علی‌اکبر خدایی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین در مورد وضعیت تولید آبزیان در ایران گفت: خوشبختانه در خصوص توسعه و تولید آبزیان در کشور سرمایه‌گذاری‌های خوبی در سال‌های گذشته انجام شده است و الان ما می‌بینیم که علاوه بر استان‌های پرآب و ساحلی کشور، در روستاها و استان‌های مرکزی حتی خراسان جنوبی که به نسبت خشک است، تولید بالا رفته و شاهد پرورش آبزیان در کنار چاه‌های کشاورزی هستیم.
خدایی ادامه داد: بر این اساس، تولید ما نسبت به ۱۰ سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است مثلا در تولید میگو، آمار ما در سال ۱۳۹۲ حدود ۲۰ هزار تن بوده که حالا به ۶۰ هزار تن رسیده است که البته بیشتر آن صادر می‌شود. یا در تولید ماهیان سردابی هم تولید ما سال به سال افزایش یافته و از ۱۰۰ هزار تن به ۲۰۰ هزار تن هم رسیده است.
وی افزود: همزمان با افزایش تولید، واحدهای فراوری و بسته‌بندی برای عرضه آبزیان در فروشگاه‌های مختلف توسعه پیدا کرده است و درحال‌حاضر انواع ماهی و میگو در سایزهای مختلف در واحدهای فروشگاهی عرضه می‌شود.
چرا قیمت آبزیان بالاست؟
این صحبت‌ها در حالی است که رصد بازار و بررسی داده‌های آماری، نشانگر آن است که افزایش قیمت آبزیان در کشور نسبت به سایر اقلام پروتئینی مانند گوشت قرمز و مرغ بیشتر بوده است.
دبیر کل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران با تایید این موضوع گفت: طبق بررسی‌هایی که ما انجام دادیم و نتایج آن را به وزارت جهاد کشاورزی ارسال کردیم، قیمت ماهی شامل ماهیان پرورشی و هم ماهیان دریایی در آبان‌ماه امسال در مقایسه با آبان۱۴۰۱ رشد زیادی داشته است. برای نمونه، قیمت ماهی کپور سال گذشته ۶۵ هزار تومان بود که با ۱۰۰ درصد افزایش به ۱۳۰ هزار تومان رسیده است. قزل‌آلای معمولی ۸۳ هزار تومان بوده که به ۱۶۹ هزار تومان رسیده است. یا قیمت ماهی هَوور که ماده اولیه کارخانه‌های کنسروسازی است از ۵۵ هزار تومان به ۱۵۵ هزار تومان رسیده است.
خدایی در مورد علت افزایش قیمت محصولات آبزی عنوان کرد: همانطور که اشاره شد، تقاضا برای مصرف ماهی افزایش یافته است اما وقتی بازار را بررسی می‌کنیم ماهی مخصوصا ماهیان جنوب به میزان کافی در بازار نیست به طوری که این موضوع برای واحدهای فراوری ما هم مشکل‌ساز شده است و آنها از کمبود ماهی گلایه‌مند هستند و این موضوع روی قیمت اثر می‌گذارد.
خدایی در پاسخ به اینکه چرا به رغم افزایش تولید، شاهد کاهش عرضه ماهی در بازار هستیم؟ گفت: یکی از مشکلات این است که برخی شناورها و واحدهای صیادی با اینکه سوخت یارانه‌ای استفاده می‌کنند ماهی صیدشده را به بازار داخل عرضه نمی‌کنند.
دبیر کل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران توضیح داد: درحال‌حاضر، به لنج‌ها و قایق‌های صیادی گازوئیل ۳۰۰ تومانی داده می‌شود در حالی که قیمت گازوئیل در کشورهای همسایه ۳۰ هزار تومان است اما چون هیچ نظارتی نیست برخی از صیادان، ماهیان تجاری و تن ماهیان را همان روی دریا به قیمت دلاری به کشورهای همسایه می‌فروشند و میزان خیلی کمی از صید به بازار داخل می‌رسد. درواقع صید انجام می‌شود و آمار آن در سازمان شیلات ثبت می‌شود اما در بازار آن را نمی‌بینیم و این سبب گرانی ماهی می‌شود برای همین باید نظارت‌ها بر صید و صیادی بیشتر شود.
واردات، قیمت‌ها را کنترل می‌کند
این مقام صنفی با بیان اینکه در این حوزه، واردات هم باید افزایش یابد، ادامه داد: درحال‌حاضر ما در تن ماهیان به واردات نیاز مبرم داریم. علاوه بر آن، قیمت ماهیان وارداتی نسبت به داخل کمتر است برای همین مخصوصا برای اینکه اقشار کم‌درآمد هم بتوانند ماهی مصرف کنند، می‌توان واردات ماهیان ارزان‌قیمتی مانند تیلاپیا، هوکی و هیک را افزایش داد چون این ماهی‌ها در حالی که نرخشان کمتر از ماهی‌های داخلی است کیفیت خوبی دارند بنابراین، با انجام واردات، قیمت‌ها هم کنترل می‌شود.
خدایی در ادامه با درخواست از حمایت دولت از پرورش‌دهندگان آبزیان در کشور گفت: متاسفانه دولت آنچنان که از صنعت طیور و دام حمایت کرده است از صنعت آبزیان حمایت نکرده و هیچ یارانه و خوراک ارزان و حمایتی از فعالان این صنعت نمی‌شود در حالی که ما مجبوریم با قیمت‌های جهانی تولید کنیم این در حالی است که وقتی مصرف ماهی پایین بیایید سلامت مردم به خطر می‌افتد. علاوه بر آن، یک بخش از آبزیان ایران با قیمت‌های خوب صادر می‌شود و توسعه صنعت آبزیان می‌تواند منافع اقتصادی خوبی برای کشور داشته باشد.
سرانه مصرف ماهی در ایران چقدر است؟
دبیر کل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران در مورد میزان تقاضا و مصرف آبزیان در داخل کشور گفت: سرانه مصرف ماهی در دنیا ۲۳ کیلوگرم است که در ایران طبق آمار سازمان شیلات حدود ۱۴ کیلو است.
خدایی افزود: هر چند هنوز با دنیا اختلاف داریم اما اگر به گذشته نگاه کنیم نشان از رشد دارد. چرا که در سال ۱۳۵۷ که جمعیت کشور ۳۶ میلیون نفر بود تولید ما ۳۶ هزار تن و سرانه مصرف یک کیلو بود. در حالی که سرانه مصرف دنیا در آن زمان ۱۰ کیلو بود یعنی ما یک‌دهم مصرف سرانه دنیا را داشتیم اما پس از انقلاب و در سال‌های بعد از جنگ، صید بالا رفت و سرمایه‌گذاری در این بخش رشد کرد به طوری که ما قبل از آن صید و پرورش میگو نداشتیم و پرورش ماهیان سردابی و گرمابی ما خیلی محدود بود اما بعد از آن، صید و پرورش میگو و ماهی در قفس و همچنین ماهیان خاویاری هم رونق یافت. درحال‌حاضر هم از نظر سرانه مصرف، از یک‌دهم به یک‌دوم دنیا رسیده‌ایم.