فردای اقتصاد: پرونده ویژه گزارش این هفته گروه مالی کیان به بررسی شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) اختصاص داشت. تحلیلگران کیان در این گزارش تاکید کردند انتظار دارند از امسال حداقل به مدت دو سال، سبد سرمایه‌گذاری «پارسان» رنگ پالایشی به خود بگیرد. در این گزارش آمده پالایشگاه‌های سرمایه‌پذیر «پارسان» در کوتاه‌مدت از سه تحول در حوزه‌های جهانی، صنعتی و شرکتی، نفع بسیاری می‌برند. اما برای بلندمدت، پتروشیمی کیان اولویت اول گروه برای توسعه است و «پارسان» برای سایر پروژه‌های خود، تا کنون اقدام موثری انجام نداده است. در این میان از آنجایی که پیشرفت فیزیکی و مالی کیان هنوز پایین بوده و زمان بهره‌برداری از آن دور است، ارزش فعلی پروژه برای «پارسان» را ناچیز ارزیابی می‌شود.
برآورد سودآوری بالاتر پالایشگاه‌ها نسبت به بازار
در گزارش هفتگی گروه مالی کیان آمده: تحولات بازار جهانی فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی پس جنگ روسیه و اوکراین، ثبات و بهبود نسبی دستورالعمل قیمت‌گذاری نفت و فرآورده‌های نفتی، افزایش کیفیت ترکیب محصولات در پالایشگاه تبریز و تقسیم سود بهتر پالایشگاه‌های زیرمجموعه در مجامع اخیر، بر جذابیت صنعت پالایش در سال ۱۴۰۱ می‌افزایند.
تحولات جهانی: جنگ روسیه و اوکراین، نقشه مبادلات گاز و فرآورده‌های نفتی در جهان را تغییر داد و بازار حامل‌های انرژی را با تحولی ساختاری روبرو کرد. حداقل برای دو سال آینده، انتظار داریم که شرایط جهانی برای صنعت پالایش مساعد باقی بماند.
تحول در صنعت: دستورالعمل جدید نرخ‌گذاری نفت و فرآورده‌های نفتی، با لحاظ کیفیت نفت تحویلی به پالایشگاه‌ها، تخفیف خوراک بیشتری نسبت به سال گذشته به همراه دارد و از این منظر حداقل برای سال ۱۴۰۱، کل صنعت را منتفع خواهد کرد.
تحول در شرکت‌های سرمایه‌پذیر: بهره‌برداری از پروژه سولفورزدایی از نفت‌گاز پالایشگاه تبریز - به عنوان مهم‌ترین سرمایه‌گذاری پالایشی «پارسان» - برای همیشه سطح سودآوری این شرکت را بالاتر خواهد برد. کیفی‌سازی فرآورده‌های نفتی، دست پالایشگاه‌ها برای تقسیم سود را نیز بازتر گذاشته است. به نحوی که تقسیم سود پالایشگاه‌های بورسی از ۴۱درصد در سال ۱۳۹۷ به ۶۵درصد در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده است.
نگاهی به ترکیب پرتفوی «پارسان»
بیش از نیمی از پورتفولیوی سرمایه‌گذاری «پارسان»، شامل شرکت‌های پتروشیمی اوره‌ساز است. پس از آن، پالایشگاه‌های نفتی یک سوم سود پارسان در سال جاری را خواهند ساخت. در این میان گروه مالی کیان به دلایل زیر نسبت به سودآوری پالایشگاه‌ها در سال‌های آتی در مقایسه با اجماع تحلیلگران، خوش‌بین‌تر است.
۱ ورود به دوران کرک‌اسپرد بهتر، کیفی‌سازی پرسودتر: جنگ روسیه و اوکراین هم با تغییر جدی نقشه مبادلات جهانی فرآورده‌های نفتی، به افزایش سطح عمومی قیمت فرآورده‌ها دامن زد و هم با افزایش قیمت جهانی گاز، هزینه سولفورزدایی – بخوانید اسپرد قیمتی فرآورده‌های باکیفیت و کم‌کیفیت – را با افزایش قابل‌توجهی روبرو کرد. به این ترتیب، نه تنها عموم پالایشگاه‌های نفتی از بهبود کرک‌اسپردها منتفع شدند، بلکه پالایشگاه‌هایی نظیر تبریز که از طرح‌های سولفورزدایی گازوئیل بهره می‌برند، رشد مضاعفی در سودآوری تجربه خواهند کرد. تحولات جهانی به گونه‌ای رقم خورده که نمی‌توان پایان کوتاه‌مدتی برای جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه تصور کرد. به این ترتیب، شرایط بازار جهانی برای صنعت پالایش را حداقل برای دو سال آینده مساعد و سطح عمومی کرک‌اسپردها را بالا ارزیابی می‌کنیم.
۲ دستورالعمل قیمت‌گذاری منطقی‌تر و پرسودتر: دستورالعمل جدید نرخ‌گذاری نفت و فرآورده‌های نفتی برای سال مالی ۱۴۰۱، با لحاظ تخفیف مقدار گوگرد و API نفت تحویلی، حدود ۰.۵ تا ۱ دلار در هر بشکه تخفیف بیشتری شامل حال پالایشگاه‌ها کرده و نرخ خوراک را واقعی‌تر می‌کند.
۳ تقسیم سود بهتر: پالایشگاه‌های نفتی که پروژه‌های کیفی‌سازی خود را به بهره‌برداری رسانده‌اند، شرایط بهتری برای تقسیم سود خواهند داشت. پالایشگاه تبریز تا انتهای ۱۴۰۱ تا ۹۰درصد نفت‌گاز خود را سولفورزادیی خواهد کرد. در کل صنعت نیز تقسیم سود از ۴۱درصد در سال ۱۳۹۷ به ۶۵درصد در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا کرده و نوید ورود به دورانی بهتری از تقسیم سود در صنعت پالایشی را می‌دهد.