فردای اقتصاد: اوره مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین کود شیمیایی جهان است و در فرآیندی دومرحله‌ای از گاز طبیعی یا زغال‌سنگ تولید می‌شود. کود اوره در حاصلخیزی خاک و افزایش تولید محصولات کشاورزی نقش اساسی دارد. رشد اخیر قیمت غلات در بازارهای جهانی سبب رشد شدید تقاضا و به تبع آن افزایش قیمت اوره شده است. تولیدکنندگان اوره در ایران، در حال حاضر ۶ شرکت پتروشیمی هستند که سهام ۵ شرکت در بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد. پتروشیمی‌های پردیس، کرمانشاه، خراسان و شیراز که با ظرفیت کامل اوره تولید کرده و بورسی بوده و شرکت اوره لردگان، در بازار پایه معامله می‌شود. پتروشیمی رازی از دیگر تولیدکنندگان این محصول است که در بازار سرمایه حضور ندارد. در این گزارش سه شرکت پتروشیمی پتروشیمی کرمانشاه (کرماشا)، پتروشیمی خراسان (خراسان) و پتروشیمی شیراز (شیراز) به عنوان ۳ اوره‌ساز مطرح بورس با نگاهی به گزارش اجماع تحلیلگران گروه مالی کیان برای دو فصل بهار و تابستان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در گزارش اجماع منتشرشده توسط گروه مالی کیان، نظر کارشناسان برای پیش‌بینی سود فصل تابستان اوره‌سازان تغییر کمتر از ۱۰ درصدی را برای شرکت‌های بورسی این صنعت ارائه داده‌اند. پتروشیمی کرمانشاه با افزایش ۸درصدی پیش‌بینی سود فصل تابستان نسبت به سودمحقق شده فصل بهار بهترین وضعیت را داشته و پتروشیمی خراسان با کاهش ۶درصدی و پترشیمی‌خراسان با کاهش ۸ درصدی وضعیت کاهشی را نسبت به فصل بهار را در پیش‌بینی‌ها نشان داده‌اند.
بررسی بازار جهانی اوره
روسیه و اندونزی به‌ترتیب بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوره در جهان هستند. اوره در هفته های اخیر پس از خبر تعطیلی کارخانه‌های مهم اوره‌ساز اروپا روند صعودی را در پیش گرفت و نرخ اوره فوب ایران به بالای ۵۰۰دلار در تن رسید، همچنین قیمت گاز نیز بر افزایش نرخ سبد قیمتی اوره تاثیر به سزایی داشت؛ این مهم زمانی اتفاق افتاد که روسیه در نیمه آگوست اعلام کرد در ۳۱ آگوست تا ۲سپتامبر به دلیل تعمیرات خط نورد استریم(خط لوله گاز روسیه به اروپا) توقف خواهد یافت. ضمن آنکه دو کشور درگیر جنگ، یعنی روسیه و اوکراین، نقش مهمی در بازار مواد غذایی و کودها دارند. سهم این دو کشور از تجارت جهانی گندم ۲۶درصد، دانه‌های روغنی و روغن خوراکی ۱۰درصد و کود ۱۳درصد است. تداوم جنگ میان این کشورها سبب رشد شدید قیمت مواد غذایی که خود عاملی برای رشد قیمت اوره در بازارهای جهانی است، شد. در این میان طبق پیش‌بینی‌های سازمان جهانی غذا، با رشد جمعیت تا سال ٢٠٢٢ رشد تقاضا برای اوره بیشتر از عرضه آن خواهد بود. اوره سهم بیش از ۵٠درصدی از کودهای مصرفی در مصارف کشاورزی دارد. در زمان کشت محصولات با توجه به افزایش تقاضا برای اوره، قیمت اوره هم روند صعودی به خود می‌گیرد. در فرآیند تولید اوره، پتروشیمی‌ها گاز طبیعی و بعضا گاز ترش را دریافت کرده و در مرحله اول به آمونیاک تبدیل می‌کنند و بعد از آن آمونیاک به اوره تبدیل می‌شود. آمونیاک به دلیل مایع بودن و هزینه حمل زیاد، معمولا چندان به فروش نمی‌رسد و به اوره تبدیل می‌شود.
اوره‌سازان بورسی
پتروشیمی کرمانشاه(کرماشا): پتروشیمی کرماشا با میانگین نرخ ۱۳میلیون و ۵۰۰هزار تومانی اوره که محصول اصلی این شرکت را شامل می‌شود، درآمد ۱۸۵۵ میلیارد تومانی در سه ماه نخست سال را برای خود به ثبت رساند و در نهایت سود ۳۷۴ تومانی را در صورت مالی بهار خود محقق کرد. اما با میانگین نرخ فروش ۱۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی این شرکت در دو ماه اول تابستان، درآمد ۹۹۵ میلیارد تومانی را برای خود به ارمغان آورده است که ۵۳ درصد درآمد فصل بهار «کرماشا» بود. از سوی دیگر به دلیل صادرات کم این شرکت و عرضه اوره حمایتی به کشاورزان با نرخ مصوب، به نظر می‌رسد تولید و فروش شهریورماه، مهم‌ترین عامل برای تحقق پیش‌بینی سود اجماع برای فصل تابستان یعنی ۴۰۵تومان باشد.
وضعیت فروش پتروشیمی کرمانشاه در فصل بهار نیز عمدتا با نرخ اوره صادراتی بود که این روند در تابستان نیز تکرار شد و فروش اوره صادراتی این شرکت در مردادماه، ۱۹ هزار تن بود که نسبت به تیرماه افزایش ۳۴ درصدی را نشان می‌دهد. این رشد برای فروش اوره حمایتی ۲۳ هزار تن ثبت شده است که نسبت به تیرماه از رشد ۱۱۹درصدی حکایت می‌کند.
پتروشیمی خراسان: پتروشیمی خراسان در فصل بهار با میانگین نرخ اوره صادراتی ۱۵ میلیون و۲۰۰هزار تومان (به عنوان محصول اصلی این شرکت در فروش)، توانست درآمد ۲هزار و ۴۴میلیارد تومانی را برای این شرکت به ثبت رساند؛ این میزان درآمد سود ۷۰۹ تومانی به ازای هر سهم را برای این شرکت در سه ماه نخست سل به ارمغان آورده است. این شرکت در دو ماه نخست تابستان، با درآمد ۲هزار و ۱۳ میلیارد تومانی بیش از ۹۹درصد درآمد فصل بهار خود را محقق کرده است.
از جمله دلایل رشد بالای درآمدهای خراسان،سهم بالای اوره صادراتی این شرکت در سبد محصولات این شرکت است که در دو ماه تابستان به میزان ۱۱۵هزار تن فروش را در صورت‌های مالی خود ثبت کرده است که با میانگین نرخ ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در هر تن، علی‌رغم کاهش نرخ نسبت به فصل بهار توانسته درآمد بسیار خوبی را برای خراسان به ارمغان بیاورد (سود فصل تابستان گزارش اجماع بنا بر بدبینی به بازار جهانی اوره ۶۶۶تومان یعنی ۶ درصد کمتر از بهار پیش‌بینی شده است).
پتروشیمی شیراز: پتروشیمی شیراز با درآمد ۲هزار و ۴۱ میلیارد تومانی در فصل بهار توانسته سود ۴۶۳تومانی در صورت مالی سه ماهه خود محقق کند. از سوی دیگر درآمد این شرکت در دو ماه نخست تابستان ۲هزار و ۱۵ میلیارد تومان بود. به این ترتیب پتروشیمی شیراز توانست بیش از ۹۹درصد درآمد فصل بهار خود را محقق کند. این درآمد با میانگین نرخ ۱۲ میلیون و۶۰۰هزار تومان اوره غیرحمایتی محقق شده است.
وضعیت فروش محصولات این شرکت نیز به سمت افزایش فروش اوره غیرحمایتی در فصل تابستان پیش رفته است که بیش از ۱۰ درصد اختلاف نرخ بین فروش این دو محصول وجود دارد؛ همچنین نکته قابل توجه فروش اوره شیراز نزدیک شدن نرخ‌های اوره حمایتی، صنعتی و صادراتی است که نوع حمایتی و صادراتی برای این شرکت از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. آمار فروش اوره صادراتی این شرکت در مردادماه با کاهش ۲۵درصدی مواجه شد و فروش اوره حمایتی این شرکت نیز با افزایش ۳۸ درصدی همراه شد، اما از آنجا که نرخ اوره صادراتی به اوره حمایتی نزدیک شده است، اثر منفی بر درآمد مرداد این شرکت نداشته است. تحلیگران در گزارش اجماع، سود تابستان این شرکت را با ۸ درصد کاهش نسبت به فصل بهار، ۴۲۸ تومان پیش‌بینی کرده است.
تغییر مفروضات جهانی برای اوره‌سازان
محمد احمدیان، کارشناس بازار سرمایه و حوزه پتروشیمی پیرامون پیش‌بینی‌های شرکت‌های تولیدکننده اوره به «فردای اقتصاد» گفت: در زمان انتشار گزارش اجماع تحلیلگران شرایط به اینگونه بود که قیمت‌ها از سقف تاریخی فاصله گرفته بودند و وارد یک فاز رکود و اصلاحی شدیدی شده بودند. همچنین هند که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده اوره و به نوعی تعیین‌کننده قیمت‌های جهانی اوره است، در معاملات خود کاهش تقاضا را وارد دستور کار کرده بود. پس انتظار برای آینده نرخ اوره چنان مثبت نبود و همین موضوع باعث شد در مورد صنعت اوره پیش‌بینی‌ها منفی باشد.
به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه، در دو هفته اخیر یعنی بعد از انتشار گزارش اجماع، اتفاقات جدیدی در این صنعت رخ داد:
۱ – موج گرمایی قدرتمندی مناطق شمالی چین را فرا گرفت که این رویداد باعث افزایش تقاضا برای برق در این کشور شد. این تقاضا برای برق به افزایش تقاضا برای گاز منجر شد و قیمت گاز را افزایش داد.
۲ – جنگ بین روسیه و اکراین که در ماه‌های گذشته تقاضای گاز را چندین بار افزایش داده بود بار دیگر با قطع کردن جریان ورودی گاز به اروپا توسط روسیه، تقاضا را دو چندان کرد که در نهایت به تعطیل شدن شرکت‌های تولید اوره اروپا منجر شد و کاهش تولید اوره را رقم زد.
مجموع این اتفاقات در دو هفته اخیر باعث شد پیش‌بینی برای قیمت گاز در ماه‌های آتی صعودی باشد و تقاضا برای اوره در دنیا را افزایش دهد.
افزایش پیش‌بینی سودآوری «کرماشا» در تابستان برخلاف اوره‌سازان دیگر به دلیل احتمال بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ای این شرکت است.