فردای اقتصاد: میانگین تورم دنیا بیش از دو دهه است که به بازه کمتر از سه درصد رسیده است. در حالی که نه تنها ایران رکورددار طولانی ترین تورم ثبت شده تاریخ دنیاست، بلکه همزمان در فروردین ۱۴۰۲ رکورد ۷۹ ساله تورم خود را نیز ثبت کردیم. این هم دهه هاست که مسئله تورم را حل نکرده ایم و هم در اوج مشکل تورم نیز قرار داریم.
کاهش تورم در دنیا به سادگی نشان داده است که تورم درمان دارد، و این درمان بارها و بارها در انواع کشورها آزمون پس داده و موفق شده است. همچنین نکته این است که تمام کشورهایی که دچار تورم و ابرتورم شده اند، الگوی مشابهی داشتند: دولت بی نظم و بی قاعده، ناترازی بودجه، انتشار پول برای پوشش کسری.
توصیه علم اقتصاد برای مهار تورم به طور کلی چند گزینه است: حاکمیت صادق، شفاف و پاسخگو که هزینه کرد و درآمدهای آن شفاف، مشخص و در تناسب با یکدیگر است. حاکمیتی که بیش از آنچه دارد هزینه نمیکند. حاکمیتی که مالیات تورمی نمی‌گیرد چرا که مالیات تورمی بدترین نوع مالیات گیری است. مالیات تورمی یعنی دولت هر میزان که میخواهد خرج میکند، و نهایتا به واسطه تورم آن را از مردم می‌گیرد و اشکال آن این است که اولا فشار زیادی بر طبقه پایین جامعه وارد میکند، و به نوعی بر خلاف رسالت بازتوزیع دولت که باید از طبقات ثروتمند گرفته و به طبقات کم درآمد کمک کند، در مالیات تورمی، دولت از قشر کم درآمد گرفته به قشر پردرآمد کمک میکند و متاسفانه در کشور ما مالیات تورمی بسیار رایج است.
ما در اقتصاد ایران، دچار مشکلات اقتصاد سیاسی ای هستیم که مانع از این هستند که توصیه های علمی قابل پیاده سازی باشند که در نمودار زیر مشخص شده و در ویدئو توضیحات مربوط به نمودار ارائه شده است.
اما در ایران در تقابل با چنین رویکردهایی برخی سعی میکنند توضیحاتی را از تورم ارائه کنند که ویژگی مشترک همه این دیدگاهها این است که سعی میکند هیچ محدودیتی را برای دولت (نه فقط به معنای قوه مجریه)، اعم از محدودیت در هزینه کرد، در شفافیت و در پاسخگویی ایجاد نکند. و همچنین ویژگی مشترک دیگر این دیدگاهها این است که اصولا در بطن خود رانتی را برای گروههای قدرت ایجاد میکند و نهایتا همه فشار سیاستهای پیشنهادی برای مردم است در حالیکه توسط ادبیات و توصیه های پوپولیستی کادو پیچ شده است. خلاصه ای از این دیدگاهها و منافعی که برای گروههای قدرت دارد در زیر آمده است.
توضیحات بیشتر را در ویدئو که بخشی از برنامه گفتگوی فرداست ببینید.
ویدئوی پیوست شده بخشی از برنامه گفتگوی فردا با موضوع "متهم ردیف اول تورم؛ فشار هزینه یا چاپ پول؟" است.
به علاقه‌مندان به موضوع فوق موارد زیر پیشنهاد می‌شود:
چرا تورم رکورد ۷۹ ساله را زد؟
کمال درویش که بود و چه کرد؟
ترکیب کل‌های پولی به نفع یا به زیان تورم؟
دومین جهش تورمی قرن در اقتصاد ایران
معمای مهار تورم در اقتصاد ایران
معنای سیاسی کسری بودجه مزمن
افسار نقدینگی دست کیست؟
اقتصاد ایران شبیه کدام است؛ روسیه یا آرژانتین؟
چرا اصلاحات ساختاری بودجه شکست خورد؟
چرا ایران از تله بحران ارزی خارج نمی‌شود؟
درآمدهای نفتی چگونه توسعه را متوقف میکند؟
چشم‌انداز تورمی کشور
مادر اقتصاد دستوری کیست؟
نشست دلارزدایی از اقتصاد و مهار تورم + فایل صوتی
چرا تورم دوباره صعودی شد؟