فردای اقتصاد: وال استریت ژورنال در گزارشی به تاثیر چشم‌انداز عبور از سوخت‌های فسیلی بر مشاغل مربوط به نفت پرداخته است. بر اساس این گزارش، خبر خوب برای مشاغل نفتی این است که موقعیت‌های شغلی فراوان شده و حقوق‌ها در حال افزایش است. اما خبر بد این است که جوانان هنوز علاقه‌ای به این حوزه ندارند و غول‌های نفتی با بحران کمبود استعدادهای جوان در نفت مواجه هستند.
افت تعداد علاقمندان به مهندسی نفت
در کالج‌های ایالات متحده، تعداد ورودی‌های جدید برای مهندسی نفت به کمترین مقدار خود از قبل از رونق فراکینگ یعنی بیش از یک دهه پیش کاهش یافته است. دانشگاه‌های اروپایی هم که در طول تاریخ بسیاری از مهندسان را برای شرکت‌هایی که در سراسر خاورمیانه و آسیا فعالیت می‌کنند آموزش می‌دادند ، روند مشابهی را تجربه می‌کنند.
این شرایط یک چرخش آشکار از روند قبلی را رقم زده است، تا پیش از این نیروی کار این صنعت با افزایش و کاهش قیمت نفت نوسان می‌کرد. بر اساس گزارش وزارت آموزش ایالات متحده، بین سال های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱ در حالی که قیمت نفت خام برنت تقریباً دو برابر شده، تعداد فارغ التحصیلان مهندسی نفت به کمتر از نصف رسیده است.
به گفته لوید هاینز، استاد دانشگاه فناوری تگزاس، تعداد دانشجویانی که در مقطع کارشناسی مهندسی نفت را دنبال می‌کنند، از سال ۲۰۱۴ تا کنون ۷۵ درصد کاهش یافته است.
چرا مشاغل نفتی جذابیت خود را از دست داده‌اند؟
این در حالی است که مطالعات اخیر نشان داده که فارغ التحصیلان مهندسی نفت به طور متوسط ۴۰ درصد بیشتر از همتایان خود با مدرک علوم کامپیوتر درآمد دارند.
به گفته مدیران، تحلیلگران و اساتید، دانشجویان و کارگران جوان ماهر نگران نقش صنعت در تغییرات آب و هوا و همچنین امنیت شغلی خود در بلندمدت هستند، زیرا اقتصادهای جهانی در حال گذار از سوخت‌های فسیلی به سایر منابع انرژی هستند. مردم نگرانند که در ۱۰ تا ۲۰ سال آینده شغلی نداشته باشند.
بسیاری از برآوردها نشان می‌دهد که اوج تقاضا برای نفت حداکثر ظرف ۱۰ سال آینده فرا می‌رسد و به نوعی پایان عصر نفت آغاز می‌شود.
چه اقداماتی در دست است؟
شرکت های نفت و گاز در حال ریختن پول برای کمک هزینه تحصیلی و سایر برنامه‌هایی هستند که برای پرورش نسل جدیدی از استعدادها طراحی شده‌اند. به طور مثال بی‌پی امسال تنها در آمریکا ۴ میلیون دلار برای آشنایی جوانان با رشته‌های تحصیلی مربوط به انرژی اختصاص داده است.
دانشگاه تگزاس در حال کار بر روی اضافه کردن مدرک کارشناسی ارشد جدید بدون کلمه «نفت» است تا گروه وسیع تری از دانشجویانی را که هنوز هم می‌خواهند در مهندسی مرتبط با انرژی کار کنند، جذب کند. دانشگاه‌های دیگر در حال پایان دادن بعضا در حال تعلیق رشته‌های مربوط به مهندسی نفت یا تغییر نام آنها هستند. به طور مثال امپریال کالج لندن سال گذشته برنامه خود در رشته‌های نفت را تعطیل کرد و آن را با رشته‌هایی چون انرژی زمین جایگزین کرد.
یک هشدار برای ایران
یک: در حالی که در سطح کلان و سطوح بالا تصمیم‌گیری در ایران به عنوان یک کشور وابسته به درآمد نفتی ما هیچ نشانه‌ای از جدی گرفتن تغییرات آب و هوایی و برآوردها از گذر از عصر سوخت‌های فسیلی نمی‌بینیم، این سطح از آینده نگری در بین عموم مردم در جوامع غربی قابل توجه است.
دوم: کاهش جذابیت اینگونه رشته‌های تحصیلی و بحران نیروی کار در غول‌های نفتی می‌تواند بستری برای خروج استعدادها و نیروی کار حرفه‌ای از صنعت نفت کشوری چون ایران را فراهم کند.