فردای اقتصاد: سارا فلاح، کارشناس بازار سرمایه ضمن بررسی عملکرد پالایشی‌ها از ریسک‌های پیش روی این شرکت‌ها خبر داد و گفت: «در چند روز اخیر گزارش فصلی پالایشی‌ها در سامانه کدال قرار گرفت. گزارشاتی که پایین‌تر از حد انتظار بود. هرچند پیش‌بینی می‌شد که بهار خوش اقبالی گروه پالایشی نداشته باشند، چرا که میانگین کرک اسپردها در فصل بهار ۸ دلار بود و نرخ تسعیر هم در نرخ ۲۸۵۰۰ تومان قرار داشت.

نگاهی به عملکرد پالایشگاه نفت اصفهان

این در حالی است که در میان پالایشی‌ها، پالایشگاه نفت اصفهان گزارش نسبتا بهتری ارائه کرد و کاهش ۴۲درصدی سود خالص را اعلام کرد. «شپنا» در بهار ۱۴۰۱ ، ۱۳ هزار میلیارد تومان سود خالص داشت که این رقم در بهار امسال به ۷.۵ هزار میلیارد تومان افت کرد. یکی از دلایل عملکرد بهتر شپنا نسبت به سایر هم گروهی‌هایش، بهره‌برداری طرح تصفیه گازوئیل در مهر ماه سال ۱۴۰۱ است که همین موضوع باعث افزایش مقدار تولید و فروش شرکت در سه ماهه بهار امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل شد. به طوری که مقدار تولید این پالایشگاه با رشد ۹ درصدی همراه شد. مجموع هزینه‌ها و درآمدهای غیر عملیاتی «شپنا» در بهار سال گذشته منفی ۱۸۲ میلیارد تومان بود که این رقم در بهار امسال به مثبت ۸۳۲ میلیارد تومان تغییر کرد و این افزایش ناشی از سود تسعیر ارز است.

چشم‌انداز پالایشی‌ها

در چشم انداز عملکرد این شرکت دو نکته مثبت و یک نکته منفی وجود دارد. اولین نکته احتمال تغییر نرخ دلار از ۲۸۵۰۰ تومان به نرخ حواله یا نیمایی دو است که می‌تواند افزایش قابل توجهی در سود سازی شرکت‌های پالایشی از جمله «شپنا» ایجاد کند.

نکته مثبت دوم در افزایش کرک اسپرد است که پیش‌بینی می‌شود در فصل تابستان رقم بالاتری از فصل بهار داشته باشد. در حال حاضر میانگین اسپرد ها در محدوده ۱۵ دلار قرار دارد. در صورت حفظ میانگین کرک اسپردها در همین محدوده و عدم افزایش نرخ تسعیر باز هم گزارشات سه ماهه تابستان نسبت به بهار بهتر خواهد بود ولی نسبت به تابستان ۱۴۰۱ افت خواهد داشت. 

اما نکته منفی در خبری است که گفته می‌شود دولت قصد بازنگری در طرح تخفیف پالایشگاهی دارد. در مورد این خبر باید به این نکته توجه داشت که در حال حاضر دولت دو تخفیف را برای گروه پالایشی اعمال می‌کند. اولی شامل تخفیف ۵ درصدی روی نفت خام صادراتی است و دومی تخفیف ۵ دلاری برای نفت سبک و ۶ دلاری برای نفت سنگین است.

احتمال بازنگری دولت در طرح تخفیف دوم مطرح است و نه طرح تخفیف اول. اگر این اتفاق رخ دهد و تخفیف دوم برداشته شود ریسک سرمایه‌گذاری در این صنعت در میان مدت بالا می‌رود. به خصوص که افزایش نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها اثر روانی منفی‌ای بر کلیت بازار گذاشته و احتمال بیش واکنشی یا over reaction در بین معامله‌گران در مورد این صنعت را بالا می‌برد. اما معامله‌گران باید توجه کنند که صنعت پالایشی نسبت به صنعت پتروشیمی تفاوت جایگاهی زیادی در چشم دولتمردان دارد. دولت به شرکت‌های پالایش نفت نیاز دارد و احتمالا آنها را برای به سرانجام رسیدن طرح‌های توسعه‌شان حمایت خواهد کرد و این موضوع به رشد این شرکت‌ها منجر خواهد شد.