فردای اقتصاد: این روزها صحبت از ابرچالشی جدی از سمت صندوقهای بازنشستگی برای بازار سرمایه شنیده میشود که میتواند تبعات زیادی را به همراه داشته باشد. صندوقها به دلیل افزایش چشمگیر مصارف در کنار عدم رشد همپای منابع، در حال خروج نقدینگی از شرکتهای سرمایهگذاری زیرمجموعه خود هستند. این شرکتهای سرمایهگذاری و شرکتهای زیرمجموعه آنها درحال حاضر بیش از یک چهارم ارزش بازار بورس تهران را دربرمیگیرند که نشان میدهد تداوم مشکل ایجاد شده، میتواند ضربه سنگینی را به سهامداران خرد وارد کند. برنامه شمارش معکوس امروز همراه با ابراهیم نوایی، کارشناس بازار سرمایه، به بررسی شرایط بورس تهران و همچنین ابرچالش صندوقهای بازنشستگی پرداخت.
بیاعتمادی سرمایهگذار به سیاستگذار
ابراهیم نوایی درباره تردید سرمایهگذاران نسبت به سیاستگذاریها عنوان کرد: سیاستگذار برای اجرای سیاستهای خود به ابزار نیاز دارد، اما زمانی که مردم میبینند سیاستگذار ابزارهای مناسب را در اختیار نداشته یا سیاست ناقص است و کارایی لازم را ندارد اعتماد خود را از دست میدهند.
وی ادامه داد: در موضوع نرخ بهره بین بانکی در دولت جدید تاکید شده بود که این نرخ باید پایینتر از ۲۰ درصد قرار داشته باشد، اما شاهد آن بودیم که با عبور از این نرخ هیچگونه اقدامی از طرف بانک مرکزی انجام نشد و از سوی دیگر با توجه به بحران نقدینگی بانکها مجبور به افزایش نرخ بهره برای جذاب سرمایه شدند، پس زمانی که جدیت و نظارت کافی از سوی سیاستگذار توسط سرمایهگذاران دیده نمیشود به طبع آن اعتماد به سیاستها خدشهدار خواهد شد.
پشت پرده نوسانات بازار سهام
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که چرا تقاضا در صنایع با وجود اخبار مثبت پایدار نبوده و شاهد نوسانات موقتی هستیم اظهار کرد: نمونه بارز این موضوع را میتوان در صنعت خودرو مشاهده کرد، با افزایش انتظارات برای احیای برجام خودروییها به دلیل منافعی که از این توافق با ورود سرمایهگذاری خارجی به دست میآورند در کانون توجه قرار گرفتند؛ اما با طولانی شدن روند مذاکرات و در عین حال تاخیر در واگذاری بلوکهای خودرو و همچنین نوسانات حقوقیها از سهامداران خرد که یادآور تجربه تلخ سال ۹۹ است، در نهایت این اعتماد به سیاستهای دولت در سرمایهگذاران را کاهش داده و امید به رونق بازار سرمایه را کمرنگ کرده است، این موضوع بسیار مهم است که دولت باید از اعلام سیاستها تا زمان نهایی شدن آن خودداری کند.
چالش صندوقهای بازنشستگی برای بورس
ابراهیم نوایی درباره ابرچالش صندوقهای بازنشستگی و پیشنهاد سودهای بالا توسط صندوقهای با درآمد ثابت برای بازار سرمایه گفت: این ابرچالش در کل اقتصاد وجود دارد و این موضوع از سوی آن به صندوقهای درآمد ثابت و بازنشستگی تحمیل شده است. مشکل صندوقهای بازنشستگی از زمانی آغاز شد که ورود و خروج پول به این صندوقها از تعادل خارج شد.
وی ادامه داد: دلایل کاهش ورود پول به صندوقها را میتوان در تصمیمات کارشناسی نشده، بازنشستگی پیش از موعد، برابر شدن شاغلین و بازنشستگان و افزایش بیکاری جستجو کرد. در عین حال با توجه به افزایش ناشی از تورم حقوق بازنشستگان شاهد افزایش مصارف این صندوقها نیز هستیم.
نوایی خاطر نشان کرد: استقراض دولت مشکلات این صندوقها را تشدید کرده است و از سوی دیگر شرکتهای سرمایهپذیر به دلیل شرایط اقتصادی بازدهی سالهای قبل را نداشتهاند و این موضوع مانع تزریق پول توسط این صندوقها به شرکتهای سرمایهپذیر شده است و صندوقهای بازنشستگی را مجبور به خروج نقدینگی از این شرکتها کرده است، به نظر میرسد تنها راه حل عبور از این بحران عزم جدی دولت برای پرداخت تعهدات خود به این صندوقهاست.
این کارشناس تاکید کرد: صندوقهای درآمد ثابت در یک رقابت ناسالم با بانکها قرار گرفتهاند، چراکه به دلیل سیل تورم میل سرمایهگذاران به سپردهگذاری در بانکها و سرمایهگذاری در درآمد ثابتها کاهش یافته است و همین موضوع موجب شکلگیری این رقابت شده است که میتواند اثرات مخربی بر بازار سرمایه داشته باشد؛ راه حل خروج از این بحران رونق بازار سرمایه در عمل است و باید سیاستگذار انگیزه کافی را برای ایجاد این رونق را داشته باشد.