اکونومیست «شاخص زیستپذیری شهرها» را برای سال ۲۰۲۳ منتشر کرد. این شاخص در نظرسنجی سال ۲۰۲۳ به طور قابل توجهی افزایش یافته است و به بالاترین حد خود در ۱۵ سال گذشته رسیده است، زیرا جهان در حال عبور از همهگیری کرونا است و امتیاز مراقبتهای بهداشتی و آموزشی در بسیاری از شهرهای آسیا، خاورمیانه و آفریقا بهبود یافته است. با این حال، در پی بحبوحه چندین مورد از ناآرامیهای مدنی در کشورهای مختلف، امتیاز ثبات نسبت به سال قبل کمتر شده است و شاهد افزایش بیثباتی در جهان هستیم.
شاخص زیستپذیری ارزیابی میکند که کدام مکانها در سراسر جهان بهترین یا بدترین شرایط زندگی را فراهم میکنند. این شاخص طیف وسیعی از کاربردها را میتواند داشته باشد؛ بهطور مثال از طراحی بستههای کمک هزینه برای کارمندانی که به ماموریت میروند تا سنجش سطح توسعه شهرها. در این نظرسنجی بیش از ۳۰ متغیر اثرگذار بر زندگی مورد سنجش قرار میگیرد. این متغیرها در پنج دسته کلی ثبات، بهداشت، فرهنگ و محیط زیست، آموزش و زیرساخت قرار دارند.
اروپاییها در صدر بهترین شهرهای جهان
برای دومین سال متوالی، وین، پایتخت اتریش، بر اساس طیف گستردهای از شاخصها، عنوان قابل زندگیترین شهر جهان را به خود اختصاص داد و پس از آن کپنهاگ در رده دوم قرار گرفته است. سیدنی و ملبورن در استرالیا هر دو جهش کردند و رتبههای سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند. این شهرها با گذار از کرونا توانستند بهبود رتبه قابل توجهی داشته باشند. سه شهر کانادایی ونکوور، کلگری و تورنتو هم جزو ده شهر برتر جهان برای زندگی قرار گرفتند. به غیر از این شهرها، دو شهر سوییسی، یک شهر از نیوزیلند و یک شهر آسیایی یعنی اوزاکا ژاپن هم جزو ده شهر زرتر دنیا برای زندگی قرار گرفتهاند.
البته در همین حال از ۱۰ شهری که بیشترین افت را در رتبهبندی داشتند، سه شهر از انگلیس (ادینبورگ، منچستر و لندن) و دو شهر در ایالات متحده (لس آنجلس و سن دیگو) بودند. همچنین بر اساس این نظرسنجی، اکثر شهرهای چین در مقایسه با نتایج سال گذشته «به طور کلی کم تغییر بودند».
رشد آسیاییها
شهرهای آسیا-اقیانوسیه برخی از بهبودیافتهترین شهرها در فهرست اکونومیست بودند. بهطوری که ۸ شهر از ۱۰ شهری که بیشترین رشد رتبه را داشتند از این منطقه بودند. ولینگتون نیوزلند با ۳۵ پله صعود در جایگاه بیست و سوم قرار گرفت و در حالی که اوکلند نیوزلند با ۲۵ پله صعود مشترکا در رتبه ۱۰ قرار گرفت. هانوی، ویتنام هم با ۲۰ پله صعود به رتبه ۱۲۹ رسید.
اوپاسانا دات، رئیس شاخص زیستپذیری اکونومیست، گفت: عادی شدن زندگی پس از همهگیری کرونا به طور کلی نویدبخش افزایش زیستپذیری جهانی در سال ۲۰۲۳ است. وی افزود: آموزش با بازگشت کودکان به مدارس، در کنار کاهش قابل توجه بار بیمارستانها و سیستمهای مراقبتهای بهداشتی و برخی پیشرفتهای قابل توجه در شهرها در خاورمیانه و آسیا بیشتر بوده است.
در حالی که یک شهر اروپایی برای دومین سال متوالی در صدر ردهبندی قرار دارد، برخی از شهرهای خاورمیانه و آفریقا در حال صعود از انتهای شاخص هستند.
دو شهر در عربستان سعودی با جهش پنج پلهای در رتبهبندی، امتیازات خود را بهبود بخشیدهاند.
شهری در امارات متحده عربی به رتبههای بالا در زیستپذیری دست یافته است. در همین حال اما شهرهای این منطقه شش جایگاه از ده رتبه آخر شاخص را به خود اختصاص دادهاند و طرابلس (لیبی) و دمشق (سوریه) در رتبههای آخر قرار گرفتهاند.
حتی در انتهای رتبهبندی، شهرهایی مانند لاگوس (نیجریه) و الجزایر (الجزایر) با پیشرفتهایی در سیستمهای مراقبتهای بهداشتی و آموزشی خود با بهبود نسبی امتیاز همراه شدهاند. هر دو شهر در کشورهایی هستند که صادرکننده انرژی هستند و تا حدودی از قیمتهای جهانی نفت و گاز بالاتر سود بردهاند. اگرچه در این شهرها فساد همچنان یک موضوع است، اما مقداری بودجه عمومی اضافی برای زیرساختها و خدمات عمومی در دسترس قرار گرفته و همچنین موارد ابتلا به کرونا هم کاهش داشته است. با این حال، دمشق ویرانشده از جنگ (سوریه)، پایینترین شهر در نظرسنجی اکونومیست، هیچ بهبودی در امتیازات زندگی خود مشاهده نکرده است.