیان، طرحی برای ادغام نیروهای واکنش سریع در ارتش وجود داشت. اما اختلاف ژنرال حمدان و ژنرال عبدالفتاح البرهان بر سر جدول زمانی انتقال و اینکه چه کسی ریاست نیروی یکپارچه جدید را بر عهده می‌گیرد به جنگ کشیده شد و مردم غیرنظامی هم در این میانه این نبرد گرفتار شده‌اند.
روند ناتمام گذار
سودان آماده می‌شد تا در یک روند گذار به سمت برقراری حکومت غیرنظامی‌ها گام بردارد اما حالا بیم آن می‌رود که از این مسیر شود.
جنگ قدرت بین دو فرمانده نظامی نشان می‌دهد ارتش به این زودی تمایل ندارد قدرت را به غیرنظامی‌ها واگذار کند. بن‌بست سیاسی و ماه‌ها اعتراض مخالفان، سودان را با تورم سرسام‌آور و خشونت‌های مکرر به زانو درآورده است.
پس از سرنگونی عمر البشیر، نظامی‌ها و غیرنظامی‌ها برای اداره کشور به توافق اولیه‌ای رسیدند اما در اکتبر ۲۰۲۱ ارتش کودتا کرد و قدرت را به دست گرفت.
بعد از کودتا، ارتش ابتدا عبدالله حمدوک نخست‌وزیر را خلع ید کرد و در حصر خانگی قرار داد اما او پس از امضای توافقی با رهبران کودتا برای تقسیم قدرت، مجددا به نخست‌وزیری بازگشت.اما معترضان و حامیان دموکراسی با تظاهرات بزرگ خیابانی، توافق میان آقای حمدوک و کودتاگران را نپذیرفتند و خواستار تشکیل دولتی کاملا منفک از حضور و قدرت نظامیان شدند.
جنایت علیه بشریت
نیروهای شبه‌نظامی واکنش سریع (آراِس‌اِف) به رهبری ژنرال محمد حمدان دقلو - معاون رهبر کشور- به نقض حقوق بشر و قتل دست‌کم ۱۲۰ معترض در ژوئن ۲۰۱۹ در تظاهرات و تحصن در مقر ارتش متهم است.
نیروهای واکنش سریع در سال ۲۰۱۳ عمدتا از شبه‌نظامیان «جنجوید» تشکیل شد که با شورشیان دارفور می‌جنگیدند. اخیرا دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه محاکمه علی محمد علی عبدالرحمن، رهبر سابق شبه‌نظامیان «جنجوید»، را به اتهام ۳۱ مورد جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی آغاز کرده است. در سال ۲۰۱۵، حدود ۴۰ هزار نفر از اعضای نیروهای واکنش سریع (آراِس‌اِف) به مداخله نظامی تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن پیوستند. اعضای این نیرو به لیبی هم اعزام شدند.
در حالیکه جنگ شدید در سودان به خصوص در پایتخت آن خارطوم در جریان است، تلاش کشورهای مختلف برای خارج کردن شهروندانشان بیش از پیش ادامه دارد.