فردای اقتصاد: گزارشهای گمرک نشان میدهد از ابتدای دهه ۹۰ تا کنون، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ایران ارزانتر شده و در مقابل متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی گرانتر شده است. آیا این به معنای ارزانفروشی و در مقابل خرید گران ایران از شرکای تجاری است؟
روند ۱۱ساله تجارت خارجی ایران نشان میدهد که متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ایران از رقم ۵۲۰دلار در سال ۱۳۹۱ به ۴۳۴دلار در سال ۱۴۰۱ رسیده که به معنی کاهش حدود ۱۷درصدی قیمت هر تن کالای صادراتی ایران طی ۱۱ سال است. در مقابل هر تن کالا وارداتی از ۱۳۵۴دلار به ۱۶۰۱دلار در سال ۱۴۰۱ رسیده است. آمارهای ۱۱ساله نشان میدهد با گذشت زمان، کالاهای صادراتی کشور را ارزانتر فروختیم و کالای مورد نیاز کشور را گرانتر وارد کردیم. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که هرچه حجم تجارت خارجی کشور افزایش یابد، منفعت کمتری نصیب کشور میشود.
البته بخشی از این نوسان به قیمتهای جهانی برمیگردد. ایران عمدتا کالاهای خام صادر میکند و در نتیجه با نوسان قیمت کالاهای خام، متوسط قیمت صادراتی تغییر میکند. همچنین به نظر میرسد با شدت گرفتن تحریمها، ارزش کالاهای صادراتی احتمالا به خاطر تخفیفها کمتر شده است. در سمت واردات هم بخشی از رشد سال ۱۴۰۱ به نظر میرسد به بالا بودن قیمت برخی مواد غذایی به دلیل جنگ اوکراین مرتبط باشد.