فردای اقتصاد: افزایش قیمت در بازارها معمولا با رشد تقاضا و تعداد معاملات همراه است. اما ماه گذشته بازار مسکن شاهد آماری غیرمنتظره بود. در حالی مرکز آمار و بانک مرکزی تورم مسکن در تیرماه را به ترتیب ۸.۳ و ۵.۸ درصد اعلام کرده‌اند که داده‌های این دو نهاد آماری حاکی از افت حدودا ۴۰ و ۲۵ درصدی تعداد معاملات مسکن است.
تداوم رشد شدید قیمت با وجود افت تعداد معاملات دو سناریو را در بازار مسکن مطرح کرده است؛ رکود تورمی و افزایش انتظارات تورمی. در این میان اما مشاهدات میدانی نشان از وقوع سناریوی دوم در بازار مسکن دارد. مشاهدات نشان می‌دهد عقب‌نشینی فروشندگان عامل افت تعداد معاملات مسکن بوده که خود به دنبال افزایش انتظارات تورمی رخ داده است. در واقع چند ماه پیاپی رشد سنگین قیمت مسکن فروشندگان را نگران کرده که از افزایش قیمت‌ها جا بمانند و آنها را در فاز انتظار برای قیمت‌های بالاتر فرو برده است.
سه نشانه متضاد در بازار مسکن
آمارهای مختلف بازار مسکن حاکی از کاهش نسبی التهاب معاملات مسکن در تیرماه است. اولین داده مربوط می‌شود به تعداد معاملات که طبق گزارش بانک مرکزی در ماه گذشته تعداد معاملات مسکن با افت ۲۶ درصدی به حدود ۱۰ هزار واحد رسیده است. در همین حال گزارش مرکز آمار میزان کاهش معاملات را ۳۹ درصد اعلام کرده است.
از سوی دیگر تعداد حجم معاملات تسه (اوراق تسهیلات مسکن) در بورس کاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ماه گذشته کمتر از ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تسه در بورس معامله شده که نسبت به خردادماه افت ۲۵ درصدی داشته است. با توجه به این که امکان سفته‌بازی در تسه‌ها کم است و تنها خانه اولی‌ها که اغلب تقاضای مصرفی هستند می‌توانند از این وام استفاده کنند، کاهش تقاضا برای تسه نشان می‌دهد خریداران مصرفی هم در تیرماه عقب‌نشینی کرده‌اند.
اما سومین آمار کاهشی مسکن در تیرماه افت حدودا ۸ درصدی آگهی‌های فروش املاک مسکونی و افت ۱۴ درصدی میزان بازدید از آگهی‌های فروش املاک تهران در پلتفرم دیوار است. در این میان مشاهدات میدانی هم نشان از کاهش فایل‌های فروش در بنگاه‌های معاملات مسکن دارد.
انتظار برای تداوم تورم سنگین در مسکن؟
کاهش تعداد معاملات در کنار افت تعداد معاملات تسه سناریوی وقوع رکود تورمی را مطرح می‌کند. با این حال شواهدی در دست است که در تضاد با این سناریو است.
اول اینکه با وجود افت، تعداد معاملات همچنان در سطح بسیار بالایی قرار دارد. کافی است به این نکته توجه شود که تعداد معاملات در تیرماه ۱۴۰۱ همچنان رشد بیش از ۱۰۰ درصدی را نسبت به تیر ۱۴۰۰ ثبت کرده است.
از سوی دیگر مشاهدات میدانی و افت تعداد فایل‌های فروش در پلتفرم دیوار گواه از افت عرضه در بازار ملک دارد. این موضوع در کنار تورم سنگین قیمت مسکن نشان دهنده از بالا بودن انتظارات تورمی است به طوریکه فروشندگان ملک نگرانند در ماه‌های آینده قیمت مسکن در سطح بالاتری قرار گرفته و آنها متضرر شوند از این رو بسیاری از آنها منتظر شفاف شدن و رسیدن بازار به ثبات نسبی هستند تا فایل‌های فروش خود را در فرصت بهتری عرضه کنند.