هزینه فرصت به زبان ساده: فرض کنیم جان جوانی است که صد و پنجاه هزار دلار به ارث می‌برد و تصمیم می‌گیرد کل مبلغ را برای یک ماشین لوکس جدید خرج کند. همانطور که همه ما می‌دانیم، یک خودروی صفر به محض خروج از نمایندگی فروش، مقداری ارزش از دست می‌دهد و روند استهلاک هم مداوم وجود خواهد داشت. جان احتمالاً به محض اینکه با ماشین جدیدش راه افتاد، بیست هزار دلار از دست داد. او بعد از مدتی ازدواج می‌کند و خانه می‌خواهد. بنابراین او ماشین دست دوم خود را به قیمت پنجاه هزار دلار می فروشد و از آن مبلغ به عنوان پیش‌پرداخت وام مسکن استفاده می‌کند.

آیا جان صد هزار دلار از دست داد؟ نه! او خیلی بیشتر ضرر کرد زیرا فرصت استفاده بهتر از صد و پنجاه هزار دلار اولیه را از دست داد. شاید این مبلغ برای خرید خانه برای او کافی بود و در نتیجه او هم از پرداخت اجاره خلاص می‌شد و قیمت خانه نیز احتمالاً افزایش می‌یافت. شاید باید روی تحصیلاتش سرمایه‌گذاری می‌کرد تا شغل بهتری پیدا کند. یا اصلاً او می‌توانست یک کسب‌وکار راه بیندازد.

اینها فقط چند نمونه است که نشان می‌دهد او فقط صد هزار دلار از دست نداده است. او همچنین فرصت استفاده بهتر از کل مبلغ ۱۵۰ هزار دلار را از دست داد و این همان مفهوم «هزینه فرصت» است. از آنجایی که هر منبعی مانند پول یا زمان را می‌توان به انواع مختلفی استفاده کرد، هر تصمیمی که می گیرید هزینه فرصت دارد. هنگام خرید یک خودرو، سینمای خانگی یا هر چیز دیگری به جای صرفاً قیمت، به هزینه فرصت فکر کنید. همین کار را هنگام سرمایه‌گذاری پول خود در دارایی‌هایی مانند سهام یا هنگام سرمایه‌گذاری در وقتتان انجام دهید.

هزینه فرصت چیست؟

وقتی بین دو فرصت در زندگی، یکی را انتخاب می‌کنیم، طبیعتاً منافع فرصتی که انتخاب نکرده‌ایم را از دست می‌دهیم. در اقتصاد به این منافع از دست رفته، که به‌خاطر انتخاب فرصت اول به‌دست نیامده‌اند، «هزینه فرصت از دست رفته» یا به اختصار هزینه فرصت (Opportunity Cost) گفته می‌شود.

دغدغه اصلی افراد استفاده از بهترین فرصت‌ها برای بهره‌مندی بیشتر از موقعیت‌های موجود است. هر چه هزینه فرصت از دست رفته کمتر باشد، به این معنا است که گزینه بهتری را انتخاب کرده‌ایم.

• رسانه تصویری «فردای اقتصاد» برای آموزش این مفاهیم کلیدی به تهیه و دوبله ۱۰۰ ویدئوی کوتاه (بین یک تا ۲ دقیقه) از محتواهای معتبر علمی مبادرت کرده است.