فردای اقتصاد: نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در پنج ماهه نخست امسال، ۷۰۰۰ تومان و در شهریور ۵۶۰۰ تومان تعیین شد. همچنین قیمت خوراک متانول سازها در ۵ ماه نخست ۶۳هزار ریال و در ماه های شهریور و مهر معادل ۹۵ درصد خوراک سایر پتروشیمی‌ها تعیین شده است. این در حالی است که هنوز قیمت خوراک مهرماه و ماه‌های پس از آن مشخص نیست. سوال اینجاست که آیا بلاتکلیفی پتروشیمی‌ها پایان یافته یا هنوز ابهامات خوراک گازی ادامه دارد؟
ماجرا از کجا شروع شد؟
نامه ابلاغ نرخ ۷هزار تومانی برای تعرفه گاز خوراک پتروشیمی‌ها از سوی دولت در ۶ تیر ماه ۱۴۰۲ انتشار یافت. این تغییر در حالی رقم خورد که سهامداران حقیقی ۵۱ روز دیرتر یعنی در روز ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ از آنچه که باید باخبر شدند. اما این خبر، شروع کش و قوس‌های فراوانی بود که در زمینه تعیین نرخ خوراک در دولت اتفاق افتاد. اخبار ضد و نقیض از افزایش قیمت خوراک گازی به ۷هزار تومان و قیمت سوخت گاز به ۴ هزار تومان در حالی ادامه یافت که فرض محاسبه منابع هدفمندی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ مبنی بر این بوده که قیمت گاز خوراک پتروشیمی‌ها، براساس فرمول وزارت نفت، در طول سال ۱۴۰۲ همواره در سقف ریالی خود یعنی ۷ هزار تومان باقی خواهد ماند.
۱۷ اردیبهشت دقیقا همان روزی بود که بورس تهران در یک لحظه تمامی سهام خود را در صف فروش دید و یک ریزش تاریخی را به ثبت رساند که در آن زمان دلایل متعددی نیز برای آن عنوان شد اما دلیل چیز دیگری بود که تنها از ۱۷ اردیبهشت ماه تا ۶ تیر ماه که نامه به‌طور علنی منتشر شود، بورس تهران بیش‌از ۲۷۰ هزار واحد سقوط کرده بود.
شرایط در حالی ادامه یافت که این موضوع بهانه‌ای شد تا ترس تمام بازار سرمایه را در بر بگیرد و دلیلی باشد برای ادامه ریزش بازار سهام. به‌طوری که در معاملات روز سه‌شنبه، ۶ تیر ۱۴۰۲، شاخص بورس تهران ۲۷ هزار و ۹۲۳ واحد نسبت به روز کاری گذشته افت کرد و تا سطح ۲ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۲۰۳ واحد پایین آمد و شاخص کل هم وزن بورس نیز با ریزش ۵ هزار و ۵۴۴ واحدی در رقم ۷۵۰ هزار و ۶۳۷ واحدی ایستاد.
این در حالی است که با احتساب نرخ ۲۸۵۰۰تومان اعلامی بانک مرکزی و قیمت گاز مبنای ۱۵سنت، قیمت گاز پتروشیمی‌ها حدود ۴۲۰۰ تومان برآورد می‌شود. از طرف دیگر بر اساس محاسبات مرکز پژوهش‌های مجلس، هر هزار تومان کاهش نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها نسبت به ۷ هزار تومان، منجر به کاهش ۳۷ هزار میلیارد تومانی منابع هدفمندی می‌شود.
در ادامه اخبارهایی که در این مدت منتشر شد ۱۱ شهریور ماه بود که احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد از بازگشت نرخ پتروشیمی‌ها به فرمول خبر داد. براین اساس الزاماتی در نظر گرفته شد که قیمت گاز در بازار تعیین شده از پنجاه هزار (۵۰٫۰۰۰) ریال کمتر نشود و از میانگین ماه قبل قیمت صادراتی گاز ایران بیشتر نشود.
علاوه‌براین، نرخ خوراک گاز واحدهای تولید متانول مشروط به تسویه بهای خوراک طی سی روز پس از دریافت صورتحساب معادل نود و پنج درصد (۹۵%) نرخ پایه تعیین شود. در ۱۴ آبان اما معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت، نرخ گاز خوراک شرکت‌های پتروشیمی و سوخت صنایع را برای سه ماه فروردین، شهریور و مهر ابلاغ کرد. نهایتا اطلاعیه‌ای که امروز منتشر شد مهر پایانی بر ابهامات متعددی شد که در ماه‌های اخیر معاملات بازار سرمایه به‌ویژه پتروشیمی‌ها را تحت تاثیر قرار داده بود.
اما نرخی که به پتروشیمی‌ها اعلام شده با مصوبه فرمول همخوانی ندارد و گفته می‌شود به‌صورت غیرقانونی ابلاغ شده است. به‌طوری که برای ۵ ماه ابتدایی سال همان نرخ ۷۰۰۰ تومان در نظر گرفته شده و برای شهریور نیز علی‌رغم اینکه خروجی فرمول ۴۸۸۰ تومان بوده، نرخ ۵۶۰۰ تومان ابلاغ شده است. این در حالی است که هنوز قیمت خوراک مهرماه و ماه‌های پس از آن اعلام نشده است و تنها ثباتی کوتاه‌مدت برای بازار به ارمغان آورد. چرا که همچنان مشخص نیست آیا این نرخ‌ها نهایی می‌شود یا بازهم با پیگیری از دیوان عدالت اداری شاهد تغییر در این بخش خواهیم بود.