نشریه اکونومیست در آخرین شماره خود به بررسی انتخابات ریاستجمهوری ترکیه که قرار است حدود ۱۰ روز دیگر برگزار شود، پرداختهاست.
«اکونومیست» در گزارشی به همین مناسبت نوشتهاست که «اردوغان امیدوار است احساسات رای دهندگان میهنپرست را برانگیزد. اما کاریزما، اقدامات نمایشی و بذل و بخششهای او ممکن است برای پیروزی اش کافی نباشد. مردی که از سال ۲۰۰۳ تاکنون با روشی که هر روز بر استبداد او افزودهاست، بر ترکیه حکومت کرده اما اکنون بیش از همیشه در خطر از دست دادن جایگاه خود است.»
به نوشته «اکونومیست» «اکثر نظرسنجیها نشان میدهند که اردوغان با اختلاف اندکی از رقیب خود عقب است. اگر اردوغان شکست بخورد، این موضوع میتواند یک تغییر سیاسی خیرهکننده با پیامدهای جهانی باشد. مردم ترکیه آزادتر و - به مرور زمان – مرفهتر خواهند شد. یک دولت جدید روابط آسیب دیده با غرب را ترمیم خواهد کرد. (ترکیه یکی از اعضای ناتو است، اما در زمان اردوغان بازیگری مخرب در خاورمیانه بوده و روابط نزدیکتری با روسیه دنبال میکند.) مهمتر از همه، در دورهای که حکومت مستبدان از مجارستان تا هند در حال گسترش است، خروج مسالمتآمیز اردوغان از قدرت، به دموکراتها در همه جای جهان نشان می دهد که میتوان مستبدان هم را شکست داد.»
اکونومیست در ادامه این مقاله نوشتهاست: «ترکیه، کشوری با درآمد متوسط، با ۸۵ میلیون نفر در تقاطع بین آسیا، اروپا و خاورمیانه. اردوغان مانند دیگر مستبدان سراسر جهان، با تضعیف سیستماتیک نهادهای دموکراتیک به حکمرانی خود ادامه دادهاست. مخالفان اردوغان که شامل اتحاد شش حزب هستند اما وعده احیای نهادهای دموکراتیک را دادهاند.»
به نوشته اکونومیست کمال قلیچداراوغلو، نامزد مخالفان وعده داده که در صورت به رسیدن به قدرت، استقلال بانک مرکزی را احیا خواهد کرد، تورم را به زیر ۱۰ درصد کاهش دهد و روند کنونی سرمایهگذاری خارجی را معکوس کند»
این مجله مشهور انگلیسی در ادامه مینویسد: «اما اقتصاد همه مشکل نیست. دموکراسی بر حمایت از زندگی انسانها نیز استوار است. مانند بسیاری دیگر از مستبدان، اردوغان قوه قضاییه را بیخاصیت و رسانهها را تا حدودی از طریق ارعاب و تا حدودی از طریق فروش سازمانیافته به نزدیکانش سرکوب کردهاست. او از طریق تغییرات قانون اساسی در سال ۲۰۱۷ عملا پارلمان را دور زدهاست. قلیچداراوغلو در مقابله وعده داده که که این روند را تغییر دهد. دادستانهای منسوب اردوغان، فعالان و سیاستمداران را با اتهامات ساختگی «تروریسم» مرعوب کردهاند. زندانیان سیاسی ترکیه شامل رهبر حزب اصلی کرد - سومین حزب بزرگ ترکیه که با تهدید انحلال مواجه است از جمله این فعالان و سیاستمداران هستند. شهردار استانبول که از حزب مخالف اردوغان است با زندان و ممنوعیت فعالیت سیاسی مواجه شدهاست. سیاستمداران سابق دولت از انتقاد از رئیسجمهور میترسند و پیش از اینکه درباره او با رسانهها صحبت کنند، قول میگیرند که ناشناس باقی بمانند. اگر اردوغان دوباره انتخاب شود، همه اینها بدتر می شود، اما در صورت شکست اوضاع میتواند بهتر شود.»
اکونومیست میافزاید: «پیروزی اپوزیسیون نیز برای همسایگان ترکیه مفید خواهد بود و از نظر ژئوپلیتیک برای غرب ارزش زیادی دارد. ترکیه اگرچه هنوز رسما نامزد پیوستن به اتحادیه اروپاست اما این روزها تقریباً به طور کامل با بقیه اروپا بیگانه شدهاست. با این حال، قلیچداراوغلو میتواند متعهد بشود که به احکام دادگاه اروپایی حقوق بشر احترام بگذارد و شروع به آزادی زندانیان سیاسی کند. اروپا باید با احیای برنامه ویزا برای شهروندان ترکیه، بهبود دسترسی آنکارا به بازار واحد اتحادیه اروپا و همکاری نزدیکتر در زمینه سیاست خارجی از این تغییر در ترکیه استقبال کند.»
با رفتن اردوغان مستبد، شکاف ترکیه با ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) باید شروع به ترمیم کند. مخالفت ترکیه با الحاق سوئد به اتحادیه اروپا از بین خواهد رفت. روابط با آمریکا که به دلیل ارتباط نزدیک اردوغان با ولادیمیر پوتین و حملات به نیروهای کرد در سوریه مسموم شدهاست، بهبود خواهد یافت. ترکیه جدید اما، سیاست اردوغان درباره اوکراین را حفظ خواهد کرد. این کشور همچنان پهپادهای اوکراین را تامین خواهد کرد، اما به تحریمها علیه روسیه نمی پیوندد زیرا به شدت به توریستهای روسی و گاز این کشور نیازمند است.
مهمتر از هر یک از اینها، سیگنالی است که پیروزی اپوزیسیون برای دموکراتها در همه نقاط جهان ارسال میکند. در سطح جهان، بیشتر و بیشتر مستبدان بالقوه، دموکراسی را بدون از بین بردن کامل آن -اما با از بین بردن قواعد و نهادهایی که قدرت آنها را محدود میکند- از بین بردهاند. V-Dem، یک سازمان تحقیقاتی، اعلام کردهاست که بیش از ۴۰ کشور نسبت به پایان جنگ سرد، به زمره کشورهای دارای نظام انتخاباتی اما استبدادی اضافه شدهاند. این فهرست میتواند افزایش یابد: آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیسجمهور مکزیک، تلاش کردهاست که قوه قضاییه و اقتدار انتخاباتی این کشور را تضعیف کند.
امیدی برای سرکوبشدگان
اگر اردوغان شکست بخورد، نشان میدهد که روند فرسایش دموکراسی را میتوان معکوس کرد و چگونه میتوان این کار را انجام داد. احزاب اپوزیسیون دموکراتیک باید خطر را بشناسند و قبل از اینکه خیلی دیر شود، متحد شوند. در هند یک اپوزیسیون غیرمنسجم به نارندرا مودی، نخست وزیر مستبد، اجازه دادهاست که با ۳۷ درصد آرا بر کشور مسلط شود. اکنون رهبر اصلی اپوزیسیون با مجازات زندان مواجه شدهاست. وضعیت در لهستان کمتر وخیم است، اما اپوزیسیون این کشور نیز انتخابات را یکی پس از دیگری در برابر حزب پوپولیست حاکم باختهاست.
ائتلاف ملی مخالف ترکیه در حال حاضر بسیار بهتر از سایر اپوزیسیونها در سایر کشورها عمل کردهاست. کیلیچداراوغلو ممکن است سیاسمتداری کسل کننده باشد، اما او خالق سرسخت اجماع علیه اردوغان و به طرز عجیبی فروتن است. اگر او پیروز شود، لحظهای بزرگ برای ترکیه، اروپا و مبارزه جهانی برای دموکراسی واقعی خواهد بود. اردوغان در سالهای اولیه ریاستجمهوریاش کارهای مثبتی انجام داد، اما انباشت مداوم قدرت، مسیر او را تغییر داد.
اکونومیست در انتهای این یادداشت نوشتهاست: «ما از کمال قلیچداراوغلو به عنوان رئیس جمهور بعدی ترکیه صمیمانه حمایت میکنیم.»