فردای اقتصاد: هفته پیش روسیه گازرسانی به اروپا از طریق خط لوله نورد استریم یک را قطع کرد. این قطعی به بهانه تعمیر و نگهداری انجام شد و پیش از آن توسط گازپروم، غول گازی روسیه در این خصوص اطلاع رسانی شده بود. قرار بود این قطعی ۷۲ ساعت به طول انجامد و جمعه شب مجددا جریان گاز وصل شود. با این حال در ساعات پایانی این قطعی برنامهریزی شده گازپروم اعلام کرد که یک نشتی در کمپرسور خط لوله نورد استریم کشف کرده و برای تعمیر این نشتی برای مدت نامعلومی قطعی گاز از طریق نورداستریم ادامه خواهد یافت.
اتحادیه اروپا بر این باور است که برخلاف ادعای روسها این قطعی گاز دلیل فنی نداشته و ریشه در این دارد که روسیه از انرژی به عنوان سلاحی علیه اروپا به دلیل حمایت از اوکراین استفاده میکند. کلاوس مولر، رئیس آژانس شبکه فدرال آلمان میگوید، این تعمیرات از نظر فنی قابل درک نیست و این اقدام روسیه از نظر او، تنبیه آلمان به دلیل حمایت از اوکراین در تهاجم روسیه به این کشور است. اینکه اعلام تداوم قطعی گاز نورد استریم یک درست بعد از تصمیم گروه ۷ برای سقف گذاشتن بر قیمت نفت روسیه در روز جمعه رخ داد، ظن اینکه روسیه به عمد شیر گاز را به روی اروپاییها بسته است را تقویت میکند. روز جمعه گروه ۷ اعلام کرد از دسامبر پیش رو برای خرید نفت روسیه سقف قیمتی خواهد گذاشت و معاملاتی که بالاتر از این سقف قیمتی انجام شوند از خدمات شرکتهای اروپایی برای بیمه نفتکشها و فاینناس محروم خواهند شد.
از این رو است که به نظر میرسد کابوس اروپا از قطعی گاز روسیه بعد از ماهها رنگ واقعیت گرفته و این موضوع سهمیهبندی انرژی در زمستان پیش رو را ناگزیر میکند.
چرا اروپا ناگزیر از سهمیهبندی انرژی است؟
کلاوس مولر، رئیس آژانس شبکه فدرال آلمان ماه گذشته هشدار داد که حتی اگر ۹۵ درصد ذخیرهسازی گاز این کشور پر باشد، اگر روسیه جریان گاز به اروپا را قطع کند، گاز ذخیره شده تنها برای ۲.۵ ماه کافی خواهد بود. ذخیرهسازی آلمان در حال حاضر حدود ۸۵ درصد است.
اتحادیه اروپا قبلا یک هدف داوطلبانه کاهش تقاضای ۱۵ درصدی برای گاز ایجاد کرده بود که در صورت نیاز، این گزینه را اجباری میکند. به گفته دیپلماتهای اتحادیه اروپا، در حالی که وزرای انرژی برای نشست اضطراری در ۹ سپتامبر (حدود ۵ روز دیگر) آماده می شوند، اقداماتی که قبلا غیرقابل تصور به نظر میرسید اکنون احتمالا در نظر گرفته میشود. آلمان برنامه اضطراری خود را ترسیم کرده است. آخرین مرحله که هنوز تصویب نشده، شامل سهمیه بندی است.
سیاستمداران اروپایی هفتهها است که برای چشمانداز کاهش عرضه آماده میشوند و در تلاش برای یافتن راههایی برای کاهش تقاضا هستند. صنعت همین حالا هم در رکود به سر میبرد و یورو به دلیل آسیب اقتصادی ناشی از جنگ در حال سقوط است.
در حالی که کاهش ۱۵ درصدی تقاضای گاز که اتحادیه اروپا به دنبال آن است میتواند اروپا را از جیرهبندی نجات دهد، دولتها تاکنون برای کاهش مصرف کند عمل کردهاند. کمیسیون اروپا در ماه جولای هشدار داد که یک زمستان سردتر از معمول یا کاهش واردات گاز از منابع جایگزین، خطر «کمبود شدید گاز» را افزایش میدهد.
قیمت گاز هفته گذشته کاهش یافته بود زیرا معاملهگران انتظار داشتند که گازپروم صادرات گاز به اروپا بعد از وقفه سه روزه از سر بگیرد. سپس در آخرین لحظه، تنها چند ساعت پس از توافق گروه ۷ برای تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه، گازپروم گفت که قطعی گاز ادامه خواهد یافت. حالا انتظار میرود با بازگشایی بازارهای جهانی در روز دوشنبه شاهد جهش دوباره قیمت گاز و فشار بیشتر بر خانوارها و صنعت باشیم. قیمت گاز اروپا در حدود ۲۰۰ یورو در هر مگاوات ساعت است که حدود ۱۰ برابر میانگین سطح دهه گذشته است.
توقف کامل نورد استریم که با گذر از زیر دریای بالتیک به آلمان میرود، تنها دو مسیر اصلی تامین گاز اتحادیه اروپا باقی میماند: یکی از طریق اوکراین و دیگری از طریق ترک استریم و دریای سیاه. جریان از طریق اوکراین نیز به شدت محدود شده است و تنها ترک استریم بدون کاهش عرضه به فعالیت خود ادامه میدهد.
بسته ۶۵ میلیارد دلاری آلمان برای عبور از زمستان سخت
دولت آلمان قرار است مالیاتی بر تولیدکنندگان برق وضع کند و از درآمد حاصل از آن برای تامین مالی بسته جدید ۶۵ میلیارد یورویی استفاده کند. این بسته در راستای کمک به خانوارها برای کاهش ضربه ناشی از تورم و رشد قبوض انرژی تعریف شده است. بسته جدید کل هزینههای کمکی دولت آلمان از زمان حمله روسیه به اوکراین را به ۹۵ میلیارد یورو میرساند که یکی از بزرگترین برنامههای حمایتی در کشورهای توسعهیافته است.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان امروز در سخنرانی در برلین گفت که دولت محدودیتی بر سود تولیدکنندگان انرژی که به جای گاز، برق را از باد، خورشید، زیست توده، زغال سنگ و انرژی هستهای تولید میکنند، اعمال خواهد کرد.
چنین شرکت هایی سودهای «بیش از حد» زیادی به دست می آورند زیرا قیمت برق در بازار بر اساس قیمت گاز تعیین می شود. شولز گفت: «آلمان در زمان سختی کنار هم ایستاده است و هیچ کس عقب نخواهد ماند.»
اقدامات شولز با توصیههای کمیسیون اروپا همسو است: بروکسل به کشورهای عضو توصیه میکند که سهمی از سودهای بادآورده برخی تولیدکنندگان برق را برای تأمین مالی اقدامات حمایتی برای خانوادهها و شرکتها وضع کنند.