صنعت نفت در ایران عمری بیش از صد سال دارد. این صنعت در سده اخیر فراز و نشیبهای بسیاری را متحمل شده است. فراز و نشیبهایی با ابعادی سیاسی و اقتصادی که تحولات اجتماعی را نیز در ایران رقم زده است.
با این حال صنعت نفت در ایران، آبستن حوادثی پرشمار است که پای این صنعت را کماکان لنگان نگاه داشته؛ از حضور انگلیس در ایران و ملی شدن صنعت نفت و غوغای کودتای ۲۸ مرداد گرفته تا تحریم و ظهور بابکزنجانیها.
در این برنامه میراث سده با فریدون برکشلی، رئیس اسبق امور اوپک وزارت نفت و رئیس کنونی دفتر مطالعات انرژی وین به گفتوگو نشستیم تا مروری داشته باشیم بر آنچه در این صنعت گذشته و ماحصلی که اکنون این خشت کهنه برای نسل حال و آینده به میراث گذاشته.
برکشلی در بخش اول این برنامه به تاریخچه حضور انگلستان در صنعت نفت ایران و تفاوت آن با حضور آمریکا در عربستان پرداخت و یادآور شد که شرکت ملی نفت ایران تا سالها، بزرگترین شرکت ملی نفت جهان بود و با عقب ماندن ایران، آرامکو توانست جان بگیرد.
همچنین او به چرایی ناکارآمد بودن درآمدهای نفتی برای ایران و آسیبی که کشور از این منظر دید، اشاره کرد.
نکته درخور توجهی که در این برنامه به آن اشاره شد، طرح یک پرسش مهم بود؛ ایران بارها در آستانه خیز اقتصادی قرار گرفته است، اما در آخرین گامها، نتوانسته جهش کند؛ علت توسعهگریزی ایران در طول تاریخ چیست؟
بخش دوم
در بخش دوم برنامه میراث سده با حضور فریدون برکشلی، رئیس اسبق امور اوپک وزارت نفت و رئیس کنونی دفتر مطالعات انرژی وین، این کارشناس بینالمللی سیاستگذاری انرژی درباره چرایی اهمیت تولید بیشتر نفت و رساندن آن به تولید پایدار (۵.۷میلیون بشکه در روز) و فرصت اندک باقیمانده گفت.
برکشلی در این برنامه از خطای استراتژیک سیاستمداران در ابتدای انقلاب درباره نفت گفت که دست رقبا را برای عبور از ایران باز گذاشت.
این پیشکسوت صنعت نفت همچنین در این برنامه، علت عدم توسعهیافتگی در کشور را نه تحریم بلکه اشتباهات حکمرانی قلمداد کرد.
او همچنین از خطاهای سیاستگذاری در حوزه نفت و آیندهای که در برابر بازار نفت جهان قرار دارد گفت.