همشهری آنلاین: بسیاری از تجهیزات پزشکی مانند دستگاه ونتیلاتور، دستگاه‌های تصویربرداری، دستگاه کمک‌تنفسی، دستگاه دیالیز، دستگاه بیهوشی و سایر کالاهای مورد نیاز در داخل کشور تولید می‌شود و این ظرفیت باعث شده که در امسال ۴۳ بیمارستان کشور ۹۰درصد به تجهیزات ایرانی مجهز شده یا در حال تجهیز باشند.
این البته همه ماجرا نیست و پای تجهیزات پزشکی ایران به کشورهای دیگر هم باز شده است. ۳۴۰۰تخت بیمارستانی در شهر آنکارای ترکیه هم با دستگاه‌های مانیتور اعلام علائم حیاتی قلب بیماران به‌عنوان یکی از تجهیزات فوق‌تخصصی مجهز شده‌اند. با استفاده از این دستگاه می‌توان فشار خون، ضربان قلب، اکسیژن خون و دمای بدن را اندازه‌گیری کرد. خطوط مشترک تولید هم در برخی کشورها راه‌اندازی شده و تامین قطعات از سوی تولیدکنندگان ایرانی است و تولید نهایی محصول با شرکت خارجی.
خطوط مشترک تولید در چند کشور خارجی
«یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که درباره تجهیزات پزشکی ایران مطرح است، خطوط مشترک تولید با همکاری فناوری ایرانی است که در کشورهای مختلف ازجمله عراق، ترکیه، بلاروس، مالزی، برزیل و... در حال انجام است.»
این نکته‌ای است که محمدرضا کمپانی، نایب‌رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی بیان می‌کند و در توضیح بیشتر به همشهری می‌گوید: «درحال‌حاضر کالاهایی داریم که از ایران انتقال فناوری صورت می‌گیرد و در کشور مقصد تولید و برندگذاری می‌شود، به این معنا که قطعات اولیه تولید تجهیزات پزشکی از سمت ما تامین اما با برند محلی همان کشورها تولید می‌شود. این محصولات به‌عنوان تولید داخل در داخل همان کشورها به فروش می‌رسد. علاوه بر کشورهایی که با آنها این همکاری را داریم، روسیه هم یکی از کشورهایی است که روی آن کار می‌کنیم و امیدواریم که بتوانیم در آینده‌ای نزدیک همین روش را پیاده کنیم و بتوانیم صادرات خوبی داشته باشیم.»
اگر به کشورهای آسیای میانه یا غرب و شرق و حتی روسیه نگاه کنیم، هیچ‌یک از این کشورها دارای ظرفیت تولید تجهیزات پزشکی مشابه ایران نیستند
کمپانی درباره محصولات نهایی تولیدشده در کشور که ظرفیت صادراتی دارد، عنوان می‌کند: «با توجه به بحث تحریم‌ها، صادرات این تجهیزات که به‌طور کامل در کشور خودمان تولید شده باشد، کمتر است.»
تخت‌های بیمارستانی ترکیه مجهز به مانیتورهای ایرانی
علاوه بر خطوط مشترک، تعدادی از کالاهای تجهیزات پزشکی ساخت ایران هم به کشورهای دیگر صادر می‌شود. نایب‌رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی در این‌باره به صادرات این محصولات به کشوری مثل ترکیه اشاره می‌کند و می‌گوید: ۳۴۰۰تخت بیمارستان در بیمارستان آنکارای ترکیه به تجهیزات پزشکی ایرانی مجهز شده‌اند. ازجمله آنها دستگاه مانیتور اعلام علائم حیاتی قلب بیماران به‌عنوان یکی از تجهیزات فوق‌تخصصی است.
کمپانی با بیان اینکه با استفاده از این دستگاه می‌توان فشار خون، ضربان قلب، اکسیژن خون و دمای بدن را اندازه‌گیری کرد، ادامه می‌دهد: «این دستگاه در آی‌سی‌یو و بخش‌های اورژانس مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما حدود ۸۵۰دستگاه به این کشور صادر و برای اجرای این طرح با برندهای خارجی رقابت کردیم. قیمت دستگاه‌های ما هم یک‌سوم آنها بود اما کیفیتی هم‌تراز نمونه‌های خارجی دارد. این دستگاه‌ها دارای استاندارد اروپاست.» او درباره ظرفیت تولید این دستگاه‌ها در کشور عنوان می‌کند: «در دوران کرونا تولیدکنندگان ایرانی ۷هزار دستگاه ونتیلاتور را در مدت ۴ماه تحویل دادند و حتی در انگلستان، اسپانیا یا ایتالیا هم این ظرفیت وجود نداشت.»
دستگاه‌های با فناوری بالا هم تولید می‌کنیم
کمپانی درباره تامین تجهیزات پزشکی مورد نیاز کشور با تولیدات بومی هم عنوان می‌کند: «در این حوزه ۲بخش تجهیزات (دستگاه‌های بیمارستانی و مراکز درمانی) و ملزومات (کالاهای مصرفی) مطرح است. در مجموع این دو بخش ما به ۶۰درصد خودکفایی رسیده‌ایم اما در بحث تجهیزات پزشکی بیش از ۹۰درصد خودکفایی در کشور رخ داده است. تولیدکنندگان این تجهیزات مورد حمایت وزارت بهداشت و هیأت امنای ارزی هستند. بر این اساس هیأت امنای ارزی تجهیزات مورد نیاز خود را در مناقصه‌های مختلف خریداری می‌کند و در اختیار بیمارستان‌های تازه‌تاسیس یا بیمارستان‌هایی که در حال نوسازی دستگاه‌های خود هستند، قرار می‌دهد.»
۶۰ درصد تجهیزات پزشکی در داخل کشور تولید می‌شود اما همچنان محصولاتی از جمله پروتزهای زانو و لگن، استند قلب، بالن‌های قلبی، شانت‌های مغزی و نخ‌های بخیه، همچنین دستگاه‌های اکو، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن و ماموگرافی وارداتی است
این فعال حوزه تجهیزات پزشکی درباره تولید تجهیزات های‌تک در کشور هم بیان می‌کند: «بخشی از این دستگاه‌ها با فناوری بالا، شتاب‌دهنده‌ها هستند که ما هم چندسالی است در داخل کشور به فناوری تولید آن دسترسی پیدا کرده‌ایم. تعدادی از این دستگاه‌ها در برخی مراکز بیمارستانی نصب شده و مورد بهره‌برداری هم قرار گرفته است. در حوزه کیت‌های آزمایشگاهی هم ما به‌خودکفایی نسبی رسیده‌ایم و بخشی از آن تولید داخل و بخشی دیگر وارداتی است.»
تجهیز ۹۰درصدی بیمارستان‌ها با برند ایرانی
مهم‌ترین دستاوردی که در حوزه تجهیزات پزشکی کشور رخ داده، تجهیز بیش از ۹۰درصدی بیمارستان‌های کشور با تولیدات بومی است. این نکته دیگری است که نایب‌رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «بسیاری از بیمارستان‌های جدید در کشور با همین تجهیزات تولید داخل در حال ارائه خدمات به بیماران هستند و این دستاورد قابل‌توجهی است. ما از نظر سرانه تخت بیمارستانی وضعیت بدی نداریم و امسال هم ۴۳ بیمارستان با بیش از ۹۰درصد کالا و تجهیزات پزشکی ایرانی تجهیز شده یا در حال تجهیز هستند.»
البته به‌گفته این فعال حوزه تجهیزات پزشکی، درحال‌حاضر حدود ۶۰درصد تجهیزات پزشکی در داخل کشور تولید و بقیه هم وارد می‌شود. او درباره محصولات وارداتی بیان می‌کند: «در حوزه پروتزهای زانو و لگن، استند قلب، بالن‌های قلبی، شانت‌های مغزی و نخ‌های بخیه، همچنین دستگاه‌های اکو، ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن و ماموگرافی واردات داریم. ریل‌گذاری ما این است که روی ساخت این دستگاه‌ها کار کنیم و بر این اساس با مشارکت شتاب دهنده‌ها، تیم‌ها را تشویق می‌کنیم که به این سمت حرکت کنند. به‌طور کلی در بخش عمومی و ملزومات ما به‌خودکفایی کامل رسیده‌ایم و در بخش تخصصی و فوق‌تخصصی ملزومات اعم از مصرفی و غیرمصرفی هم تا حدودی پیشرفت‌هایی داشته‌ایم، اما همچنان در نیمه راه هستیم.»
کمپانی درباره اینکه آیا این رشد ۶۰درصدی در تامین تجهیزات پزشکی، دستاورد خوبی است، بیان می‌کند: «اگر به کشورهای آسیای میانه یا غرب و شرق و حتی روسیه نگاه کنیم، هیچ‌یک از این کشورها دارای یک‌چنین رکوردی نیستند. در ترکیه به هیچ عنوان تولیدکننده تجهیزات پزشکی به شکلی که در ایران وجود دارد، نداریم. در منطقه، ما کشوری هستیم که در حوزه تجهیزات پزشکی بسیار مطرح هستیم و این مسئله در زمان پاندمی کرونا به‌خوبی نشان داده شد، چون در بخش تجهیزات پزشکی ازجمله ماسک و دستگاه‌های تنفسی و مانیتورینگ‌های اعلام علائم حیاتی بیمار و پمپ‌های سرنگ و اکسیژن‌ساز و... کشور به مشکلی نخورد.»