فردای اقتصاد: انسانها در قبیله، مکتب یا ملتهاشون احساس قدرت بیشتری میکنند. متاسفانه، علاقه افراطی به «ما» یک روی نامطلوب دارد و آن هم تنفر از «دیگری» است که در تقابل با ارزشهای روامداری مانند روی خوش نشان دادن به افراد غیرآشنا و البته ایدههای جدید، قرار میگیرد.
اساسا ملیگرایی جنونآمیز بر اساس ترکیبی از مباحث مبالغهآمیز و دروغ بنا میشود. مثلا پوتین ادعا میکند اوکراین سگ خانگی ناتو است و تمایلات نازیسم تهدیدی علیه روسیه است؛ یا حزب حاکم هند هشدار میدهد مسلمانان دوشیزههای هندی را برای جهاد نکاح فریب میدهند.
دولتمردان قدرتطلب از این ما و دیگری کردنها استفاده میکنند. مثلا دنیل اورتگا، رئیس جمهور نیکاراگوئه از سال ۲۰۰۶ که به قدرت برگشت با دشمن خطاب کردن آمریکا، مخالفانش را «عوامل امپراتوری یانکیها» معرفی کرد؛ کنترل رسانهها را به دست گرفت و خانوادهاش را در موقعیتهای کلیدی قرار داد. در سال ۲۰۱۸ به معترضان لقب «خونآشام» داد و آنها را زندانی کرد.
مدلهای آماری اکونومیست نشان میدهد از سال ۲۰۱۲، ایدههای ملیگرایانه افراطی افزایش یافته است و نکته جالبتر اینکه ارتباط خیلی نزدیکی بین رشد رویکردهای ملیگرایانه و افزایش فساد وجود دارد. ملیگرایی جنونآمیز به عنوان ابزاری برای از بین بردن توازن قوا، رسانه آزاد، دادگاههای مستقل، سمنها (NGOs) و اپوزیسیون استفاده میشود.
به نوشته اکونومیست نکته کلیدی آن است که در این سیستمها، «وفاداری» پیش از «حقیقت» معنادار میشود؛ بنابراین، هر منتقدی میتواند تبدیل به خائن شود. متاسفانه این نوع نظامها که با «حکمرانی خوب» فاصله دارند جذابتر از گذشته شده و در حال گسترش هستند.
منتخب اکونومیست را هر روز در رادیو فردای اقتصاد بشنوید: