دکتر سید منتظر شبَّر درباره فواصل زمانی مجاز اهدای خون، بیان کرد: آقایان در یک سال ۴ مرتبه و خانمها در یک سال ۳ مرتبه میتوانند خون اهدا کنند. در هر بار اهدای خون نیز ۴۵۰ سیسی خون گرفته میشود و بدن هم به راحتی توانایی جبران این میزان خون گرفته شده را دارد و بعد از ۴ هفته این مقدار خون در بدن بازسازی میشود.
فرآوری خونهای اهدایی و احصاء سه فرآورده خونی
وی درخصوص محصولاتی که از خونهای اهدایی تولید میشود نیز به ایسنا توضیح داد: با فرآوریهایی که روی هر واحد خونی که اهدا میشود، انجام میشود، سه فرآورده از آن احصا میشود که شامل گلبولهای قرمز، پلاسما و پلاکت است. گلبولهای قرمز برای کسانی که نیاز به خون دارند، پلاسما برای دارو، فاکتورهای انعقادی و پلاکت نیز برای کسانی که دچار افت پلاکت هستند مانند کسانی که تحت شیمیدرمانی هستند، استفاده میشود. بر این اساس یک واحد خون که شامل ۴۵۰ سیسی است به ۳ فرآورده دیگر تبدیل میشود و هرکدام از آنها میتواند جان یک نفر را نجات دهد.
شبَّر ادامه داد: در گذشته روند به این شکل نبود و اگر یک واحد خون اهدا میشد کل آن هم تزریق میشد و تنها میتوانست به یک انسان کمک کند؛ اما اکنون میتوانیم به افراد دیگری هم کمک کنیم.
عمر سه روزه پلاکت
او با تاکید بر اهمیت اهدای پلاکت خون، بیان کرد: گلبول قرمز یک ماه و پلاسما مدت زمان بیشتری قابلیت نگهداری دارند؛ در حالی که عمر پلاکتها سه روز است و در بیمارستانها بسیار مورد نیاز است؛ به همین دلیل مردم تنها به ذخایر خوب خونی توجه نکنند و بدانند در مورد پلاکتهای خونی نیاز مداوم وجود دارد. پلاکت برای مبتلایان به سرطان خون، کسانی که تحت شیمی درمانی هستند و یا بیماران پیوندی استفاده میشود اما توانایی بهبود بیماری آنها را ندارد ولی تا زمان تکمیل درمان جلوی خونریزی و مرگ افراد را میگیرد. برای پلاکت هیچ جایگزینی وجود ندارد و اهمیت بسیار بالایی در انعقاد خون دارد.
گروه خونی O مثبت بیشترین نسبت نیاز و اهدای خون
وی درباره سهم گروههای خونی در کشور، تصریح کرد: گروه خونی O مثبت بیشترین نسبت را در بُعد نیاز و اهداکنندگان دارد چنانچه در حال حاضر یک سوم ذخایر خونی ما در تهران گروه خونی O مثبت است. به طور کلی گروههای خونی مثبت فقط میتوانند به گروههای مثبت خون اهدا کنند اما در مورد گروههای خونی منفی چنین نیست و این سبب میشود نیازمان به گروههای خونی منفی بیشتر باشد؛ اما این موضوع نباید سبب عدم اهدای خون در گروه خاصی شود و همواره از مردم میخواهیم فارغ از گروه خونی خود برای اهدای خون مراجعه کنند.
حداقل و حداکثر سن مجاز برای اهدای خون
او تاکید کرد: در استان تهران چندین نفر (مرد) اهدا کننده مستمر خون داریم چنانچه حتی افرادی را در جامعه آماری خود داریم که نزدیک به ۲۰۰ بار خون اهدا کردهاند. برای کسانی که هیچ وقت خون اهدا نکرده باشند بالاتر از ۶۵ سال خون نخواهیم گرفت؛ چراکه ممکن است برای سلامتی خود آنها ضرر داشته باشد اما اگر فرد پیش از آن هم اهدا کننده مستمر خون بوده باشد، بدنش به این روند عادت کرده است و تا ۷۰ سالگی میتواند اهدای خون انجام دهد. حداقل سن اهدای خون نیز 18 سال است.
بررسی سلامت خونهای اهدایی هم تراز با جهان
وی با بیان اینکه ایران در غربالگری و بررسی سلامت خونهای اهدایی در بالاترین سطح علمی قرار دارد، اظهار کرد: آزمایشات علمی با دستگاههای بسیار پیشرفته و پرسنل آموزش دیده انجام میشود اما، هم ایران و هم سایر کشورهای دنیا تا به امروز نتوانستهاند با آزمایشات، تمام غربالگریهای ممکن را انجام دهند چون شناسایی برخی بیماریها نیازمند گذر زمان هستند بنابراین؛ به مصاحبه پزشکی و معاینه قبل از اهدای خون بسیار اهمیت میدهیم. به عنوان مثال اگر فرد سابقه سفر به مناطق خاصی از جهان را داشته باشد به او توصیه میکنیم پس از ۳ تا ۶ ماه بعد برای اهدای خون مراجعه کند تا اگر خدایی نکرده به بیماری خاصی مبتلا شده بود بتوان این موضوع را متوجه شد.
اعلام وجود بیماری خاص به اهدا کنندگان خون
مدیرکل انتقال خون استان تهران تاکید کرد: از سوی دیگر اگر پس از آزمایشاتی که بر خون اهدا شده توسط افراد انجام میشود، مشخص شود که فرد به یک بیماری خاصی مبتلا است که شاید خودش هم از آن بیاطلاع باشد ما این موضوع را طی تماس به اطلاع فرد میرسانیم. در واقع علت تاکید ما برای به همراه داشتن کارت ملی در مراجعه اول اهدای خون این است که بانک اطلاعاتی خود را از او تکمیل کنیم تا بتوانیم در صورت بروز چنین مشکلاتی به او اطلاع دهیم. وزارت بهداشت نیز مراکزی را برای پیگیری برخی بیماریها به ما معرفی کرده است که ما بیماران را به آن مراکز ارجاع میدهیم.
وی افزود: از آنجایی که تستهای ما غربالگری بیماریها است که بسیار حساس هستند گاهی اوقات ممکن است پس از انجام تستهای تخصصیتر مشخص شود که پاسخ تست فرد منفی بوده است اما در صورت مثبت شدن تست تشخیصی دوم فرد به درمانگاههای مخصوص ارجاع داده میشود.
خون ایرانیان به هیچ کشوری ارسال نمیشود
مدیرکل انتقال خون استان تهران، تاکید کرد: در مباحث علمی ما شانه به شانه کشورهای پیشرفته در حرکت هستیم و در بحث اهدای خون نیز جزو بهترین کشورهای دنیا هستیم. خون در ایران کاملا داوطلبانه تامین میشود و ذکر این نکته ضروری است که به هیچ عنوان خون دریافت شده از مردم قابل انتقال به خارج از کشور نیست و این شبههای که برخی افراد مغرض مطرح میکنند و میگویند ما خون را به سایر کشورها میفرستیم به هیچ عنوان امکان و صحت ندارد. شاخصهایی که برای سلامت اهدای خون در نظر گرفته میشود، کشور به کشور متفاوت است و این موضوع امکان پذیر نیست که ما به جایی خون بفرستیم.