مصرف سوخت پس از واکسیناسیون موفق کرونا با روندی افزایشی رکورد زد و با توجه به عدم توسعه زیرساخت‌های پالایشی کشور در دولت‌های گذشته، منجر به ناترازی بنزین شده است؛ با این وجود تمرکز دولت و وزارت نفت در بررسی‌های کارشناسی، استفاده از ابزارها و راهکارهای غیر افزایش قیمتی بوده است تا بدون افزایش هزینه برای مردم، جهش مصرف و قاچاق سوخت نیز کنترل شود.
راهکارهای غیر افزایشی قیمت بنزین چیست؟
یکی از راهکارهای غیرقیمتی، کاهش سهمیه آزاد کارت‌های سوخت از ۲۵۰ به ۱۵۰ لیتر بود که در گذشته نیز سابقه داشته و به خصوص در کنترل قاچاق سوخت نقش مهمی ایفا می‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در مجموع با سهمیه ۶۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۱۵۰ لیتر بنزین آزاد، امکان پیمایش ۲۱۰۰ کیلومتر برای فعالیت‌های عادی وجود دارد و عملاً اغلب شهروندان نیازی به اعدادی بیش از این مقدار بنزین پیدا نمی‌کنند.
دو محل اصلی انحراف مصرف و شکل‌گیری قاچاق با وجود سازوکار کارت هوشمند سوخت، بحث سهمیه آزاد و کارت سوخت جایگاه‌داران پمپ بنزین بوده است که در هر دو بخش وزارت نفت با سیاست صحیح ابتدا با بررسی دقیق کارت سوخت جایگاه‌داران و سپس کاهش سهمیه با نرخ آزاد کارت بنزین خودروهای شخصی از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر در ماه، اقدام به کنترل مصرف قاچاق در کشور کرده است.
این اقدامات موجب شد تا در ۴۵ روز گذشته جلوی قاچاق بالغ بر ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین گرفته شود و بارها اعلام شد که دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین و استفاده از ابزارهای قیمتی در دستور کار ندارد و تنها با ابزارهای «غیر افزایش قیمتی» تلاش می‌کند مصرف بنزین در کشور را مدیریت کرده و از قاچاق سوخت جلوگیری کند.
رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در مورد افزایش قیمت بنزین گفت: در بحث بنزین مهم‌ترین مسئله این است که ما باید بهینه‌سازی مصرف سوخت را داشته باشیم و خودروهای کم‌مصرف تولید کنیم. در کنار این حمل و نقل عمومی را توسعه کنیم؛ چراکه اگر مردم در حمل و نقل عمومی مشکل نداشته باشند، مصرف نسبت به حال حاضر کاهش می‌یابد.
رویکرد دولت و مجلس درباره افزایش قیمت بنزین
وی اظهار کرد: افزایش قیمت بنزین به هیچ عنوان نه در دولت و نه در مجلس مطرح نشده و اصلاً معنا هم ندارد. دولت نیز به دنبال راهکارهای غیر قیمتی مانند کنترل جایگاه‌ها در مرزها و همچنین مدیریت کارت‌های سوخت است.
سنگدوینی ادامه داد: تعداد زیادی از جمعیت ما که در دهک‌های پایین جامعه هستند از خودروی شخصی برخوردار نیستند و وقتی خودرو شخصی نداشته باشند از سوخت و یارانه سوختی بنزین استفاده نمی‌کنند، باید این ساماندهی و درست شود که حداقل آنهایی که خودرو ندارند و دهک‌های پایین جامعه هستند، از این قضیه برخوردار شوند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: باید دولت در این رابطه لایحه بدهد تا این افراد نیز از یارانه سوخت بهره‌مند شوند اما در مسئله بنزین گران کردن بنزین به هیچ وجه مطرح نبوده و نیست.
وی تاکید کرد: قاچاق سوخت یکی از مشکلات عدیده در داخل کشور است. وقتی قیمت سوخت، قیمتی باشد که در جوار همسایگی ما قیمت‌ها چند برابر است، مطمئناً آنهایی که در شرایط سختی زندگی می‌کنند یا در مدار مرزی هستند و درآمد آنچنانی ندارند، سراغ این موارد می‌روند.
چالش افزایش قیمت بنزین در کشورهای منطقه
سنگدوینی گفت: در حال حاضر با افزایش قیمت نفت در جهان، قاچاق درآمد زیادی دارد. قیمت یک لیتر بنزین در ترکیه پنجاه یا شصت هزار تومان و در افغانستان سه چهار برابر است و این باعث می‌شود که افراد سودجو سوءاستفاده کنند.
وی با بیان اینکه مدیریت قاچاق بسیار مهم است، تاکید کرد: در ایام پیک مصرف بنزین ۱۳۰ میلیون لیتر است که این عدد بالا است و دولت در این زمینه طرح‌های غیر قیمتی را پیاده‌سازی کند تا مصرف و قاچاق سوخت کنترل شود.
منبع: ایرنا