فردای اقتصاد: بانک جهانی در سلسله گزارشهای مختلف در مورد پیامدهای رشد قیمت مواد غذایی در جهان، هشدار میدهد. رشد بیسابقه قیمتهای مواد غذایی باعث یک بحران جهانی شده است که میلیونها نفر را به فقر شدید، تشدید گرسنگی و سوءتغذیه سوق خواهد داد و دستاوردهای توسعهای دهههای اخیر را در معرض نابودی قرار خواهد داد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای اتاق ایران به نقل از بانک جهانی، جنگ در اوکراین، اختلالات زنجیره تامین و ادامه پیامدهای اقتصادی ناشی از همهگیری «کووید-۱۹»، دستاوردهای توسعه را معکوس کرده و قیمت مواد غذایی را به بالاترین حد خود رسانده است. افزایش قیمت مواد غذایی تاثیر بیشتری بر مردم کشورهای با درآمد پایین و متوسط دارد؛ زیرا آنها سهم بیشتری از درآمد خود را نسبت به کشورهای با درآمد بالا صرف غذا میکنند. اطلاعات بین ماه آوریل و جولای سال ۲۰۲۲، تورم بالا را در تقریبا همه کشورهای با درآمد پایین و متوسط، نشان میدهد. ۹۲.۹درصد از کشورهای کمدرآمد، ۹۲.۷درصد از کشورهای با درآمد متوسط پایین و ۸۹درصد از کشورهای با درآمد متوسط روبه بالا تورم بالای ۵درصد را شاهد بودهاند و بسیاری از آنها تورم دورقمی را تجربه کردهاند. سهم کشورهای پردرآمد با تورم بالا نیز بهشدت افزایش یافته است و حدود ۸۳.۳درصد از آنان، تورم بالای مواد غذایی را تجربه کردهاند. تا ۱۱آگوست ۲۰۲۲، شاخص قیمت محصولات کشاورزی یک درصد بیشتر از دو هفته پیش از این تاریخ بود. قیمت ذرت و گندم دو درصد بیشتر از ژانویه ۲۰۲۲ است. در همین مدت قیمت برنج حدود ۶درصد افزایش یافته است. در مقایسه با میانگین ژانویه ۲۰۲۱، شاخصهای قیمت ذرت و گندم ۲۰درصد بالاتر است.
این گزارش هشدار میدهد که جنگ در اوکراین الگوهای جهانی تجارت، تولید و مصرف کالاها را به گونهای تغییر داده است که قیمتها را تا پایان سال ۲۰۲۴ در سطوح بالای تاریخی نگه میدارد و ناامنی غذایی و تورم را تشدید میکند. پس از شروع جنگ در اوکراین، سیاستهای دستوری دولتها در حوزه تجارت افزایش یافته است. بحران جهانی غذا تا حدی با افزایش تعداد محدودیتهای تجارت مواد غذایی که توسط کشورها با هدف افزایش عرضه داخلی و کاهش قیمتها اعمال شده، بدتر شده است. تا ۱۱اوت حداقل ۲۳کشور، ۳۳ممنوعیت صادرات مواد غذایی و حداقل هفت کشور ۱۱اقدام محدودکننده صادرات را اجرا کردهاند. بر اساس دادههای برنامه جهانی غذا که در این گزارش به آنها استناد شده است، تا ژوئن ۲۰۲۲ تعداد افراد دچار ناامنی غذایی حاد که دسترسی آنها به غذا در کوتاهمدت به حدی محدود شده است که زندگی و معیشت آنها در خطر است، به ۳۴۵میلیون نفر در ۸۲کشور افزایش یافته است.
علاوه بر این، برنامه جهانی غذا و سازمان خواروبار ملل متحد هشدار دادند که ناامنی غذایی حاد ممکن است در ۲۰کشور یا منطقه از ژوئن تا سپتامبر ۲۰۲۲ بدتر شود. بررسیهای انجام شده توسط بانک جهانی در ۸۵کشور نشان میدهد که تعداد قابل توجهی از مردم در دو سال اول همهگیری «کووید-۱۹» با کمبود مواد غذایی یا کاهش مصرف خود مواجه شدهاند. کاهش دریافت کالری دستاوردهای کاهش فقر و سلامتی را تهدید میکند و میتواند تاثیرات پایداری بر رشد شناختی کودکان خردسال داشته باشد.